Xử lý nợ xấu bằng ngân sách sẽ sinh lời

Những ngày gần đây, vấn đề sử dụng ngân sách nhà nước để xử lý nợ xấu một lần nữa lại thu hút những quan điểm trái chiều. Vậy xử lý nợ xấu bằng ngân sách nên theo hướng nào?

[caption id="attachment_35523" align="aligncenter" width="588"]9 ngân hàng bán nợ xấu cho VAMC tính đến ngày 31/12/2015 9 ngân hàng bán nợ xấu cho VAMC tính đến ngày 31/12/2015[/caption]

Quan điểm trái chiều

Theo tính toán sơ bộ của ngân hàng Credit Suisse (Thụy Sỹ), nợ xấu của VN hiện nay rơi vào khoảng 7% – 8% (tính cả nợ xấu đang nằm trong ngân hàng, ở VAMC và nợ tái cơ cấu theo Quyết định 780/QĐ- NHNN). Vì vậy, xử lý nợ xấu lại đang đặt ra thách thức lớn cho nền kinh tế, bởi đây là nguyên nhân chính làm lãi suất khó giảm, tín dụng khó tăng ở thời điểm này.

Nhiều chuyên gia chia sẻ, việc dùng ngân sách để xử lý nợ xấu là điều vô lý, bởi “tiền ngân sách là tiền của dân, dù là tiền thuế hay tiền đi vay, không thể bắt người dân trả nợ cho cái mà họ không nợ” hay nhà nước dùng tiền ngân sách để xử lý nợ xấu là nhà nước giải cứu DN, ngân hàng vì họ không trả được nợ nên chính phủ trả nợ hộ… Tuy nhiên, đây là cách hiểu không đúng, tạo rào cản lớn cho việc dùng ngân sách để xử lý nợ xấu trở thành hiện thực. Cách hiểu này có phần thiếu thực tế. Bởi không một chính phủ nào đi trả nợ thay cho con nợ của mình, trừ trường hợp đó là DN của chính phủ nợ ngân hàng.

Có hay không chuyện giải cứu ngân hàng hay DN?

Hệ thống ngân hàng VN phát sinh nợ xấu vì cho DN vay, nhưng không trả được nợ. Hiện nay khi phát sinh nợ xấu, VAMC mua nợ theo giá trị sổ sách, trừ khoản trích lập dự phòng và VAMC có quyền gom nợ lại, trả lại cho ngân hàng sau 5 năm nếu không xử lý được khoản nợ.

Tuy nhiên, với đề xuất “bơm” thêm ngân sách để xử lý nợ xấu như hiện nay, VAMC sẽ mua nợ với giá trị thực, bằng tiền mặt, sau khi chiết khấu với tỷ lệ được thương lượng giữa VMAC và ngân hàng bán nợ (chiết khấu có thể khoảng 60-90% giá trị sổ sách) và mua đứt bán đoạn. Ở đây là VAMC vay tiền chính phủ để mua số nợ đó.

Về mặt pháp lý, dù VAMC mua với giá chiết khấu, nhưng DN hay con nợ sẽ vẫn có nghĩa vụ phải trả đủ 100% khoản nợ cho VAMC. Khoản nợ sẽ được chuyển từ ngân hàng sang cho VAMC. VAMC có quyền quyết định tiếp tục bơm tiền để “nuôi” con nợ phục hồi và trả nợ, hoặc thanh lý, bán cho nhà đầu tư. Ví dụ trên cho thấy, chính phủ không dùng ngân sách để cứu ai cả, bởi thay vì nợ ngân hàng, DN chuyển sang nợ VAMC. Chính phủ đầu tư và thực tế là khoản đầu tư đó có lợi do ngân sách có thể coi là khoản tiền ứng trước cho VAMC.

