Ông Dominic Scriven: "Ngày ấy cứ nghĩ làm 2-3 năm rồi nghỉ hưu, nhưng 20 năm trôi qua mình vẫn ở lại đây"

Những năm tháng gắn bó với thị trường chứng khoán Việt Nam đã đem lại đủ cảm giác đắng cay ngọt bùi cho vị chủ tịch quỹ tỷ USD này, nhưng khi được hỏi, ông Dominic vẫn trả lời rằng: “Tôi yêu Việt Nam, tôi vẫn ở lại đây”.

Nếu nhà đầu tư nước ngoài nào gắn bó và quen thuộc nhất với thị trường chứng khoán Việt Nam thì đó là vị Chủ tịch quỹ đầu tư Dragon Capital ông Dominic Scriven. Sinh ra và lớn lên tại Anh, ông Dominic tốt nghiệp trường đại học Exeter với tấm bằng Luật và xã hội, sau đó ông đã có một thời gian làm việc trong lĩnh vực tài chính tại London và Hongkong.

Ông Dominic đã học 2 năm tại Đại học Tổng hợp Hà Nội và thành lập Dragon Capital vào năm 1994 với quy mô vốn 16 triệu USD và 8 nhân viên, đến nay Dragon Capital đang quản lý tổng tài sản 1,5 tỷ USD với hơn 200 nhân viên và là quỹ đầu tư nước ngoài lớn nhất tại Việt Nam.

Những năm tháng gắn bó với thị trường chứng khoán Việt Nam đã đem lại đủ cảm giác đắng cay ngọt bùi cho vị chủ tịch quỹ tỷ USD này, nhưng khi được hỏi, ông Dominic vẫn trả lời rằng: “Tôi yêu Việt Nam, tôi vẫn ở lại đây”.

Ông Dominic đã được nữ hoàng Anh Elizabeth trao huân chương OBE (The Most Excellent Order of the British Empire) vào năm 2006 và đã được Chủ tịch nước Việt Nam trao tặng Huân chương Lao động vào năm 2014.

Tại tọa đàm “20 năm thị trường chứng khoán và bước chuyển dòng vốn ngoại” do Báo Người Đồng Hành tổ chức, ông Dominic đã chia sẻ về những năm tháng đầu tiên khi bắt đầu quỹ Dragon Capital.

“20 năm trôi nhanh không tưởng tượng nổi. Năm 1994, khi nghe Việt Nam đang nghiên cứu lập thị trường chứng khoán, tôi đã gặp anh Bằng (Chủ tịch UBCK Vũ Bằng) tại Hà Nội và vào Tp.HCM tôi đã nhận một việc nhỏ là chỉnh tiếng Anh cho đề án thị trường vốn của ông Trần Du Lịch trình cho thành phố. Tôi đã quyết định lập quỹ nhưng do Việt Nam thời đó chưa có thị trường chứng khoán nên tôi thuyết phục các nhà đầu tư là Việt Nam sẽ có TTCK nhưng không ai tin. Ba nhà đầu tư đầu tiên của tôi là Bố, mẹ và em gái. Mỗi người góp 10.000 USD. Lúc đó tôi phải cam kết với họ rằng nếu muốn họ có thể bán lại vào bất cứ giờ nào cũng nhận lại được giá gốc, đấy là một sản phẩm phái sinh. (cười).

Thời điểm đó khi tôi đi huy động vốn tại thị trường nước ngoài rất kỳ lạ, các nhà đầu tư nước ngoài bắt đầu tham gia ở Hàn Quốc, Đài Loan, Malaysia, Philippins, nhưng rất ít đầu tư vào Trung Quốc vì Trung Quốc rất mới mẻ, nên trong mắt họ lúc bấy giờ Việt Nam còn mới mẻ nữa.

