TTCK Việt Nam trước đợt review nâng hạng thị trường của MSCI ngày 13/5: Đừng "há miệng chờ sung"

Ngày 13/5 tới đây, Morgan Stanley Capital Investment (MSCI) sẽ công bố kết quả đánh giá phân loại thị trường hàng năm, chính thức có hiệu lực vào ngày 29/5/2019.

Theo báo cáo của VNDirect, Việt Nam được kỳ vọng sẽ được nâng tỷ trọng trong rổ MSCI Frontier Market Index.

Bộ phận phân tích này cho rằng khả năng Việt Nam được đưa vào danh sách theo dõi nâng hạng từ thị trường cận biên (frontier) lên thị trường mới nổi (emerging market) ngay trong tháng 5 này là hơi khó. Một số điểm hạn chế được đưa ra là (i) ít công bố thông tin bằng tiếng Anh, (ii) giới hạn tỷ trọng sở hữu nhà đầu tư nước ngoài, (iii) nhà đầu tư nước ngoài gặp khó khăn trong việc chuyển đổi tiền đồng ra ngoại tệ, (iv) thiếu trung tâm thanh toán bù trừ độc lập và (v) các tiêu chí khác để giao dịch, chuyển nhượng chứng khoán và các sản phẩm phái sinh. VNDIRECT cho rằng thị trường chứng khoán Việt Nam cần ít nhất 1 năm nữa trước khi được đưa vào danh sách theo dõi của MSCI và cần thêm 1-2 năm để chính thức được nâng hạng.

Theo VNDIRECT, mọi chuyện sẽ không phải là quá tệ nếu Việt Nam ở lại trong rổ Frontier Market. Theo thông báo của MSCI thì Argentina sẽ chính thức được nâng hạng lên Emerging market trong kỳ này. Theo số liệu cập nhật đến 3/5/2019, trong rổ MSCI Frontier Markets 100 Index, Kuwait đang chiếm tỷ trọng lớn nhất (25,62%), Việt Nam (gần 17%), Argentina (14,22%). Báo cáo của CIBM cho rằng Kuwait có thể được đưa vào danh sách theo dõi nâng hạng từ tháng 6/2019 và do đó tỷ trọng của Việt Nam trong rổ MSCI Frontier Markets Index và MSCI Frontier Markets 100 Index dự kiến sẽ được tăng khoảng 3% từ 17% lên gần 20% lần này.

Cơ cấu chỉ số MSCI Frontier Markets 100 Index (nguồn: VNDIRECT)

Theo tính toán của VNDIRECT, sau khi Argentina được nâng hạng dự kiến sẽ có 66 triệu USD vốn mới đổ vào thị trường chứng khoán Việt Nam.

Tuy nhiên, theo quan điểm người viết, không hẳn mọi chuyện đều thuận lợi như vậy.

Có một quy tắc trong MSCI Frontier 100 Market Index là tỷ trọng phân bổ vào hai quốc gia lớn nhất trong rổ chỉ số không được vượt quá 40%, tại thời điểm review hiện tỷ trọng của Kuwait và Việt Nam đã lên tới gần 43% do đó khả năng tỷ trọng của Việt Nam trong rổ chỉ số Frontier Markets 100 sẽ không thay đổi nhiều.

Trong số các quỹ hiện nay mô phỏng chỉ số MSCI Frontier Markets 100 Index duy nhất quỹ iShares MSCI Frontier 100 ETF hiện nay là quỹ ETF, tức là sao chép hoàn toàn rổ chỉ số, với quy mô khiêm tốn 510 triệu USD (tương đương 1/3 quy mô của quỹ VEIL của Dragon Capital). Tỷ trọng phân bổ vào thị trường Việt Nam 17% tương đương khoảng 86 triệu USD (bé hơn cả quỹ ETF nội địa là VFMVN30) vào các cổ phiếu như VNM, VIC, VHM, VCB, SAB, MSN, HPG và GAS...

Top 10 cổ phiếu trong danh mục Frontier Market

Đó là lí do vì sao mỗi lần cơ cấu danh mục của iShare tác động đến thị trường chỉ ảnh hưởng trong 1 phiên và tác động không quá nặng nề như các quỹ ETF khác như VFMVN30 (quy mô gần 248 triệu USD), FTSE Vietnam ETF (239 triệu bảng), Van Eck Vietnam ETF (422,3 triệu USD).

Các quỹ tracking theo chỉ số MSCI Frontier Market Index

Các quỹ còn lại mô phỏng theo chỉ số MSCI Frontier Markets Index là các quỹ mở và quỹ đóng, với quy mô hơn 3,2 tỷ USD. Các quỹ này không phải là quỹ ETF nên không nhất thiết phải mô phỏng hoàn toàn theo rổ chỉ số nên việc quỹ mua bao nhiêu hoàn toàn là ...hên xui và phụ thuộc vào nội tại của thị trường đó có hấp dẫn hay không.

Tỷ trọng cổ phiếu Việt Nam trong danh mục của các quỹ

Do đó để kích hoạt được dòng vốn này thị trường chứng khoán Việt Nam phải thực sự thay đổi về chất và lượng (minh bạch thông tin, có nhiều hàng hóa chất lượng, nới room cho nhà đầu tư nước ngoài, phát triển các sản phẩm mới), chứ không thể "há miệng chờ sung", vì nước bạn thăng hạng mà thị trường mình hưởng lợi. 

Song song với đó là cải thiện các điểm hạn chế để có thể nâng hạng lên thị trường mới nổi, đón đầu các dòng tiền mới của các quỹ quốc tế.