Yếu tố quan trọng giúp ngân hàng Việt không gặp rủi ro như Silicon Valley Bank

Công ty chứng khoán HSC mới đây đã có báo cáo về ảnh hưởng của những biến động trên thị trường ngân hàng quốc tế tới các ngân hàng Việt Nam. Đánh giá ban đầu, 14 ngân hàng trong phạm vi quan sát của HSC vẫn duy trì hoạt động ổn định khi đối mặt với khủng hoảng tài chính bên ngoài do (1) cơ sở tiền gửi đa dạng và ổn định, (2) rủi ro chứng khoán đầu tư ảnh hưởng tới tài sản sinh lời là không đáng kể.

14 ngân hàng gồm có: VIB, ACB, Sacombank, Techcombank, LienVietPostBank, OCB, HDBank, Vietcombank, MB, MSB, VPBank, VietinBank, BIDV, TPBank.

HSC kết luận, 14 ngân hàng mà nhóm phân tích theo dõi không gặp rủi ro tương tự. Cụ thể, nguồn tiền gửi của các ngân hàng Việt đa dạng và ổn định. Tại 14 ngân hàng mà HSC theo dõi, tỷ trọng tiền gửi của khách hàng cá nhân dao động từ 46-86%. Nhìn rộng hơn, theo số liệu của Ngân hàng Nhà nước, tiền gửi cá nhân chiếm xấp xỉ 50% tổng tiền gửi của hệ thống ngân hàng. Điều này phản ánh, nguồn vốn các nhà băng tương đối đa dạng và ổn định, giúp giảm thiểu rủi ro rút tiền, như đã thấy trong trường hợp của Silicon Valley Bank.

Hơn nữa, nhiều ngân hàng đã thiết lập quan hệ đối tác chiến lược với các tập đoàn lớn để có các điều khoản cho vay tốt hơn, dẫn đến việc các tập đoàn này cũng gửi lại số tiền lớn tại ngân hàng. Theo đánh giá của HSC, việc có một cơ sở tiền gửi dồi dào và mạnh mẽ là yếu tố quan trọng nhất, vì điều đó có thể ngăn chặn tình trạng rút tiền hàng loạt xảy ra ngay từ đầu.

Theo thống kê của HSC, nhiều ngân hàng có tỷ trọng tiền gửi của khách hàng cá nhân đạt trên 60% như HDBank, LienVietPostBank, Techcombank, Sacombank, ACB, VIB. 

Một lý do khác khiến HSC cho rằng, rủi ro tương tự như SVB là khó xảy ra với các ngân hàng Việt là bởi tỷ trọng của chứng khoán đầu tư ở mức vừa phải. Phần lớn tiền gửi của các ngân hàng được đầu tư vào các khoản cho vay hơn là chứng khoán đầu tư. Chứng khoán đầu tư chiếm dưới 25% tài sản sinh lời, phản ánh rủi ro lãi suất là thấp, hoặc ở mức trung bình. Các khoản cho vay mang lại sự linh hoạt nhất định khi tiến hành định giá lại. Do đó, rủi ro lãi suất đối với các ngân hàng trong danh sách quan tâm của HSC là không đáng kể.

Tại HDBank, dữ liệu của ngân hàng cho biết, cuối năm 2022, huy động tiền gửi khách hàng chiếm 71% trong tổng nguồn vốn huy động của HDBank. Trong đó, tiền gửi của khách hàng cá nhân chiếm tỷ trọng lớn nhất, đạt 67,3% trong tổng tiền gửi khách hàng.

Số lượng khách hàng cá nhân cũng như tiền gửi của nhóm này tại HDBank cũng tăng nhanh trong những năm gần đây, đặc biệt là sau khi ngân hàng ứng dụng công nghệ thu hút người dùng. Cuối năm 2022, số lượng khách hàng cá nhân của HDBank đã đạt trên 3,3 triệu người, tăng thêm khoảng 500.000 người so với năm 2021. Số dư tiền gửi của khách hàng cá nhân đạt 145.264 tỷ đồng, tăng tới 50% so với năm 2021.

HDBank cũng là một trong những ngân hàng tạo dựng được mối quan hệ bền chặt với các tập đoàn lớn. Nhờ đó, hàng năm, HDBank được hưởng lợi với khoản tiền gửi ổn định của những tập đoàn lớn này.

Về cơ cấu tài sản sinh lời, báo cáo tài chính của HDBank cho biết, danh mục chứng khoán đầu tư cuối năm 2022 là 48.789 tỷ đồng, giảm 25% so với năm 2021 và chiếm chưa đến 20% trong tổng tài sản sinh lời. Nguồn vốn huy động được, HDBank chủ yếu giải ngân vào các khoản cho vay khách hàng, với dư nợ cuối năm 2022 đạt 260.754 tỷ đồng, tăng 30% so với năm 2021. Trong đó, dư nợ phân khúc bán lẻ chiếm tỷ trọng lớn nhất, riêng cho vay khách hàng cá nhân đã chiếm 46,1%.

Trở lại với báo cáo của HSC, nhóm phân tích nhấn mạnh: “Chúng tôi tin rằng, NHNN đang chủ động thực hiện các biện pháp để ngăn chặn mọi rủi ro lây lan tiềm ẩn từ bên ngoài. Bằng chứng là động thái giảm lãi suất điều hành thời gian gần đây, cũng như tạm dừng kênh tín phiếu trên thị trường liên ngân hàng để nới lỏng thanh khoản. Đây là những hành động thận trọng, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam đang trong quá trình xử lý các ngân hàng yếu kém. Hơn nữa, hệ thống ngân hàng Việt Nam có một số đặc điểm riêng biệt, mà chúng tôi đánh giá là thuận lợi cho việc quản lý khủng hoảng thanh khoản”.

Cũng theo báo cáo này, HSC đưa ra khuyến nghị mua đối với nhiều mã cổ phiếu ngân hàng, trong đó những mã có Upside cao nhất có thể kể đến HDB, TCB, VIB.