Làm thế nào để phát triển nguồn tài nguyên bản địa của ĐBSCL?

Tại Mekong Connet 2017, gần 30 diễn giả đã toạ đàm cùng các doanh nghiệp, chính quyền, các nhà hoạch định chính sách để bàn về 25 đề tài quan trọng, xoay quanh câu chuyện làm thế nào để phát triển nguồn tài nguyên bản địa của đồng bằng sông Cửu Long, đó là Dừa, Gạo, Cá, Sen - Du lịch, nhất là làm sao ứng dụng được công nghệ trong việc phát triển tài nguyên đó.

Tại phiên thảo luận Gạo, GS - TS Võ Tòng Xuân là nhà khoa học trong lĩnh vực nông nghiệp đặc biệt là nghành lúa cùng các chuyên gia về nông nghiệp đưa ra những điểm chung như sau: “Khí hậu và thời tiết, đất đai tại ĐBSCL rất thuận lợi cho việc trồng lúa, mỗi năm có thể làm được 3 vụ lúa nên có một sản lượng là rất cao. Tuy nhiên số lượng nhiều nhưng hạt gạo Việt Nam chưa cạnh tranh được với hạt gạo của Thái Lan hay Campuchia, Nhật Bản và các nước khác trên thế giới vì chúng ta chưa ứng dụng máy móc, khoa học và công nghệ tiên tiến để làm sao khi thu hoạch, khi xay sát lúa ra thành hạt gạo thì làm sao những hạt gạo được nguyên vẹn, nhìn bắt mắt và chất lượng.... Bên cạnh đó, hạt gạo Việt Nam cần xây dựng được thương hiệu và xúc tiến thương mại cho hội nhập".

Theo GS Tòng, doanh nghiệp muốn đứng vững được trên thị trường hoặc có một mức giá cao đủ cạnh tranh với các nước khác thì đầu tiên doanh nghiệp phải quan tâm đến chất lượng hạt gạo sau đó mới quan tâm đến bao bì, đóng gói rồi đặt tên cho thương hiêụ của mình. Nếu chạy theo số lượng thì gạo Việt Nam chưa cạnh tranh được với thị trường thế giới. Muốn làm được điều này thì doanh nghiệp cần phải phối hợp, tiếp cận, ứng dụng Công nghệ để nâng cao chất lượng sản phẩm của mình ngày càng cao hơn...

Trong phiên thảo luận chung của buổi Diễn đàn này, GS -TS Nguyễn Quốc Vọng – Chuyên gia nông nghiệp thuộc Bộ Nông Nghiệp bang New South Wales (Úc) chia sẻ: “Nông thuỷ sản Việt Nam đa dạng và phong phú, tuy nhiên tài nguyên này vẫn chưa đẩy mạnh xuất khẩu được ra nước ngoài (cụ thể là Úc) lý do giá nông sản của Việt Nam được xuất đi bán tại nước ngoài cao hơn rất nhiều so với giá của nông sản cùng loại của nước ngoài".

GS - TS Vọng cũng biết thêm: "Việc giá thành nông sản của Việt Nam xuất khẩu ra nước ngoài có giá cao như vậy là do chi phí vận chuyển từ Việt Nam sang các nước khác quá cao trong khi giá một loại nông sản của người nông dân bán ra thì có giá quá thấp. Điều này cũng nói lên rằng, để đẩy mạnh xuất khẩu nông hải sản Việt Nam và ĐBSCL bán ra được cho các thị trường nước ngoài nhiều hơn thì các doanh nghiệp, chính quyền địa phương, thương lái cần phải liên kết và phối hợp với các Bộ, Nghành liên quan, đặc biệt là trong lĩnh vực khoa học và công nghệ, giao thông nhằm giúp cho nông sản có uy tín, chất lượng, giá cả phù hợp...”

Trong phiên thảo luận về Dừa, Thứ trưởng Bộ KHCN – Phạm Đại Dương cho biết, để đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng suất, chất lượng và sức cạnh tranh của nền kinh tế thì việc nghiên cứu phát triển và chuyển giao tiến bộ khoa học, nhất là tiến bộ khoa học và công nghệ hiện đại cho doanh nghiệp tư nhân là hết sức quan trọng. Hiện nay Chính phủ tập trung cao độ hỗ trợ thương mại hoá các kết quả hoạt động khoa học và công nghệ, hỗ trợ ứng dụng và chuyển giao công nghệ theo chuổi giá trị, phục vụ đổi mới mô hình tăng trưởng.

Hiện nay có bốn nhóm đối tượng được quan tâm trong trong chính sách khoa học và công nghệ.

Một là những doanh nghiệp qui mô lớn chính sách tập trung chủ yếu vào khuyến khích tiếp cận, chuyển giao công nghệ hàng đầu, khuyến khích các hoạt động đầu tư dành nguồn lực từ quỹ phát triển công nghệ của doanh nghiệp cho các hoạt động chuyển giao đổi mới, tiến tới nghiên cứu và phát triển công nghệ dẫn đầu.

Hai là doanh nghiệp khoa học và công nghệ, doanh nghiệp công nghệ cao chính sách tập trung vào việc hỗ trợ giao tài sản hình thành từ nhiệm vụ khoa học và công nghệ cho doanh nghiệp và tạo điều kiện thuận lợi cho việc đăng ký và hoạt động.

Ba là doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo chính sách tập trung vào việc hỗ trợ năng lực khởi nghiệp, hỗ trợ các nguồn lực ban đầu và các hoạt động kết nối đầu tư.

Bốn là doanh nghiệp vừa và nhỏ thì chính sách tập trung vào nâng cao năng lực hấp thụ công nghệ ứng dụng và đổi mới công nghệ, nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp.

Hiện nay Bộ Khoa học và Công nghệ tiếp tục hỗ trợ tỉnh Bến Tre ứng dụng, đổi mới và phát triển công nghệ để tận dụng hết các phụ phẩm từ dừa, xây dựng nền kinh tế phát triển từ dừa, giúp các doanh nghiệp sản xuất dừa tươi không theo công nghệ cũ là ép từ cơm dừa khô mà các doanh nghiệp hiện nay có một dây chuyền sản xuất dầu dừa tinh khiết tiên tiến hàng đầu trên thới giới, tạo ra được sản phẩm dầu dừa tinh khiết đạt tiêu chuẩn quốc tế, đáp ứng được yêu cầu của thị trường Mỹ và Châu Âu.

Ngoài ra Bộ Khoa học Công nghệ sẽ hỗ trợ việc kết nối được những người có chất xám, các nhà Khoa học với Doanh nghiệp nhằm cung cấp những giải pháp để có thể phát triển Doanh nghiệp địa phương, liên kết tạo cơ hội kết nối giao thương trong và ngoài nước...