Doanh nghiệp làm gì để chủ động quản trị chống gian lận tài chính?

Thông tin trên là một trong những nội dung đáng chú ý tại hội thảo “Những nguy cơ mới về Gian lận Tài chính” do EY Việt Nam tổ chức tại Tp. Hồ Chí Minh vào ngày 17 tháng 8 năm 2017. Trong khuôn khổ Hội thảo, EY Việt Nam chia sẻ nhiều thông tin đáng lưu ý khác về việc Chống Gian lận tại khu vực Châu Á – Thái Bình Dương và tại Việt Nam.

Theo ông Saman Bandara - Phó Tổng Giám đốc phụ trách lĩnh vực Kế toán Pháp lý của EY Việt Nam, có khá nhiều tình huống thường gặp (mẫu) cũng như các tình huống thực mà công ty từng giải quyết. EY dẫn chứng một công ty chuyên sản xuất đồ nội thất với doanh thu hàng năm là 70 triệu đô, liên hệ với EY Việt Nam để điều tra về quy trình thu mua. Cuộc điều tra cho thấy, có nhân viên của phòng Mua đứng ra thiết lập các đơn vị trung gian giữa nhà cung cấp nguồn với công ty để đẩy giá từ 15 – 40%, sau đó lại nhận tiền hoa hồng từ nhà cung cấp. Tổng thiệt hại cho việc làm sai trái này được ước tính là 8 triệu đô. Đây có thể xem là một trường hợp Gian lận tài chính mà mức độ thiệt hại cho doanh nghiệp không chỉ là tiền bạc, đó còn là uy tín, giá trị thương hiệu và cho thấy hệ thống quản trị của doanh nghiệp “có vấn đề”.

Từ trước tới nay, thiệt hại về kinh tế do các hoạt động gian lận tài chính vẫn là một vấn nạn thách thức sự phát triển của toàn cầu. Theo một báo cáo của Hiệp hội Điều tra Gian lận Hoa Kỳ (ACFE), trong năm 2016, trung bình mỗi tổ chức mất khoảng 5% doanh thu hàng năm bởi các hoạt động gian lận. Trong số các phương thức Quản trị Gian lận Tài chính, việc phân tích dữ liệu chủ động (Proactive Fraud Monitoring) được coi là phương thức hiệu quả nhất, giúp phát hiện các gian lận chỉ trong một nửa thời gian cũng như giảm đi ít nhất một nửa số tiền thiệt hại. Tuy nhiên, chỉ có 35% các tổ chức triển khai phương thức này. Phương thức này hoạt động dựa trên nền tảng phân tích dữ liệu lớn (big data), được thiết kế dựa trên yêu cầu và các vấn đề của doanh nghiệp, từ đó, có thể liên tục “đào xới” thông tin để nhanh chóng tìm ra những nghi vấn và nguy cơ gian lận tài chính hay rò rỉ thông tin.

Phụ trách về hệ thống phân tích dữ liệu kế toán pháp lý tại EY Singapore, ông Kanny Lee, đưa ra một số lời khuyên khi ứng dụng phân tích dữ liệu kế toán pháp lý. Cụ thể, doanh nghiệp, tổ chức nên: bắt đầu bằng việc xác định các nhóm nguy cơ gian lận mà doanh nghiệp của bạn dễ mắc phải; dự đoán về sự biến đổi của các nhóm nguy cơ. Và không nên hoàn toàn phụ thuộc vào công nghệ; giới hạn việc phân tích gian lận là trách nhiệm của phòng IT.