Savills Việt Nam: 80% khách du lịch di chuyển bằng máy bay, nhiều sân bay quá tải

Theo báo cáo của thị trường du lịch và dịch vụ lưu trú của Savills Việt Nam vừa công bố, hiện tại khách đến TP HCM và Hà Nội đang giảm vì sự gia tăng số đường bay và công suất của nhiều chuyến bay thẳng đến những thành phố trọng điểm khác.

Sân bay quá tải

Cụ thể, theo Savills Việt Nam, các điểm đến du lịch biển mới nổi như Đà Nẵng, Nha Trang và Phú Quốc đang trở nên cạnh tranh hơn, khi phát triển nhiều chuyến bay thẳng quốc tế mới.

Trong năm 2016, các thành phố nghỉ dưỡng và đảo của Việt Nam đã vượt qua TP HCM và Hà Nội trong tốc độ tăng trưởng khách du lịch quốc tế. Với vị trí đảo biệt lập khí hậu nhiệt đới đặc trưng, Phú Quốc trở thành điểm đến hấp dẫn và là lựa chọn mới cho khách du lịch quốc tế, với tốc độ tăng trưởng khách đến 40%.

Trong khi đó, Đà Nẵng trên 30%, và Nha Trang ở mức 23%, cũng vượt qua tốc độ tăng trưởng của TP HCM (10%) và Hà Nội (19%).

Ngành công nghiệp du lịch phát triển nhanh chóng là một thách thức cho hạ tầng sân bay. Trong năm 2016, tổng lượng khách du lịch quốc tế di chuyển bằng đường hàng không đạt 8,2 triệu, chiếm hơn 80% lượng khách du lịch. TP HCM bị quá tải 130% và Nha Trang là 320%. Sân bay Đà Nẵng hoạt động quá tải 113% mặc dù đã được nâng cấp vào năm 2011 từ 4,5 đến 6 triệu hành khách mỗi năm.

Chính quyền đã nỗ lực để giải quyết công suất hạn chế ở sân bay. Trong hơn hai năm tới, Tân Sơn Nhất (TP HCM) sẽ tăng công suất từ 25 đến 38 triệu hành khách mỗi năm.

Tới năm 2017, sân bay nội địa Đà Nẵng hiện công suất 9 triệu hành khách/năm sẽ được mở rộng để đón thêm 4-6 triệu hành khách mỗi năm. Nha Trang đang bị chậm tiến độ, với dự án mở rộng sân bay Cam Ranh giai đoạn một bị trì hoãn từ đầu năm 2016 đến quý 1/2018. Với việc đón 4,8 triệu lượt khách trong năm 2016, công suất nâng cấp dự kiến 2,5 triệu hành khách mỗi năm sẽ không đủ đáp ứng ngay cả trong giai đoạn hiện tại.

Theo kế hoạch tổng thể của chính phủ, khoảng 5,6 tỷ USD sẽ được đầu tư để nâng cấp hạ tầng sân bay cho đến năm 2020. Nâng cấp hạ tầng là yếu tố then chốt để đánh giá khả năng phát triển du lịch, đặc biệt với sự phát triển của nguồn cung mới tăng 30% hàng năm trong 3 năm trở lại đây tại Đà Nẵng, Nha Trang và TP HCM.

Nguồn cung khách sạn tăng 18%

Cho đến năm 2016, nguồn cung lưu trú cho du lịch được xếp hạng tại Việt Nam tăng 18% theo năm, đạt 420.000 phòng, phù hợp với sự phát triển của ngành du lịch.

Tăng trưởng du lịch đang tạo ra nhiều cơ hội cho thị trường khách sạn, đặc biệt là phân khúc tầm trung và cao cấp. Từ năm 2013 đến 2016, nguồn cung khách sạn 4-5 sao tăng trung bình 20% hàng năm để đáp ứng nhu cầu của khách du lịch quốc tế cho các khu nghỉ dưỡng cao cấp.

TP HCM có nguồn cung khách sạn lớn nhất Việt Nam, xấp xỉ khoảng 16.000 phòng khách sạn 3-5 sao, hơn 70% so với Hà Nội. Trong năm 2016, cả hai đều có công suất khoảng 70%, nhưng tỉ lệ nguồn cung tương lai sẽ khác nhau. Trong ba năm tới, TP HCM sẽ cung cấp 3.500 phòng mới, tăng 22%. Áp lực nguồn cung sẽ cao hơn ở Hà Nội, với nguồn cung trong tương lai chiếm đến 50% tổng nguồn cung hiện tại.

