Giữ nguyên nhóm nợ cho HAGL: Cơ hội duy nhất vượt khó

Tính đến 31/3/2016, nợ phải trả của Hoàng Anh Gia Lai (HAGL) lên tới 34.099 tỷ đồng và nhiều chuyên gia nhận định, số phận HAGL chỉ còn trông chờ vào giải pháp chuyển nợ thành vốn góp của DN như các ngân hàng trước đây vẫn làm.

Tuy nhiên, Ngân hàng Nhà nước( NHNN) đã đưa ra phương án “cứu” HAGL bằng việc tái cơ cấu và giữ nguyên nhóm nợ. Liệu phương án này có khả thi ?

Thuyết minh báo cáo tài chính HAGL cho thấy, đến cuối Quý I/2016, các khoản vay ngắn hạn và dài hạn của HAGL ở mức 28.107 tỷ đồng, tăng 1.008 tỷ đồng so với 3 tháng trước đó. Trong đó, vay ngắn hạn và vay dài hạn đến hạn trả là 9.621 tỷ đồng, tăng hơn 1.300 tỷ đồng. Đây chính là mối lo ngại lớn của cổ đông cũng như nhà đầu tư đối với HAGL .

Chủ nợ lớn nhất là ai ?

Chủ nợ lớn nhất của Bầu Đức là ngân hàng BIDV với khoản nợ 10.664 tỷ đồng, HDBank là 2.236 tỷ đồng, Eximbank là 3.955 tỷ đồng, VPBank là 2.800 tỷ đồng, ngân hàng liên doanh Việt Lào là 2.253 tỷ đồng, Sacombank là 1.658 tỷ đồng…

Theo các chuyên gia, có lẽ HAGL đang đứng trước nhiều thách thức như các mảng kinh doanh chính không mấy khả quan, trong khi phải gánh món nợ nhiều nghìn tỷ. Năm 2015, HAGL liên tiếp gặp khó trong hoạt động kinh doanh, tài chính. Những kỳ vọng của nhà đầu tư về việc tập đoàn lấn sân đa ngành trong chu kỳ kinh tế mới đang đặt ra sức ép lớn khi hiệu quả chăn nuôi bò, cao su, mía đường và cả bất động sản đều có dấu hiệu giảm sút.

Ngày 18/5/2016 cổ phiếu của tập đoàn đã xác định mức đáy kỷ lục: 7.900 đồng/cổ phiếu (CP). Tính ra, cổ phiếu HAGL đã giảm rất sâu trong vòng 1 năm qua, ở mức sụt giảm hơn 70% và đang ở ngưỡng thấp nhất tính từ khi HAGL lên sàn vào năm 2008. Theo đánh giá của Cty chứng khoán HVS Việt Nam, nguyên nhân chính là khoản nợ phình to do tập đoàn này mở rộng ngành nghề kinh doanh.

Tái cơ cấu bằng giữ nguyên nhóm nợ?

Theo ước tính của Cty Chứng khoán VPBS, 50% nợ dài hạn của HAGL sẽ đến hạn trả vào năm 2016 – 2017.

Vì vậy, mới đây các ngân hàng đã ngồi lại với nhau, đồng ý sẽ tái cơ cấu một số khoản nợ cho HAGL. Việc chủ trì xử lý nợ được giao cho BIDV, cũng là chủ nợ lớn nhất của HAGL. Song, hiện các ngân hàng chưa quyết định cụ thể các khoản nợ sẽ được tái cơ cấu thế nào? Ông Nguyễn Văn Hải – Chuyên viên tín dụng BIDV cho biết, hiện lãi suất với nhiều khoản vay trong các năm trước của HAGL là trên 11%/năm. Dự kiến HAGL sẽ được giãn tiến độ trả nợ (thay vì trả trong 5 năm có thể lên tới 7 năm) và lãi suất có thể giảm xuống 6,5 – 7%/năm (Với các khoản nợ đầu tư vào nông nghiệp, lĩnh vực được nhà nước khuyến khích). Khi đó, HAGL sẽ giảm được ít nhất cả ngàn tỉ đồng chi phí lãi vay/năm.

