Lãi suất liên ngân hàng tiếp tục giảm sâu, NHNN không còn phải hỗ trợ thanh khoản hệ thống

Theo số liệu của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), lãi suất cho vay bình quân liên ngân hàng kỳ hạn qua đêm (kỳ hạn chính chiếm 90 – 95% giá trị giao dịch) trong phiên 16/3 đã giảm về còn 4,14% từ mức 5,06%/năm trước đó. Còn so với mức ghi nhận hồi đầu tháng, lãi suất qua đêm liên ngân hàng đã giảm khoảng 2 điểm %.

Lãi suất các kỳ hạn 1 tuần, 2 tuần và 1 tháng cũng giảm mạnh xuống còn lần lượt 4,29%/năm, 4,32%/năm và 6,35%/năm. So với mức cao điểm hồi đầu tháng 3, lãi suất các kỳ hạn này cũng đã giảm 1,5 - 2 điểm %.

Lãi suất liên ngân hàng giảm sâu sau khi NHNN quyết định giảm 1 điểm % một số loại lãi suất điều hành. Theo đó, lãi suất tái chiết khấu giảm từ 4,5%/năm xuống 3,5%/năm; lãi suất cho vay qua đêm trong thanh toán điện tử liên ngân hàng và cho vay bù đắp thiếu hụt vốn trong thanh toán bù trừ của NHNN đối với TCTD giảm từ 7,0%/năm xuống 6,0%/năm.

Cùng với việc giảm lãi suất điều hành, trong những phiên gần đây NHNN cũng liên tục chào thầu OMO kỳ hạn 28 ngày với lãi suất 5,5%/năm. Trước đó, cơ quan này chỉ sử dụng các hợp đồng 7 ngày và 14 ngày để hỗ trợ thanh khoản cho các ngân hàng trong 2 tháng đầu năm với lãi suất ở mức 6%/năm. Động thái này cho thấy định hướng cung ứng thanh khoản dài hạn hơn và rẻ hơn cho hệ thống ngân hàng của Nhà điều hành.

Dù vậy, trong hai phiên 15/3 và 16/3 chỉ có 1 thành viên tham gia vay vốn mỗi phiên, với tổng khối lượng trúng thầu 986,48 tỷ đồng.

Đến phiên 17/3, không còn ngân hàng nào cần hỗ trợ thanh khoản từ NHNN. Đây là lần đầu tiên kể từ giữa tháng 2 (20/2), hệ thống ngân hàng không mượn 1 đồng nào từ Nhà điều hành trên thị trường mở.

Hệ thống ngân hàng không cần hỗ trợ thanh khoản từ NHNN trong phiên 17/3. (Nguồn: SBV)

Thực tế, thanh khoản hệ thống ngân hàng đã trở nên dồi dào hơn trong những tuần gần đây. Tại phiên họp Chính phủ thường kỳ vừa diễn ra hồi đầu tháng 3, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho biết, hiện thanh khoản của hệ thống đã dồi dào trở lại, vượt khoảng 50.000 tỷ đồng so với yêu cầu bắt buộc. 

Trong thông cáo về việc điều chỉnh lãi suất điều hành từ ngày 15/3, Ngân hàng Nhà nước cũng cho biết thị trường tiền tệ ổn định, thanh khoản hệ thống TCTD dồi dào, đáp ứng nhu cầu thanh toán, chi trả của nền kinh tế. Từ tháng 01/2023, NHNN đã mua được ngoại tệ từ các TCTD bổ sung dự trữ ngoại hối nhà nước và đưa lượng tiền lớn VND vào lưu thông.

Theo NHNN, việc điều chỉnh giảm các mức lãi suất điều hành mới đây là giải pháp linh hoạt, phù hợp với điều kiện thị trường hiện nay để thực hiện mục tiêu phục hồi tăng trưởng kinh tế của Quốc hội và Chính phủ, qua đó định hướng giảm mặt bằng lãi suất thị trường, góp phần tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và nền kinh tế.

NHNN nhấn mạnh, việc giảm lãi suất điều hành là bước đi quan trọng, định hướng cho xu hướng giảm lãi suất của thị trường trong thời gian tới, qua đó định hướng TCTD giảm lãi suất cho vay, đồng hành cùng doanh nghiệp và người dân góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Giới phân tích nhận định, việc giảm lãi suất điều hành đánh dấu bước thay đổi chính sách tiền tệ, từ thận trọng sang linh hoạt, nới lỏng một phần. Việc giảm lãi suất sẽ hỗ trợ các TCTD trong việc tiếp cận vốn từ NHNN qua các công cụ như cho vay tái chiết khấu, cho vay liên ngân hàng; qua đó, giúp các TCTD có điều kiện giảm các loại lãi suất trên thị trường

Ông Trần Ngọc Báu – CEO Wigroup, việc giảm lãi suất chính sách có phần đón đầu và dứt khoát này thể hiện NHNN đã chính thức xác nhân việc bắt đầu quay trở lại với xu hướng nới lỏng chính sách tiền tệ. Tuy nhiên không gian giảm lãi suất tiếp tục của NHNN là không nhiều bởi trước đó Việt Nam đã duy trì một nền lãi suất rất thấp và mới chỉ tăng 2% trong đợt tăng lãi suất vừa qua.

Ông Báu dự báo, sau khi lãi suất điều hành giảm, lãi suất thị trường liên ngân hàng khả năng sẽ được điều tiết giảm dần, bình quân khoảng 0,5 -1 điểm %. Trong khi đó, lãi suất huy động sẽ ít chịu ảnh hưởng trực tiếp bởi lãi suất điều hành nhưng với bối cảnh thanh khoản như hiện tại, xu hướng giảm sẽ vẫn tiếp tục, kỳ vọng đến giữa năm 2023 lãi suất huy động kỳ hạn 12 tháng tại các NHTM cổ phần lớn có thể về quanh mức 7-7,2%/năm.