Nha Trang có lượng nguồn cung khách sạn lớn nhất trong số các thành phố ven biển, với hơn 12.000 phòng khách sạn 3-5 sao và có công suất được thuê cao nhất. Trong năm 2016, thành phố có 1,2 triệu khách du lịch quốc tế, thấp hơn 30% so với Đà Nẵng.

Thời gian lưu trú trung bình thay đổi theo điểm đến phổ biến. Trong năm 2016, thời gian lưu trú trung bình của khách quốc tế đến Nha Trang là 3,5 ngày, so với 2,8 ngày ở Đà Nẵng và 2,6 ngày ở Phú Quốc.

Đà Nẵng hấp dẫn cả khách du lịch quốc tế và nội địa, với sân bay quốc tế và vị trí dọc “Lộ trình di sản Quốc Gia” bao gồm phố cổ Hội An, thánh địa Mỹ Sơn, đô Huế và động Phong Nha. Tuy nhiên, việc đi lại dễ dàng trên lộ trình này cũng làm giảm thời gian lưu trú trung bình của khách du lịch đến Đà Nẵng.

Phú Quốc là điểm đến lý tưởng cho du lịch cao cấp, trong Q4/2016, phân khúc 5 sao chiếm 71% với 2.500 phòng từ 3-5 sao. Tuy nhiên, với việc là thị trường mới nổi, một lượng lớn nguồn cung trong tương lai có thể sẽ thách thức khả năng hoạt động của các chủ đầu tư.

Khách Nga và Trung Quốc tăng mạnh

Tuy số liệu khá ấn tượng, nhưng lượng khách du lịch quốc tế đến Việt Nam mới bằng một nửa so với lượng khách tham quan những điểm đến nổi tiếng khác trong khu vực ASEAN như Thái Lan và Malaysia. Dù vậy, sự chênh lệch này vẫn thể hiện tiềm năng lớn khi số lượng khách du lịch quốc tế đã tăng gấp 3 lần trong thập niên vừa qua.

Trong năm 2016, tăng trưởng 26% (theo năm) đã cho thấy Việt Nam vượt trội hơn so với những điểm đến khác trong khu vực. Với địa hình đa dạng, phong phú cùng các loại khí hậu tiểu vùng, Việt Nam cũng thu hút được nhiều nhóm khách du lịch nhờ lợi thế này.

Trung Quốc và Nga là hai thị trường du lịch phát triển nhanh nhất của Việt Nam. Khách Nga được miễn thị thực du lịch và họ ưa thích việc nghỉ dưỡng tại Việt Nam, vì chi phí thấp hơn so với các điểm đến khác trong khu vực. Ngay cả khi Nga bị trừng phạt kinh tế và đồng Rúp mất giá, khách du lịch Nga đến Việt Nam vẫn tăng đều qua các năm.

Tầng lớp trung lưu đang tăng ở Trung Quốc tạo nên nguồn cầu lớn cho du lịch quốc tế, đặc biệt là các nước ASEAN, nơi có chi phí du lịch hợp lý. Trong năm 2016, Việt Nam đón 2,7 triệu lượt khách Trung Quốc với mục đích công tác và du lịch, tăng 50% so với năm 2015. Khách du lịch Trung Quốc đến ASEAN được dự báo tăng gấp đôi trong 10 năm tới (Goldman Sachs, 2015)

Thu nhập hộ gia đình và cá nhân tăng mạnh trong 5 năm vừa qua đã góp thêm 15% tăng trưởng vào du lịch nội địa của Việt Nam. Hàng không giá rẻ là chất xúc tác cho tăng trưởng, và từ năm 2014 đến 2016, Vietjetair đã tăng đội tàu bay từ 18 lên 45 chiếc.

Ngoài ra, để khuyến khích tăng trưởng du lịch, chính phủ đã chấp thuận nghị định thí điểm cho công dân Việt Nam tham gia các hoạt động giải trí trong casino với những điều kiện nhất định. Trong khi đánh bạc vẫn được xem là “vấn nạn xã hội”, quyết định mới này thể hiện sự cam kết của chính phủ cho việc hỗ trợ tăng trưởng du lịch và mở rộng khả năng cạnh tranh khu vực.

Theo Duy Khánh - NDH