Lựa chọn mô hình tổng thầu giao thông hiệu quả hơn
Mô hình tổng thầu EC có tính liên hoàn và đồng bộ kỳ vọng sẽ khắc phục được những xung đột giữa thiết kế và thi công.
Trao đổi với Báo Điện tử Chính phủ về vấn đề này, PGS.TS. Trần Chủng, nguyên Cục trưởng Cục Giám định Nhà nước về chất lượng các công trình xây dựng (Bộ Xây dựng) cho biết: Hiện nay, Việt Nam đang có 5 hình thức tổng thầu, gồm: Thiết kế; thi công; thiết kế (bước kỹ thuật) và thi công (EC); tổng thầu thiết kế, cung ứng, thi công (EPC) và loại "chìa khóa trao tay" (full tunrky) chỉ áp dụng công trình dân dụng vốn tư nhân hoặc FDI.
Trong đó, mô hình tổng thầu EC có tính liên hoàn và đồng bộ kỳ vọng sẽ khắc phục được những xung đột giữa thiết kế và thi công đã từng xảy ra trong một số công trình giao thông trước đây, giúp thúc đẩy tiến độ hoàn thành công trình và kiểm soát được chất lượng thi công xây dựng.
Luật Xây dựng hiện hành đã có những quy định về hợp đồng thiết kế-thi công (Engineering-Construction, gọi tắt là EC). Đây là hình thức hợp đồng cho phép một nhà thầu thực hiện đồng thời hai hoạt động thiết kế và thi công xây dựng công trình dự án. Khi thực hiện, tổng thầu EC ký kết hợp đồng với chủ đầu tư, chịu trách nhiệm toàn bộ công việc thiết kế và xây dựng, có thể lựa chọn các nhà thầu phụ tham gia thực hiện các phần công việc phù hợp để hoàn thành dự án.
Mô hình phổ biến đã được nhiều quốc gia áp dụng
Nói rõ hơn, PGS.TS. Dương Đăng Huệ, Nguyên Vụ trưởng vụ Pháp luật dân sự (Bộ Tư pháp) cho biết: Quy định tại Khoản 23 Điều 4 Luật Đấu thầu, các gói thầu EPC, EC, PC, EP là các gói thầu hỗn hợp, do đó hình thức thầu EC đã được pháp luật quy định và thực tế đang được áp dụng rộng rãi.
Ngoài ra, theo quy định tại Điểm d, Khoản 1 Điều 3 Nghị định 37/2015/NĐ-CP (được sửa đổi bổ sung bởi Nghị định số 50/2021/NĐ-CP ngày 1/4/2021) về các loại hợp đồng xây dựng, thì hợp đồng EC và hợp đồng tổng thầu EC là hợp đồng thiết kế và thi công xây dựng công trình, hạng mục công trình hoặc thiết kế và thi công xây dựng tất cả các công trình của một dự án đầu tư xây dựng.
Khoản 2 Điều 9 Nghị định 37/2015/NĐ-CP quy định căn cứ ký kết hợp đồng EC bao gồm báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng hoặc thiết kế kỹ thuật tổng thể được triển khai theo thông lệ quốc tế để làm cơ sở triển khai thiết kế chi tiết (thiết kế FEED) được duyệt.
Do đó, việc sử dụng gói thầu EC và căn cứ ký kết hợp đồng EC trên cơ sở báo cáo nghiên cứu khả thi được phê duyệt đã được quy định rõ trong Luật Xây dựng.
PGS.TS Dương Đăng Huệ cũng cho biết thêm, luật pháp về đấu thầu cho phép sử dụng thầu phụ đặc biệt để cùng với thầu chính làm những công việc chuyên môn. Mô hình có nhà thầu tư vấn thiết kế đủ năng lực để tham gia làm nhà thầu phụ đặc biệt đã rất phổ biến trong xây dựng dân dụng, xây dựng các công trình giao thông, hình thức này phổ biến ở Nhật Bản và Hàn Quốc.
Trách nhiệm được xác lập rõ ràng
Nói về ưu điểm của mô hình tổng thầu EC, PGS.TS. Trần Chủng cho biết: Mô hình tổng thầu EC khi thực hiện bài bản sẽ là phương án hiệu quả trong triển khai các dự án hạ tầng giao thông khi khắc phục được những tồn tại trước đây:
