Các ngân hàng trung ương vội vã rút tiền kích thích do lạm phát tăng vọt bất chấp xung đột ở Ukraine

Thông báo của Ngân hàng Trung ương châu Âu hôm thứ Năm rằng họ có kế hoạch chấm dứt kích thích vào quý 3 năm 2022 cho thấy các nhà hoạch định chính sách ở khắp các nước phát triển vẫn tập trung vào lạm phát, thay vì rủi ro đối với tăng trưởng do cuộc khủng hoảng Nga-Ukraine.

Việc Nga ngày 24 tháng 2 triển khai "chiến dịch đặc biệt" ở Ukraine đã "ném một quả bóng" vào đường cong lãi suất của các ngân hàng trung ương - vốn có ý định quay trở bình thường hóa chính sách sau đại dịch nhưng hiện đang chứng kiến ​​giá dầu tăng lên mức cao nhất trong 14 năm làm giảm triển vọng tăng trưởng.

Nhưng việc Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB) vẫn giữ nguyên kế hoạch trước đây của mình đã gây ngạc nhiên cho thị trường, và cho thấy các ngân hàng trung ương có kế hoạch thúc đẩy kế hoạch tăng lãi suất, mặc dù diễn biến ở Ukraine khiến tất cả đều phải hết sức thận trọng.

Các ngân hàng trung ương vội vã rút tiền kích thích do lạm phát tăng vọt bất chấp xung đột ở Ukraine - Ảnh 1.

Bảng cân đối tài sản của các NHTW đang thu hẹp lại.

Bài viết dưới đây cho thấy thái độ của các nhà hoạch định chính sách đối với việc thoát khỏi chính sách kích thích đã áp dụng trong giai đoạn đại dịch (xếp thứ tự theo mức độ ‘diều hâu’).

1) Nauy

Na Uy đã bắt đầu nâng lãi suất vào tháng 9/2021 và tăng lãi suất cơ bản một lần nữa vào tháng 12/2021, lên 0,5%.

NHTW Na Uy (Nordea) dự kiến ​​sẽ tăng lãi suất một lần nữa vào ngày 24 tháng 3. Nordea dự kiến ​​sẽ có bốn lần tăng lãi suất trong năm nay.

Các ngân hàng trung ương vội vã rút tiền kích thích do lạm phát tăng vọt bất chấp xung đột ở Ukraine - Ảnh 2.

Các NHTW bắt đầu tăng lãi suất.

2) New Zealand

Ngân hàng Dự trữ New Zealand tháng trước đã tăng lãi suất cơ bản thêm 25 điểm cơ bản lên 1% và dự báo sẽ tiếp tục tăng thêm nữa trong chu kỳ thắt chặt tiền tệ. Ngân hàng này cho rằng cần phải hành động mạnh mẽ hơn để kiểm soát lạm phát và còn quá sớm để đánh giá tác động, nếu có, của cuộc khủng hoảng ở Ukraine đối với chính sách - một lời nhắc nhở rằng NHTW nước này là một trong những quốc gia ‘hiếu chiến nhất’ về chính sách trong số các nước phát triển.

Các thị trường dự đoán NHTW New Zealand sẽ tăng lãi suất 0,5% trong tháng 4 và kỳ vọng lãi suất sẽ đạt 2,75% vào cuối năm.

Các ngân hàng trung ương vội vã rút tiền kích thích do lạm phát tăng vọt bất chấp xung đột ở Ukraine - Ảnh 3.

NHTW New Zealand tiếp tục tăng lãi suất.

3) Vương quốc Anh

NHTW Anh sẽ họp vào tuần tới và được cho là sẽ tăng lãi suất thêm 25 điểm phần trăm (bps) lên 0,75%, sau khi đã bắt đầu chu kỳ thắt chặt với các đợt tăng vào tháng 12/2021 và tháng 2/2022.

Lạm phát, trầm trọng hơn do giá dầu tăng, thông thường sẽ khuyến khích các nhà đầu tư đặt cược vào chính sách chặt chẽ hơn nữa khi các nhà hoạch định chính sách cố gắng thể hiện rằng họ kiểm soát được cuộc khủng hoảng giá sinh hoạt.

Nhưng BoE phải cân nhắc mức tăng đột biến của giá hàng hóa so với khả năng ảnh hưởng đến nền kinh tế từ cuộc chiến ở Ukraine - các thị trường không còn mong đợi mức tăng lãi suất 0,5% vào thứ Năm tới. Tuy nhiên, họ vẫn thấy lãi suất của BoE sẽ tăng lên 2% vào cuối năm.

Các ngân hàng trung ương vội vã rút tiền kích thích do lạm phát tăng vọt bất chấp xung đột ở Ukraine - Ảnh 4.

