Boeing chia sẻ các yếu tố để đạt phát thải ròng bằng 0 trước năm 2050 cho ngành hàng không

Ông Tom Sanderson - Giám đốc Tiếp thị sản phẩm, máy bay thương mại Boeing. Ảnh: NT

Ông Sanderson cho biết Đông Nam Á là thị trường hàng không phát triển rất mạnh mẽ từ trước đại dịch. Tuy thị trường này có chững lại trong đại dịch, nhưng sau đại dịch thị trường đang phục hồi mạnh mẽ. Trong vòng 20 năm tới, Boeing dự báo khu vực Đông Nam Á sẽ mua thêm khoảng 4.200 máy bay mới, và Việt Nam sẽ chiếm một tỉ trọng đáng kể trong số đó và sẽ đáp ứng được nhu cầu đi lại bằng đường hàng không đang gia tăng mạnh mẽ này.

Việt Nam cũng có tiền đề rất tốt để phát triển hàng không, về lượt hành khách, về sản lượng hàng hoá cần vận tải, cũng như số lượng máy bay. Về cơ bản, có thể nói tốc độ phát triển của hàng không Việt Nam trong những lĩnh vực nói trên tăng gấp 5-7 lần mức độ trung bình của khu vực.

Với sự gia tăng dân số trên toàn thế giới và hơn 50% dân số đang sống ở thành thị, dự báo sẽ tăng lên 70% đến năm 2050, sẽ dẫn đến nhu cầu đi lại bằng đường hàng không tăng mạnh. Ngoài ra, dự báo cũng cho thấy lưu lượng hành khách đi lại bằng đường hàng không sẽ tăng lên đến 10 tỉ hành khách trong một năm, dẫn đến gia tăng số lượng hãng hàng không cũng như số lượng máy bay thương mại.

Mặc dù trong bối cảnh phát triển mạnh mẽ như vậy, ngành hàng không vẫn có cam kết bảo vệ môi trường, đó là cân bằng phát thải carbon (net zero) vào năm 2050. Khi nói về thuật ngữ “net zero”, chúng tôi hướng đến việc cân bằng phát thải trong toàn bộ vòng đời của sản phẩm hàng không, từ việc sử dụng và vận hành máy bay đến việc vận tải và phân phối nhiên liệu cũng như mọi hoạt động khác trong ngành hàng không.

Theo ông Tom, với tầm nhìn của Boeing, để ngành hàng không đạt cam kết hướng đến phát triển hàng không bền vững, đưa phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, thì cần có 4 yếu tố then chốt để hoàn thành mục tiêu này, đó là đổi mới đội bay, nâng cao hiệu quả hoạt động, sử dụng nhiên liệu tái tạo và ứng dụng công nghệ hiện đại. 

Boeing hướng sản xuất máy bay sử dụng năng lượng xanh, ít phát thải khí CO2, tiết kiệm nhiên liệu. Ảnh: NT

Đổi mới đội bay: Máy bay mới cải thiện hiệu suất đáng kể — mỗi thế hệ máy bay mới có thể giảm thêm 15% đến 25% lượng nhiên liệu tiêu thụ cũng như khí thải. Việc triển khai toàn diện các máy bay thế hệ mới nhất chính là đóng góp quan trọng nhất giúp giảm phát thải CO2 trong thập kỷ tới. Nhiều đối tác khách hàng của Boeing đã đẩy nhanh việc loại biên các máy bay cũ trong thời kỳ đại dịch, và tối ưu hoá đội bay bằng các mẫu máy bay mới nhất, hiệu quả nhất. Dự báo Triển vọng Thị trường Thương mại mới phát hành của Boeing cho thấy có đến 49% trong số 41.170 máy bay được trang bị mới nhằm mục đích thay thế đội bay.

Ông đưa ra ví dụ, dòng máy bay 737 MAX tận dụng thiết kế khí động học tiên tiến và động cơ hiệu suất cao để giảm lượng nhiên liệu sử dụng và phát thải đến 20%, giảm 50% tiếng ồn so với các máy bay được thay thế. Điều này đồng nghĩa với việc mỗi năm chiếc 737-10 sẽ xả thải ít hơn 1,7 triệu pound khí CO2 so với đối thủ cùng phân khúc, và ít hơn 12,5 triệu pound khí CO2 so với các máy bay mà nó thay thế.