Tôi đã thuyết phục các nhà đầu tư rằng Việt Nam đang trong quá trình đổi mới, các nhà đầu tư nước ngoài nhìn Việt Nam có đề án thị trường vốn nên một vài người đồng ý tham gia. Tôi đã đóng quỹ vào năm 95, anh Bằng nói Việt Nam sẽ có thị trường chứng khoán vào năm 96. Chúng tôi bắt đầu đầu tư với chiến lược tham gia cùng với các công ty Việt Nam bởi thời điểm đó Việt Nam mặc dù đã có Luật công ty vào năm 1992 nhưng trong luật chưa có khái niệm về nhà đầu tư nước ngoài tham gia góp vốn vào đầu tư tại Việt Nam. Thời điểm đó tìm kiếm cơ hội đầu tư hơi “cực”. Muốn tham gia phải có sự đồng ý của văn phòng Chính phủ cho phép mới được tham gia, nhưng vẫn đầu tư được..

Năm 96 khi bắt đầu khủng hoảng Châu Á trong đó có Việt Nam, đến năm 97 là đỉnh điểm khủng hoảng, các thị trường khi đó mất 60-70%, khi đó Chính phủ Việt Nam đã dừng lại việc thành lập TTCK. Thời điểm đó NHNN Việt Nam điều chỉnh tỷ giá nên chúng tôi mất hơn 1/3 giá trị. Đến năm 98, khi tôi về thăm mẹ dịp Tết Tây, tôi phải thú nhận rằng đã làm lỗ 1/3 số tiền của mẹ. Lúc đó ba đã động viên nhưng thời điểm đó ông đang đầu tư vào các cổ phiếu dotcom, danh mục đầu tư tăng rất mạnh, nếu so với khoản đầu tư của mình thì thấy rất “đau”. Đến năm 2000 khi nghe tin có thị trường chứng khoán thì chúng tôi đã rất mừng.

Đến nay nhìn lại không tưởng tượng nổi. Ban đầu khi lập công ty, ai cũng nghĩ mình làm 2-3 năm rồi về hưu nhưng 20 năm sau mình vẫn ngồi đây, một phần vì "mê"cái thị trường này, một phần vì mình đánh giá thị trường này sẽ phát triển. Các nước khác mình đầu tư đều là các thị trường có truyền thống lâu đời, như ở Anh là 300 năm, còn tham gia tại một thị trường bắt đầu từ con số 0 rất thú vị và muốn đi chung với thị trường đó.

Thị trường Myanmar hiện nay đang khá giống Việt Nam hồi năm 94, các bạn trẻ có thể sang đó để bắt đầu. Còn cá nhân tôi, tôi vẫn ở đây”.

Với tư cách là người đứng đầu quỹ đầu tư đầu tư nước ngoài lớn nhất Việt Nam, ông đánh giá thế nào về thị trường chứng khoán Việt Nam trong thời gian qua?

Ông Dominic Scriven:Dưới góc nhìn của NĐT nước ngoài, Việt Nam nên tự hào về những gì đã đạt được trong 20 năm qua. Nếu chưa được như mong muốn, chúng ta nên học cách kiên nhẫn.

So với mặt bằng chung của các thị trường khác trong khu vực, thì Việt Nam vẫn là thị trường được các nhà đầu tư nước ngoài quan tâm.

Tất nhiên, biến động chính trị, kinh tế thế giới cũng có ảnh hưởng; nhưng về mặt chủ quan, với quyết tâm của Chính phủ, nhất là các vấn đề quan trọng vừa được Quốc hội thông qua tuần vừa rồi, thì nhà đầu tư nước ngoài càng ấn tượng thêm.

Mới đây tôi với anh Vũ Bằng tham dự một hội thảo ở Hồng Kông, tại đó, hội thảo về Việt Nam có số lượng người tham gia đông nhất nhưng chỉ có 15% trong số họ từng đầu tư vào Việt Nam. Một phần bởi ngành đầu tư đã thay đổi rất nhiều, một phần bởi yếu tố chất và lượng từ Việt Nam.

Theo tôi biết, các công ty quản lý quỹ lớn trên thế giới rất muốn đầu tư vào Việt Nam. Điển hình như một công ty của Mỹ muốn đầu tư 300 triệu USD vào Việt Nam nhưng hiện đang gặp khó khăn.

Việc tăng quy mô thị trường là bắt buộc. Quốc hội dự kiến tăng trưởng 70% quy mô TTCK Việt nam trong 5 năm tới nhưng Dragon Capital tin rằng có thể đạt tới 100%. Chính phủ Việt Nam đang tỏ ra quyết tâm trong việc giải quyết khu vực doanh nghiệp nhà nước nhưng cũng cần phát triển quỹ hưu trí để cân bằng phần cung.