Lạm phát ở Anh.

4) Mỹ

Một đợt tăng lãi suất tích cực thêm nửa điểm của Mỹ vào tháng 3 là điều khó xảy ra, do sự không chắc chắn xuất phát từ cuộc xung đột ở Ukraine.

Tuy nhiên, Giám đốc Cục Dự trữ Liên bang (Fed), ông Jerome Powell đã cam kết sẽ bắt đầu tăng lãi suất "cẩn thận". Nói cách khác, khả năng cao sẽ là 25 bps tại cuộc họp ngày 16 tháng 3.

Ông Powell gọi vụ xung đột Nga – Ukraine là "một sự thay đổi cuộc chơi" với những hậu quả khó lường, nhưng nhấn mạnh Fed sẵn sàng hành động mạnh mẽ hơn nếu lạm phát không hạ nhiệt nhanh chóng như mong đợi.

Các ngân hàng trung ương vội vã rút tiền kích thích do lạm phát tăng vọt bất chấp xung đột ở Ukraine - Ảnh 5.

Giá dầu và dự báo về lạm phát.

5) Canada

Vào ngày 2 tháng 3, Ngân hàng Canada (BoC) đã tăng lãi suất cơ bản thêm ¼ điểm lên 0,5%, lần tăng lãi suất đầu tiên kể từ tháng 10 năm 2018.

Sự không chắc chắn trên toàn cầu khó có thể lay chuyển ngân hàng này khỏi cuộc chiến kiềm chế lạm phát đang ở mức cao nhất trong 30 năm. Giám đốc BoC, Tiff Macklem, cho biết vẫn còn "khoảng trống đáng kể" để tăng lãi suất trong năm nay và không loại trừ mức tăng 50 bps.

Các ngân hàng trung ương vội vã rút tiền kích thích do lạm phát tăng vọt bất chấp xung đột ở Ukraine - Ảnh 6.

Tỷ lệ lãi suất của Canada.

6) Australia

Ngân hàng Dự trữ Australia (RBA) tuần trước đã giữ lãi suất ở mức thấp kỷ lục 0,1%, với lý do cuộc khủng hoảng Ukraine là một nguồn bất ổn mới.

Sau khi kết thúc kế hoạch mua trái phiếu vào tháng trước, RBA đã đẩy lùi kỳ vọng tăng lãi suất sớm. Lập trường ôn hòa của ngân hàng này càng được củng cố bởi cuộc chiến tranh, mặc dù nền kinh tế đang phát triển nhanh hơn dự đoán.

7) Khu vực đồng euro

ECB có kế hoạch kết thúc mua tài sản trong quý 3 năm nay, đẩy nhanh việc thoát khỏi kích thích kinh tế bất thường, vì dự đoán lạm phát trung bình 5,1% vào năm 2022, cao hơn gấp đôi mục tiêu của họ.

Xung đột ở Nga được cho là sẽ có "tác động đáng kể" đến hoạt động kinh tế và ECB lưu ý rằng bất kỳ điều chỉnh lãi suất nào sẽ diễn ra "một thời gian" sau khi kết thúc mua tài sản. Động thái đó sẽ được thực hiện "dần dần", ECB cho biết.

Thị trường nhận định lãi suất của ECB vào cuối năm nay sẽ là 40 bps, tương đương 4 lần tăng lãi suất – mỗi lần 10 bps.

Các ngân hàng trung ương vội vã rút tiền kích thích do lạm phát tăng vọt bất chấp xung đột ở Ukraine - Ảnh 7.

Xung đột ở Ukraine là ‘cơn gió ngược’ đối với Châu Âu.

8) Thụy Điển

Thụy Điển đã đưa ra quyết định sẽ chỉ tăng lãi suất vào cuối năm 2024, nhưng biên bản cuộc họp tháng 2 của Ngân hàng Trung ương Thụy Điển (Riksbank) cho thấy một số nhà hoạch định chính sách không đồng tình với quan điểm này. Phó Thống đốc Riksbank, Anna Breman, nằm trong số những người muốn tăng lãi suất trong thời gian tới.

Lạm phát cơ bản tháng 1 của Thụy Điển ở mức 2,5% đã làm suy yếu lập luận rằng năng lượng là động lực chính của giá cả. Ngân hàng có thể đồng ý để thu hẹp bảng cân đối kế toán trong năm nay vào tháng 4, và thị trường cho rằng việc tăng lãi suất sẽ bắt đầu trước năm 2024.

