Những “nút thắt” khiến Việt kiều còn e ngại mua nhà trong nước

Việt kiều mua nhà ở vẫn còn e ngại 

Luật Nhà ở 2014, có hiệu lực kể từ ngày 01/7/2015, có những điểm đột phá so với các quy định trước đây, đặc biệt là các chính sách về quyền sở hữu nhà ở tại Việt Nam của tổ chức, cá nhân nước ngoài, người Việt Nam định cư ở nước ngoài.

Theo Luật nhà ở 2014, người nước ngoài được phép sở hữu cả nhà ở riêng lẻ nằm trong dự án (nhà biệt thự, nhà ở liền kề) thay vì chỉ có căn hộ chung cư như trước đây; điều kiện đối với cá nhân nước ngoài cũng chỉ cần được phép nhập cảnh vào Việt Nam nên đã dễ dàng hơn rất nhiều; người Việt Nam định cư ở nước ngoài được sở hữu nhà ở tại Việt Nam có các quyền và nghĩa vụ như hộ gia đình, cá nhân trong nước; không có bất cứ hạn chế nào về thời gian hay số lượng nhà ở được sở hữu.

Tuy nhiên, sau hơn 2 tháng kể từ ngày Luật có hiệu lực, thị trường bất động sản được đánh giá chưa thấy một “cú hích” nào thật sự lớn đối với đối tượng khách hàng tiềm năng nói trên bởi những quan ngại liên quan đến thủ tục hành chính, thời gian sở hữu, các vấn đề liên quan đến thanh toán, chuyển nhượng bất động sản.

Giới kinh doanh bất động sản và các chuyên gia hàng đầu của ngành cho rằng cần mạnh dạn tháo gỡ thêm một số nút thắt chính sách để tăng sự thuận lợi cho người mua là Việt kiều, phù hợp với thông lệ quốc tế nhưng vẫn đảm bảo sự quản lý Nhà nước trong bất động sản.

“Nút thắt” ngay từ khâu chứng minh nguồn gốc Việt kiều

Tại hội thảo “Gỡ nút thắt cho Việt kiều và người nước ngoài mua nhà tại Việt Nam” do Báo Thanh Niên phối hợp cùng CTCP Thanh Niên tổ chức ngày 14/9/2015, các diễn giả cho rằng, các rào cản về mặt thủ tục hành chính là nguyên nhân gây nên tâm lý e ngại cho người nước ngoài, người Việt Nam định cư ở nước ngoài mua nhà tại Việt Nam.

Theo Luật Nhà ở 2014, muốn sở hữu nhà, trước tiên Việt kiều phải có giấy chứng nhận nguồn gốc người Việt là giấy khai sinh, thẻ căn cước, tờ khai gia đình, chứng minh nhân dân, hộ khẩu.

Theo Luật sư Nguyễn Văn Hậu, Phó Chủ tịch Hội Luật gia Tp. Hồ Chí Minh, việc xác minh nguồn gốc đối người Việt Nam định cư ở nước ngoài sau nhiều năm, khi quay về Việt Nam mua nhà mất khá nhiều thời gian, chưa nói đến việc họ phải trả một khoản tiền phí dịch vụ không hề nhỏ để thực hiện thủ tục.

Tiến sĩ Đinh Thế Hiển cho rằng, nếu do hoàn cảnh không còn các giấy tờ đã nêu trên, có thể cho phép Việt kiều sử dụng các giấy tờ chứng minh khác như giấy xác nhận được phép nhập cư vào nước sở tại từ Việt Nam.

“Cần đơn giản hóa các thủ tục hành chính liên quan đến vấn đề xác định nhân thân của người mua là người nước ngoài, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, không nên ban hành thêm các thủ tục làm nản lòng người mua nhà”, Luật sư Nguyễn Văn Hậu kiến nghị.

Nên sớm ban hành văn bản hướng dẫn chi tiết

Luật sư Nguyễn Văn Hậu, Phó Chủ tịch Hội Luật gia Tp. Hồ Chí Minh cho rằng, mặc dù Luật đã có hiệu lực hơn 2 tháng nhưng vẫn chưa có văn bản nào hướng dẫn chi tiết. Do đó, khách hàng ngoại vẫn đang trong trạng thái tâm lý chờ đợi những quy định dưới luật được hướng dẫn như thế nào rồi mới quyết định. 