Thực tế, nếu đưa các khoản vay này vào mục nợ có vấn đề trên bảng cân đối của các ngân hàng thì HAGL sẽ phải chịu lãi suất phạt, cao hơn lãi suất thường rất nhiều. Bên cạnh đó, nếu một khoản nợ ở một ngân hàng bị đưa vào danh mục nợ xấu thì theo quy định, nợ của HAGL ở tất cả các ngân hàng đều bị coi là nợ xấu và HAGL sẽ không được vay tiếp. Bản thân các ngân hàng cũng căng thẳng bởi tổng nợ của HAGL theo thống kê chưa đầy đủ lên tới hàng chục nghìn tỷ đồng. Trước những diễn tiến này, HAGL cần tái cấu trúc để tập trung vào mảng kinh doanh cốt lõi. Sau khi phân tích, lấy ý kiến các cơ quan liên quan, NHNN đã trình Chính phủ phê duyệt phương án tái cơ cấu nợ cho HAGL trong thời gian sớm nhất. Theo đó, NHNN đã đồng ý cho hơn 10 ngân hàng là chủ nợ của HAGL được phép cơ cấu lại, giữ nguyên nhóm nợ một số khoản vay để DN này đủ điều kiện vay tiếp, có dòng tiền hoạt động để có cơ hội trả nợ cho các ngân hàng. Theo Vụ trưởng Vụ Tín dụng NHNN khó khăn của HAGL do nhiều yếu tố biến động của thị trường, tài sản đảm bảo vẫn còn nên các ngân hàng đã đồng thuận kéo dài thời gian trả lãi và gốc cho phù hợp với hoạt động của HAGL hiện nay.

Xác định rõ lộ trình trả nợ

Việc chuyển nợ thành vốn góp được xem là một giải pháp xử lý nợ, đã được áp dụng từ 2014 và thành công ở nhiều trường hợp cụ thể. Khi đã là cổ đông, ngân hàng là chủ nợ sẽ trực tiếp hoặc gián tiếp tham gia vào công tác quản lý, hoạch định phương hướng sản xuất kinh doanh, giúp vực dậy DN thoát khỏi tình trạng nợ nần, có cơ hội để thu hồi nợ. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng, việc chuyển nợ thành vốn góp chỉ là biện pháp mang tính tạm thời. Vì để đạt hiệu quả cho cả 2 bên, nhất thiết phải đi kèm với biện pháp tái cấu trúc, quản lý và định hướng phát triển DN….

Bàn luận thêm về vấn đề này, chuyên gia tài chính ngân hàng, TS. Nguyễn Trí Hiếu, cho rằng, dù ngân hàng đã đồng ý giữ nguyên nhóm nợ, giãn nợ nhưng “Vấn đề chính là HAGL phải có phương án trả nợ một cách thực tế. Đây là một DN lớn và để HAGL gặp khó khăn sẽ ảnh hưởng đến nhiều DN khác. Do vậy, cách hay nhất cùng với giữ nguyên nhóm nợ, tái cơ cấu nợ thì HAGL có một lộ trình trả nợ rõ ràng”.

Được biết, Thông tư 14/2014/TT-NHNN chỉ cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ khi đáp ứng đủ các điều kiện sau: Khoản nợ mà việc cấp tín dựng không vi phạm các quy định của pháp luật; Việc cơ cấu lại thời hạn trả nợ là phù hợp với mục đích của dự án vay vốn trong hợp đồng tín dụng; Khách hàng sử dụng vốn vay đúng mục đích đã thỏa thuận trong hơp đồng tín dụng…

Đặc biệt, Thông tư quy định rõ, với một khoản nợ, việc thực hiện cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ chỉ được thực hiện 1 lần. Do vậy, nếu HAGL không có lộ trình trả nợ rõ ràng thì các các khoản nợ cũng chỉ được thực hiện một lần. Rõ ràng đây là những khó khăn thách thức đối với HAGL

Về vấn đề này, ông Phan Đức Tú -Tổng Giám đốc BIDV cho biết nếu bán toàn bộ các khoản thế chấp của HAGL có thể thu đủ nợ gốc và lãi nhưng quan trọng là ngân hàng phải đồng hành hỗ trợ DN . Hiện BIDV là chủ nợ lớn nhất của HAGL, trong đó một nửa là trái phiếu DN. Các khoản vay đều có tài sản bảo đảm và con số dư nợ đang được kiểm soát. HAGL gặp khó khăn về thanh khoản chứ không mất khả năng trả nợ.

Theo lãnh đạo một số ngân hàng, HAGL hiện đầu tư nhiều vào lĩnh vực nông nghiệp, nhất là nông nghiệp công nghệ cao – ngành đang được Chính phủ khuyến khích nên việc ngân hàng đồng hành hỗ trợ để giúp HAGL vượt khó là bình thường.

HAGL đầu tư cho nông nghiệp bài bản và rất có triển vọng. Hiện các dự án bất động sản của HAGL ở Myanmar, thấy có rất nhiều tiềm năng; các dự án trồng cọ dầu, cao su, mía đường ở Lào, Campuchia cũng theo công nghệ hiện đại trên quy mô lớn. Đây là những dự án người thật việc thật nếu được ngân hàng khoanh nợ giãn nợ sẽ là cơ hội để HAGL vượt khó…

Theo DĐDN