Nên “cứu” Hoàng Anh Gia Lai hay để “tự bơi”?

Ngày 17/05/2016, Thesaigontimes dẫn nguồn tin cho biết, Ngân hàng Nhà nước đã có văn bản xin ý kiến Chính phủ về nguyên tắc đối với phương án tái cơ cấu nợ cho CTCP Hoàng Anh Gia Lai - HAGL (mã HAG).

Văn bản có 2 nội dung đáng chú ý gồm: đề nghị giữ nguyên nhóm nợ đối với một số các khoản nợ quan trọng của HAG đã được 11 ngân hàng thương mại cho vay đồng thời tái cơ cấu lãi suất cho các khoản nợ này; đề nghị xem xét việc tái cấp vốn của Ngân hàng Nhà nước đối với các ngân hàng thương mại để hỗ trợ cho các khoản nợ trên.

Nếu phương án đề xuất được thông qua!

Tính đến hết ngày 31/03/2016, tổng vay ngắn và dài hạn các ngân hàng và tổ chức tài chính là 28.107 tỷ đồng. Loại trừ khoản vay trái phiếu của trái chủ là thành viên của Temasek (Singapore) 2.230 tỷ đồng, vay của HAG đối với các ngân hàng trong nước là gần 26.000 tỷ đồng.

Nếu các ngân hàng trong nước không được giữ nguyên nhóm nợ đối với các khoản vay của HAGL thì nguy cơ hệ thống ngân hàng Việt Nam có thêm hàng chục nghìn tỷ đồng nợ xấu. Đồng thời các ngân hàng phải trích lập dự phòng cho khoản nợ xấu, chi phí dự phòng rủi ro cũng sẽ tăng, lợi nhuận của các ngân hàng sẽ bị bào mòn, lợi ích của các cổ đông ngân hàng bị ảnh hưởng.

Vì vậy, nếu phương án đề xuất được thông qua, cổ đông ngân hàng, các ngân hàng liên quan và hệ thống ngân hàng được lợi nhờ “giảm được nợ xấu”.

Trong khi đó, với HAG, nếu được giữ nguyên nhóm nợ xếp hạng tín dụng của HAG được giữ nguyên, Công ty này không phải trả lãi suất phạt, áp lực trả nợ giảm do được giãn nợ, kỳ hạn nợ kéo dài hơn và có thể tiếp tục được vay thêm từ ngân hàng. Qua đó HAG có điều kiện để tập trung vào phát triển sản xuất kinh doanh, vượt qua khó khăn do những yếu tố khách quan đến từ thị trường hàng hóa.

Khách quan mà nói, khó khăn tài chính của HAG xuất phát từ việc kỳ hạn vay nợ (dài nhất là 5 năm) không phù hợp với chu kỳ sản xuất kinh doanh ngành nghề mà HAG đầu tư - nông nghiệp/cây trồng lâu năm (tối thiểu 5-10 năm). Điều gây khó hiểu rằng, khi quyết định đầu tư vào cao su, cọ dầu….. HAG cũng như các ngân hàng ắt phải tính đến chu kỳ tăng trưởng kinh doanh của nó nhưng vẫn để kỳ hạn vay nợ 3-5 năm là quá ngắn so với chu kỳ của dự án đầu tư.

Trả lời phóng viên báo ĐTCK về trường hợp của HAG, ông Nguyễn Tiến Đông, Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế, Ngân hàng Nhà nước nhấn mạnh "không có sự ưu ái đặc biệt nào với Hoàng Anh Gia Lai".

Tuy nhiên, nếu phương án đề xuất được thông qua, cơ quan quản lý sẽ đối mặt với bài toán về đối xử công bằng giữa các doanh nghiệp.

Tại sao HAGL được tái cơ cấu nợ, hay HAGL “được cứu” vì hiệu hứng “too big to fail”/ “quá lớn để sụp đổ”?

Người ta cũng quan ngại đến khả năng dùng ngân sách hỗ trợ “cho” doanh nghiệp; và việc tại sao cứu doanh nghiệp này mà không cứu doanh nghiệp kia? ...

Nếu phương án đề xuất không được thông qua, HAG “tự bơi”!

Lợi ích của các chủ nợ là ngân hàng đã được phân tích ở trên cho cả tình huống phương án đề xuất được thông qua và không thông qua.

Về phía Ngân hàng Nhà nước, nếu phải tái cấp vốn cho 8 ngân hàng với lãi suất tái cấp vốn hiện nay là 6,5%/năm, chưa hẳn NHNN đã phải dùng đến ngân sách. Bởi nếu HAGL hồi sinh, trở nên tốt hơn và trả được nợ trong tương lai thì tất cả các đối tượng liên quan đều có lợi. Ngân hàng thu được nợ gốc và tiền lời, NHNN/nền kinh tế cũng có thể thu được lợi tức khoảng 6,5% của phần tín dụng đã cấp.

Dĩ nhiên, để thực hiện tái cấp vốn NHNN phải huy động vốn qua nghiệp vụ thị trường, và nếu NHNN trung hòa bằng cách phát hành tín phiếu, giả định lợi suất tín phiếu bằng lãi suất tái cấp vốn thì NHNN cũng không tốn chi phí cho vụ này. Tổn thất ròng của nền kinh tế phụ thuộc vào kết quả của HAG.

Trong khi đó về phía HAG nếu phải “tự bơi”, họ buộc phải bán bớt tài sản (đã và đang làm), cắt giảm lao động (thực tế là lĩnh vực cao su đã cầm chừng trong quý I/2016 khi HAG không kinh doanh mủ cao su), thu hẹp hoạt động. Điều đáng bàn là trong tình thế áp lực về thời gian các tài sản của HAG có thể bị bán rẻ, doanh nghiệp phải chịu tổn thất không đáng có.

Bản thân HAG như đã đề cập, khó khăn của họ xuất phát từ tính toán sai dòng tiền, kỳ hạn vay nợ lệch với chu kỳ phát triển kinh doanh ngành hàng. Thế mạnh của HAG là quản trị chi phí, sản xuất để có được biên lợi nhuận cao. Vì vậy nếu họ có thị trường, các áp lực tài chính được giải tỏa, cơ hội hồi sinh của HAG vẫn còn.

Năm 2014, HAG có 24.111 lao động trong đó nhân viên tập đoàn 4.094 người. Tính bình quân 3 năm trở lại đây HAG có khoảng 20.000 lao động/năm, nhân viên tập đoàn khoảng 4.000 người/năm. Giả sử mức cắt giảm lao động của HAG bằng với tỷ lệ vay nợ/tổng tài sản của HAG khoảng 54% thì số lao động HAG phải cắt giảm có thể lên 10.000 lao động. Ngân sách và các quỹ bảo hiểm sẽ phải chi ra khoảng không nhỏ.

Thay lời kết, một nhà phân tích chính sách bình luận tình huống của HAG rằng, đây là cuộc chơi tất cả đều có lợi, khi mà chi phí bỏ ra để tạo cơ hội cho HAG hồi sinh thấp hơn chi phí để cho HAG “tự bơi”.

Theo Bizlive