Một điều cũng cần lưu ý khi 1 ngân hàng bán nợ cho VAMC thì ngân hàng đó và VAMC sẽ đàm phán và thống nhất 1 tỷ lệ chiết khấu. Với tỷ lệ chiết khấu ngân hàng sẽ phải chịu thiệt hại vì chỉ có thể bán cho VAMC với tý lệ chiết khấu đã được thương lượng. Phần còn lại có món nợ (sau khi chiết khấu) ngân hàng phải hạch toán là khoản lỗ. Nhìn như vậy NHTM bán nợ sẽ luôn là người chịu thiệt hại đầu tiên. Và đây cũng là điểm cần nêu rõ Chính phủ dùng ngân sách để xử lý nợ, không có nghĩa là Chính phủ giải cứu ngân hàng…

Cần có bàn tay Chính phủ

Vấn đề xử lý nợ xấu hiện nay cần có bàn tay của chính phủ vì nó đang nằm ngoài khả năng của của các ngân hàng thương mại. DN nước ngoài không dại gì mua lại nợ xấu của VN. Theo tôi, chính phủ nên dùng ngân sách để xử lý nợ xấu, nhưng không chỉ là các khoản nợ xấu của DNNN, của các ngân hàng thương mại mà của tất cả các DN.

Nhưng để xử lý được nợ xấu, điều đầu tiên bắt buộc chính phủ phải minh bạch nợ xấu hiện tại là bao nhiêu, ở đâu, sử dụng nguồn tiền xử lý như thế nào?… Với nguồn tiền hỗ trợ của nước ngoài, nguồn tiền đi vay, giải pháp cuối cùng chính phủ có thể phải in thêm tiền theo cơ cấu: ngân sách chi khoảng 50%, 30% vay nước ngoài, 20% NHTM phải đóng góp. Từ 3 cấu phần đó tạo ra một quỹ xử lý. Từ đó, phải có kế hoạch phân khúc cho từng lĩnh vực, số tiền xử lý cho từng phân khúc cụ thể là bao nhiêu, phải ưu tiên hóa xử lý nợ xấu nào trước…

Nếu DN nào còn mang tính phục hồi, còn mang lại đóng góp cho kinh tế thì phải cứu họ trước. Lĩnh vực không còn phục hồi, nhưng tài sản đảm bảo vẫn có tính tính thanh khoản tốt như BĐS là ưu tiên thứ hai. Tất cả món nợ liên quan tới nhóm lợi ích phải được xem xét giải quyết cuối cùng…

Nguyễn Trí Hiếu – Chuyên gia kinh tế Theo DĐDN

Tags:

Lan tỏa chính sách tín dụng STEM ở Khánh Hòa

Tín dụng STEM không chỉ là một chính sách tài chính, mà là sự cam kết của Nhà nước, của ngành Ngân hàng trong hành trình nâng bước tri thức. Để từ những miền quê như Vạn Thắng, Ba Ngòi, Diên Lâm (Khánh Hòa)… những giấc mơ học tập được viết lên bằng ý chí, nỗ lực và sự đồng hành của cả cộng đồng.

Kiến tạo chuyển đổi xanh, góp phần phát triển kinh tế bền vững

Với “sứ mệnh” là ngân hàng thương mại Nhà nước hàng đầu phục vụ nông nghiệp - nông dân - nông thôn, Agribank đã và đang khẳng định rõ nét vai trò chủ lực trong triển khai tín dụng xanh, kiến tạo chuyển đổi xanh, góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển bền vững của quốc gia.

Sinh nhật 33 năm Nam A Bank: Hoàn tiền mỗi ngày, cơ hội trúng xe Honda CR-V Hybrid

Nhân dịp kỷ niệm 33 năm thành lập, Ngân hàng TMCP Nam Á (Nam A Bank) triển khai chương trình khuyến mạiđặc biệt "Sinh nhật 33 – Đa chiều ưu đãi" với tổng giá trị giải thưởng lên đến hàng tỷ đồng. Khách hàng (KH) tham gia sẽ có cơ hội trúng thưởng xe ô tô Honda CR-V trị giá 1,3 tỷ đồng và nhiều giải thưởng hấp dẫn khác.

Các ngân hàng được chuyển giao bắt buộc có nhiều chuyển biến tích cực

Ngày 9/10, NHNN tổ chức Hội nghị về tình hình thực hiện phương án chuyển giao bắt buộc của các ngân hàng chuyển giao bắt buộc (CGBB) sau gần 1 năm thực hiện phương án CGBB. Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng chủ trì Hội nghị. Cùng tham dự Hội nghị có Thống đốc Phạm Quang Dũng, lãnh đạo các vụ, cục, đơn vị thuộc NHNN, các ngân hàng nhận chuyển giao bắt buộc, các ngân hàng được CGBB và Ban kiểm soát đặc biệt các ngân hàng CGBB tham gia tại các điểm cầu trực tuyến.

Video