9) Nhật Bản

Trong khi giá hàng hóa tăng đột biến có thể đẩy lạm phát hướng tới mục tiêu 2% của NHTW Nhật Bản (BOJ) trong những tháng tới, Thống đốc Haruhiko Kuroda đã loại trừ việc thắt chặt chính sách tiền tệ để đối phó với bất kỳ sự gia tăng lạm phát nào do chi phí nhiên liệu tăng cao.

Lập trường ôn hòa của BOJ đã khiến ngân hàng này trở nên ‘nổi bật" khi nhiều NHTW của các nền kinh tế đồng cấp đang tăng dần lãi suất.

Các ngân hàng trung ương vội vã rút tiền kích thích do lạm phát tăng vọt bất chấp xung đột ở Ukraine - Ảnh 8.

Bảng cân đối tài sản và lạm phát lõi của Nhật Bản.

10) Thụy Sỹ

Ngân hàng Quốc gia Thụy Sĩ (SNB) vẫn ở cuối bảng do thái độ ôn hòa, cho rằng lập trường của mình là phù hợp ngay cả khi lạm phát chạm mức 2,2% vào tháng 2 -cao nhất kể từ năm 2008.

Dòng chảy tài sản tìm kiếm những nơi trú ẩn sự an toàn giữa cuộc xung đột ở Ukraine gây ra đã đẩy đồng franc Thụy Sĩ lên mức cao nhất so với đồng euro kể từ tháng 1 năm 2015, khi SNB loại bỏ quy định neo tỷ giá.

Trong khi sức mạnh của đồng franc giúp kiềm chế lạm phát, tốc độ di chuyển của đồng tiền này lại đang gây ra sự bất an và SNB vào thứ Hai (7/3) đã thực hiện một động thái can thiệp bằng lời nói hiếm hoi về đồng franc của mình.

Các ngân hàng trung ương vội vã rút tiền kích thích do lạm phát tăng vọt bất chấp xung đột ở Ukraine - Ảnh 9.

Diễn biến tỷ giá giữa franc và euro.

Tham khảo: Refinitiv

Theo Nhịp sống kinh tế

Xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế, hướng tới đột phá chiến lược

Ngày 1/8/2025, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam đã ký Quyết định số 114/QĐ-BCĐTTTC, phê duyệt Kế hoạch hành động triển khai xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế (TTTCQT) tại Việt Nam. Đây được xem là những bước đi chiến lược, mang tầm nhìn dài hạn nhằm đưa Việt Nam trở thành điểm đến hấp dẫn trên bản đồ tài chính khu vực và toàn cầu.

Tạo lợi thế cạnh tranh trong thị trường bảo hiểm nhân thọ

Sau giai đoạn tăng trưởng mạnh mẽ và bền vững (2015- 2021), từ năm 2022 thị trường bảo hiểm nhân thọ tại Việt Nam có dấu hiệu chững lại và suy giảm rõ rệt. Đặc biệt, trong các năm 2023 và 2024, phí bảo hiểm giảm lần lượt 11,9% và 5,7%, trong khi số lượng hợp đồng giảm 10,7% và 5,2% so với năm liền trước. Điều này cho thấy thị trường đang chịu ảnh hưởng từ các yếu tố như suy thoái kinh tế, thay đổi trong hành vi tiêu dùng, đặc biệt là mất niềm tin từ khách hàng sau các vụ việc tiêu cực.

Duy trì lãi suất ở mức thấp quá lâu sẽ tiềm ẩn rủi ro

Trong bối cảnh kinh tế thế giới còn nhiều biến động và Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng GDP 8% trong năm 2025, điều hành chính sách tiền tệ, đặc biệt là công cụ lãi suất đang được kỳ vọng phát huy vai trò hỗ trợ tăng trưởng và ổn định kinh tế vĩ mô. Trao đổi với phóng viên Thời báo Ngân hàng, ông Nguyễn Quang Huy, Giám đốc điều hành Khoa Tài chính - Ngân hàng, Trường Đại học Nguyễn Trãi

Trung tâm tài chính quốc tế: Nâng cao vị thế Việt Nam trong chuỗi giá trị toàn cầu

Việc xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế (TTTCQT) của Việt Nam tại TP. Hồ Chí Minh từ định hướng phát triển kinh tế của thành phố gắn liền với phát triển thị trường tài chính là một trong những lĩnh vực ưu tiên hàng đầu trong quá trình dịch chuyển cơ cấu kinh tế, gắn với các cơ chế chính sách đặc thù, tầm nhìn dài hạn. Xung quanh vấn đề này, ông Nguyễn Hồng Văn, Phó tổng giám đốc Công ty Đầu tư Tài chính Nhà nước TP. Hồ Chí Minh (HFIC) đã có những chia sẻ với phóng viên.

Video