Yếu tố quan trọng thứ 2 là chất. So sánh về mặt bằng giá, Việt Nam đang ở mức thấp so với các nước trong khu vực. Các công ty cần có trách nhiệm, các nhà đầu tư cần biết bảo vệ mình và các cơ quan quản lý cần có thêm thẩm quyền. Các nhà đầu tư nước ngoài đang khá băn khoăn về vấn đề cơ quan quản lý tại Việt Nam và đó là lý do khiến họ còn ngập ngừng trong vấn đề đầu tư.

Ông Dominic tiếp xúc nhiều với các quỹ chỉ số, ông có bình luận gì về các chỉ số tại TTCK Việt Nam?

Tôi hết sức tán thành rằng nếu Việt Nam nâng hạng từ thị trường sơ khởi lên thị trường mới nổi, thị trường sẽ hưởng lợi rất nhiều. Chỉ số thị trường sơ khởi chỉ bằng 1/100 chỉ số thị trường mới nổi.

Các chỉ số rất quan trọng và các NĐT nước ngoài thực sự quan tâm tới vấn đề này bởi nó liên quan đến việc quản trị rủi ro.

Tôi rất mừng rằng Việt Nam đang thiết lập một bộ chỉ số toàn diện, điển hình như VN Allshare. Mục đích khi xây dựng các chỉ số là hướng dẫn cho các NĐT giảm thiểu rủi ro. Theo kinh nghiệm của Dragon Capital, đây là vấn đề được các NĐT nước ngoài quan tâm nhất.

Nếu không có chỉ số chuẩn, các NĐT sẽ cảm thấy thiếu thông tin và thiếu minh bạch.

Ông Donald Trump trúng cử Tổng thống Mỹ và nhiều khả năng sẽ thực thi những chính sách kinh tế hướng nội, do đó, rất có thể các dòng vốn ngoại có thể bị rút về nước Mỹ. Theo ông, điều này liệu có ảnh hưởng tới dòng vốn ngoại trên thị trường chứng khoán Việt Nam?

Không hẳn chính sách đó sẽ có tác động cụ thể vào thị trường Việt Nam; nhưng tôi nghĩ, chúng ta cũng cần phải theo dõi. Bởi nếu có thì đây là một sự chuyển hướng chính sách từ toàn cầu hóa sang tập trung vào thị trường Mỹ, nên thị trường vốn tại các nước mới nổi ít nhiều sẽ có ảnh hưởng.

Ít nhất, trong vòng 1 tuần trở lại đây, các thị trường chứng khoán mới nổi đều có ảnh hưởng về mặt tâm lý. Tuy nhiên, các tác động cụ thể như thế nào thì chúng ta phải theo dõi.

Ông đánh giá thế nào về triển vọng dòng vốn trên thị trường chứng khoán Việt Nam trong năm 2017?

Hãy để các yếu tố khách quan như vừa nói sang một bên, theo tôi nhu cầu của các nhà đầu tư nước ngoài muốn đầu tư vào Việt Nam là có. Nhưng đối với họ, đầu tư vào Việt Nam vẫn còn nhiều yếu tố chi phối, ảnh hưởng như: Quy mô thị trường, chất lượng hàng hóa trên sàn, cơ sở hạ tầng thị trường, mức thanh khoản, quản trị công ty,...

Tôi nghĩ, Việt Nam nên tiếp tục hoàn thiện những yếu tố đó. Nếu chúng ta làm tốt thì việc thu hút vốn ngoại sang năm 2017 là vẫn tương đối khả quan.

Ông có thể có một ví dụ cụ thể hơn về các yếu tố thị trường Việt Nam cần thay đổi là gì?

Chẳng hạn như vấn đề thanh khoản, muốn tăng thanh khoản thì phải tiếp tục mở room, đa dạng hóa nhà đầu tư khác trong nước, tăng cường thoái vốn nhà nước, thúc đẩy các doanh nghiệp nhà nước cổ phần hóa lên sàn, phấn đấu đạt được các chuẩn mực để nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam từ cận biên lên mới nổi...

Xin cảm ơn ông.

Theo NDH