Uỷ ban Tài chính Ngân sách: Dự án của Ngân hàng Phát triển Việt Nam có tổng mức đầu tư tăng 39 lần

Theo báo cáo của Uỷ ban Tài chính Ngân sách gửi Quốc hội, trong công tác chi ngân sách nhà nước còn một số hạn chế.

Thứ nhất là công tác lập, giao dự toán chi ngân sách còn bất cập; vẫn còn tình trạng giao dự toán không đúng quy định.

Cụ thể như chi đầu tư phát triển, đến cuối tháng 9/2017 mới giao được 43,1% số vốn trái phiếu Chính phủ (TPCP) năm 2016 chuyển sang năm 2017, vốn TPCP kế hoạch năm 2017 mới giao được 38,8% so với dự toán. Giao chi tiết kế hoạch vốn đầu tư năm 2017 nguồn ngân sách nhà nước (NSNN) 4 lần, sau ngày 20/12/2016 chưa đúng quy định; có địa phương chưa ưu tiên bố trí vốn cho các dự án hoàn thành…

Đối với chi thường xuyên, một số bộ, cơ quan trung ương giao dự toán chậm, chưa đúng tỷ lệ nguồn vốn, không đúng tính chất nguồn kinh phí; có Bộ phân bổ, giao dự toán nhưng không đầy đủ căn cứ theo quy định.

Thứ hai là tình trạng giải ngân vốn đầu tư chậm, quản lý, sử dụng vốn đầu tư chưa đúng quy định chưa được khắc phục.

Theo báo cáo, vốn đầu tư xây dựng cơ bản năm 2017 nguồn NSNN giải ngân chậm nhất trong 5 năm gần đây, chỉ đạt 86,3%. Bên cạnh đó, vẫn xảy ra tình trạng chấp hành chưa nghiêm quy định trong hoạt động xây dựng và quản lý vốn đầu tư, có địa phương phê duyệt chủ trương đầu tư chưa đủ thủ tục, chưa đúng thẩm quyền...

Mặt khác, tình trạng xác định tổng mức đầu tư chưa chính xác chưa được khắc phục, có dự án điều chỉnh nhiều lần, có dự án điều chỉnh tăng gấp 2 lần, 3 lần tổng mức đầu tư ban đầu, cá biệt có dự án tăng gấp 39 lần.

Cụ thể, dự án đầu tư xây dựng tuyến Lộ Tẻ - Rạch Sỏi điều chỉnh 3 lần; dự án đường ven biển Dung Quất – Sa Huỳnh điều chỉnh 6 lần, tăng tổng mức đầu tư hơn 3 lần; dự án đầu tư xây dựng công trình cầu Cửa Đại điều chỉnh 4 lần; dự án Hệ thống thủy lợi Tân Mỹ, tình Ninh Thuận điều chỉnh 3 lần, tổng mức đầu tư tăng hơn 2 lần; dự án Trung tâm đào tạo cán bộ Ngân hàng phát triển Việt Nam tại Nha Trang điều chỉnh 4 lần, tổng mức đầu tư tăng hơn 39 lần.

Công tác thẩm tra, phê duyệt quyết toán dự án hoàn thành chậm, còn 1.814 dự án chậm phê duyệt quyết toán (chiếm 23,4% dự án hoàn thành), 6.642 dự án quá hạn chưa nộp báo cáo quyết toán (chiếm 50,9% tổng số dự án hoàn thành).

Báo cáo còn cho biết việc kiểm soát nợ xây dựng cơ bản chưa chặt chẽ; cơ chế tổng hợp, theo dõi nợ đọng bất cập nên không có báo cáo cập nhật tổng hợp tình hình nợ xây dựng cơ bản của các bộ, ngành, địa phương. Tổng hợp số liệu nợ đọng đến 31/12/2017 của 7 bộ, ngành được kiểm toán là 1.775 tỷ đồng, 49 địa phương được kiểm toán có tổng nợ đọng các nguồn vốn là 44.198 tỷ đồng. Qua giám sát cho thấy các địa phương vẫn phát sinh nợ sau ngày 31/12/2014, trong đó có cả nợ đọng của các dự án do ngân sách trung ương (NSTW) hỗ trợ 100% cho địa phương.

Thứ ba, nhiều khoản chi quan trọng không đạt dự toán, vẫn còn tình trạng chưa tuân thủ đúng các tiêu chuẩn, chế độ, định mức chi.

Năm 2017,chi giáo dục đào tạo chỉ đạt 95,1% dự toán; chi khoa học công nghệ đạt 82,3%; chi lương hưu bảo đảm xã hội đạt 93,1%; chi sự nghiệp kinh tế 92,3% dự toán. Bên cạnh đó, còn tình trạng chi không đúng chế độ, tiêu chuẩn, định mức nên Kiểm toán nhà nước xuất toán thu hồi nộp NSNN 327 tỷ đồng, giảm dự toán, giảm thanh toán 3.250 tỷ đồng…

Thứ tư, chi chuyển nguồn NSNN và kết dư ngân sách địa phương lớn, giảm hiệu quả sử dụng ngân sách

Cụ thể, số chi chuyển nguồn năm 2017 là 326.380 tỷ đồng, tăng so với năm 2016, bằng 19,4% tổng chi cân đối NSNN, cao nhất trong 3 năm gần đây. Kết dư ngân sách địa phương (NSĐP) năm 2017 là 129.073 tỷ đồng, lớn nhất trong 4 năm gần đây.  Qua giám sát cho thấy, số chi chuyển nguồn và kết dư NSĐP của hầu hết các địa phương đều lớn và có xu hướng tăng. Trong điều kiện ngân sách hạn hẹp, phải vay để bù đắp bội chi, nhiều nhiệm vụ cần kinh phí để thực hiện, thì việc bố trí kinh phí nhưng không hoàn thành nhiệm vụ chi, phải chuyển nguồn sang năm sau hoặc để kết dư NSĐP lớn thể hiện hiệu quả quản lý, sử dụng ngân sách chưa cao.