Vì vậy, theo Luật sư Nguyễn Văn Hậu, để có thể kích thích nhu cầu khách hàng là người nước ngoài, người Việt Nam định cư ở nước ngoài tham gia vào thị trường nhà ở trong thời gian tới, các Bộ chuyên ngành cần nhanh chóng ban hành các văn bản hướng dẫn Luật nhà ở theo hướng đơn giản, ngắn gọn, thuận tiện.

Cùng quan điểm nêu trên, ông Đặng Chính Thắng, Phó Tổng giám đốc Đất Xanh Miền Nam kiến nghị các cơ quan ban ngành cần sớm ban hành các văn bản hướng dẫn phù hợp từng khu vực. Ông Thắng đánh giá, việc thiếu các nghị định, thông tư hướng dẫn khiến nhiều người nước ngoài còn ngần ngại và chủ yếu mới dừng lại ở mức độ tham quan, giữ chỗ hoặc đặt cọc.

Bên cạnh đó, ông Đặng Chính Thắng cho rằng, các văn bản luật chính thức cần được chuyển ngữ sang ngôn ngữ quốc tế để tránhgây khó khăn cho người nước ngoài tìm hiểu luật.

Tăng tỷ lệ sở hữu, tăng thời gian sở hữu cho đối tượng mua lại nhà ở

Theo quy định, người nước ngoài chỉ được mua 30% căn hộ trong một chung cư và tối đa 250 căn nhà riêng lẻ trên một phường hoặc xã; thời gian sở hữu là 50 năm. 

Đại diện Đất Xanh Miền Nam cho rằng, tỷ lệ này rất thấp đối với các khu vực trọng điểm làm ăn, sinh sống của người nước ngoài, qua đó gây khó khăn cho một số dự án có vị trí tốt, thuận lợi nhưng người nước ngoài lại bị hạn chế mua.

Ông Đinh Thế Hiển đánh giá, quy định khống chế tỷ lệ sở hữu nhà của người nước ngoài trong một dự án, khu vực là đảm bảo không hình thành những khu toàn người nước ngoài một cách tự phát. Tuy nhiên quy định này sẽ làm hạn chế nhà đầu tư lớn, cũng như làm hạn chế những cao ốc phát triển chuyên biệt cho người nước ngoài mà các nước phát triển đều có.

Do vậy ông Hiển cho rằng nên điều chỉnh theo hướng Chính phủ có thể cho phép tăng tỷ lệ sở hữu của người nước ngoài với những dự án cụ thể không thuộc vị trí quy hoạch không được sở hửu 100% người nước ngoài.

Trong khi đó, Đất Xanh Miền Nam cho rằng nên gia tăng tỷ lệ sở hữu nhà riêng của các đối tượng nói trên từ 250 căn lên thành 20% và tăng tỷ lệ sở hữu chung cư từ 30% lên 40% đến 50%.

Đối với quy định về thời hạn sở hữu 50 năm, các diễn giả cho rằng quy định này có thể làm hạn chế những người mua làm tài sản lâu dài và để lại thừa kế, hoặc chuyển nhượng. Đơn cử, một người nước ngoài khi mua nhà tại Việt Nam, sau khi sử dụng được 20 năm họ muốn bán cho một người nước ngoài khác, khi đó thời hạn sở hữu còn lại của người mua lại chỉ còn 30 năm, dẫn đến giá trị căn nhà bị giảm đáng kể.

Vì vậy, các cơ quan ban ngành nên xem xét để  tăng thời hạn sở hữu nhà cho người Việt Nam định cư ở nước ngoài, người nước ngoài tại Việt Nam theo hướng quy định thời hạn gia hạn tối đa bằng với thời hạn sở hữu nhà lần đầu, tức là được quyền gia hạn 50 năm. 

Luật Nhà ở và Luật Kinh doanh bất động sản 2014 có hiệu lực từ 1/7/2015 được xem là bước đột phá, hầu như “mở hết cửa” cho Việt kiều được mua và sở hữu nhà tại Việt Nam. Các diễn giả kỳ vọng các “nút thắt” chính sách sẽ được tháo gỡ tạo điều kiện cho thị trường bất động sản phát triển, tạo động lực cho các chủ đầu tư mạnh dạn tham gia vào thị trường.

Theo ông Đinh Thế Hiển, dự kiến trong tháng 9, văn bản hướng dẫn Luật Kinh doanh bất động sẽ được ban hành. Trong đó có nội dung hướng dẫn cụ thể các thủ tục và điều kiện cho các doanh nghiệp,  khách mua nhà. Văn bản này được kỳ vọng sẽ tạo ra hành lang pháp lý đầy đủ, thúc đẩy phát triển thị trường bất động sản bền vững.

Theo Bizlive