Bên cạnh đó, Boeing cũng sẽ cung cấp những dòng máy bay chở hàng (freighter) mới có tỉ lệ các-bon trên mỗi tấn hàng thấp nhất.

Nâng cao hiệu quả hoạt động: Ngành hàng không đã và đang không ngừng hợp tác với các bên liên quan để khai thác vận tải hàng không hiệu quả hơn, giúp giảm đến 10% tổng lượng khí thải. Boeing hợp tác trong các quy trình như phương pháp tiếp cận hạ cánh liên tục (CDA) và nâng cấp thiết bị gồm cả định vị GPS trên nhiều đường bay thẳng hơn nữa. Chúng tôi cũng phát triển các dịch vụ nhằm khai thác dữ liệu để tiêu thụ nhiên liệu hiệu quả hơn, giúp khách hàng tối ưu hoá kế hoạch bay, và cung cấp thông tin thời tiết và không lưu theo thời gian thực cho phi công.

Sử dụng năng lượng tái tạo cũng là một trong những trụ cột quan trọng nhất để ngành hàng không giảm phát thải các-bon. Bước tiến quan trọng nhất của Boeing đó là sử dụng nhiên liệu hàng không bền vững, tiếng Anh là Sustainable Aviation Fuel (SAF). Có thể nói, việc sử dụng SAF liên quan đến tất cả công nghệ mà Boeing dự đoán sẽ được ứng dụng trong thời gian từ bây giờ đến năm 2050.

Trên lộ trình chuyển qua sử dụng năng lượng tái tạo, Boeing cho rằng năng lượng trong tương lai sẽ là giải pháp kết hợp giữa SAF và các loại năng lượng khác, chứ không phải là chỉ chọn một trong hai. Năng lượng hàng không bền vững (SAF) là giải pháp thay thế tức thời duy nhất cho nhiên liệu phản lực truyền thống khả dụng trên các máy bay hiện hữu, đồng thời cũng phát thải carbon thấp hơn đáng kể trong suốt vòng đời sản phẩm.

Để đáp ứng nhu cầu nhiên liệu SAF của ngành hàng không từ nay đến năm 2050, Ông Tom cho biết dự đoán cần phải tăng năng lực sản xuất, sản lượng về SAF từ 700 đến 1000 lần.

Và trong bối cảnh này, những chính sách của chính phủ và mối quan hệ hợp tác với những nhà sản xuất nhiên liệu sẽ là một trong những thành tố quan trọng để đạt được tầm nhìn về phát thải các-bon bằng không (net zero carbon).

Ứng dụng công nghệ tiên tiến khác mà Boeing cũng như các đối tác của chúng tôi có thể chung tay phát triển.

Chẳng hạn như việc điện hóa những động cơ máy bay hoặc sử dụng hydro như nguồn nhiên liệu máy bay sẽ được trình bày ở phần sau.

Để điện hóa đội bay, cần có 3 nền tảng quan trọng: thứ nhất, thiết kế máy bay phải cho phép ứng dụng được động cơ điện; thứ hai là công nghệ ắc-quy và thứ ba là công nghệ pin nhiên liệu (fuel cell). Boeing đang rất tích cực phát triển các công nghệ này.

Đầu tiên là Wisk, dòng máy bay taxi hàng không chạy điện, hiện đang được thử nghiệm và tích lũy được 1.500 giờ bay.

Boeing cũng hợp tác với Cơ quan Hàng không và Vũ trụ Hoa Kỳ (NASA) để xây dựng động cơ đẩy lai (hybrid) hợp tác cùng Tập đoàn sản xuất động cơ General Electric.

Hiện Boeing có những dự án nghiên cứu về công nghệ sử dụng hydro làm nhiên liệu, và nghiên cứu phát triển những động cơ dùng pin nhiên liệu (fuel cell) sử dụng hydro, các công nghệ lưu trữ và phân phối hydro trên máy bay, bao gồm cả thùng nhiên liệu cũng như tích hợp nhiên liệu hydro ở cấp độ máy bay. Boeing là hãng hàng không đầu tiên sản xuất thùng nhiên liệu bằng composite đầu tiên trên thế giới.

Nguyễn Trọng