Kịch bản nào cho game thoái vốn ở Habeco?
Giá cổ phiếu BHN của Habeco bùng nổ là hiện tượng chưa từng có. Lên sàn ngày 28/10 với giá 39.000 đồng nhưng BHN tăng trần liên tục có thời điểm lên 140.000 đồng và hiện ở mức 120.000 đồng/cổ phiếu (phiên giao dịch 9/12).
Sở dĩ nói là hiện tượng bởi bia Hà Nội là một thương hiệu lớn, lâu đời, có chỗ đứng trên thị trường miền Bắc nhưng hiệu quả đang đi xuống. Minh chứng rõ nét nhất là việc đánh mất thị phần tiêu thụ bia số 2 vào tay Heineken, và chỉ nắm 20% thị phần bia cả nước.
Làm thế nào để bán vốn nhà nước hiệu quả nhất
Khi giá cổ phiếu giao dịch trên thị trường được coi là mức tham chiếu, tham khảo để bán vốn, tất yếu sẽ xảy ra những chuyển động ngầm như đè giá để gom, đầu cơ tăng giá… Bài toán đặt ra là làm sao để bán vốn nhà nước hiệu quả nhất trong bối cảnh giá cổ phiếu đang có biểu hiện bị thao túng.
TS Nguyễn Đức Thành, Viện trưởng Viện Nghiên cứ Chính sách và Kinh tế (VEPR) cho rằng việc bán vốn tại các thương hiệu lớn dựa vào giá tham chiếu trên thị trường là đúng. Quan điểm là Nhà nước luôn tìm cách thoái vốn có lợi nhất, đạt hiệu quả cao nhất.
Tuy nhiên, riêng trường hợp Habeco, giá thị trường BHN chỉ phản ánh lô cổ phiếu tương ứng 0,7% vốn do đó đại diện cho giá trị của Bia Hà Nội. Vì vậy việc dựa vào giá tham chiếu của thị trường không hoàn toàn khách quan.
Ông Thành cho rằng, Carlsberg đã là cổ đông của Habeco gần một thập kỷ cũng đã hiểu biết về giá trị, tiềm năng phát triển của Bia Hà Nội. Việc muốn gia tăng cổ phần của Carlsberg cũng hướng đến phát triển lâu dài của Bia Hà Nội không giống như các nhà đầu tư nhỏ lẻ. Vì vậy ông Thành cho rằng, Bộ Công Thương và Carlsberg cần ngồi lại với nhau thương thảo rồi đưa ra một mức giá hợp lý nhất để đảm bảo quyền lợi giữa hai bên cũng như lợi ích doanh nghiệp.
“Trong trường hợp hai bên vẫn tiếp tục không thống nhất được quan điểm, có thể Bộ Công Thương sẽ chào bán cạnh tranh với giá thị trường khi đó nhà đầu tư ngoại sẽ e ngại và nếu họ cho rằng đắt quá họ không mua, sẽ khiến Habeco rơi vào tình cảnh ế, bán vốn không thành công phải bán lần 2, lần 3” – TS Thành nói và cho rằng Bộ Công Thương nên cân nhắc hợp lý về giá bán và đối tượng mua để đảm bảo lợi ích thu về.
Công ty Chứng khoán Ngân hàng BIDV (BSC) cũng lưu ý đặc biệt về việc Habeco có thể sẽ khó thu hút dòng tiền do cơ cấu cổ đông cô đặc, chỉ có 0,7% cổ phiếu có thể tự do giao dịch và đang đưa lên mức giá cao.
Tống Giám đốc Công ty cồ phần Chứng khoán SJC ông Huỳnh Anh Tuấn cũng cho rằng với vị thế một nhà đầu tư tài chính ông sẽ không mua Habeco nếu mức giá có thời điểm lên 140.000 đồng/cổ phiếu vì quá đắt để có thể sinh lời.
Về việc thoái vốn dựa vào giá tham chiếu của Habeco, ông Tuấn cho rằng BHN là cổ phiếu thanh khoản rất thấp cho nên đầu cơ giá rất dễ xảy ra. Giá thị trường trong trường hợp này không phản ánh được giá trị doanh nghiệp. Chỉ có những cổ phiếu có tính thanh khoản cao mới có tính định giá cho doanh nghiệp. Ông Tuấn lưu ý, nếu việc dựa hoàn toàn vào giá thị trường để bán vốn, rất có thể Bộ Công Thương sẽ tạo ra rào cản bất lợi để nhà đầu tư ngoại tiếp cận với Habeco.
“Thị trường bia đang cạnh tranh rất khốc liệt không quá béo bở để chấp nhận mua bằng mọi giá, tránh đưa mức giá quá cao khiến nhà đầu tư e ngại dẫn đến bán vốn không thành công”– ông Tuấn nói.
Chuyên gia kinh tế Võ Trí Thành khẳng định quan điểm Nhà nước “không bán bia, bán sữa”. Nguyên tắc đưa lên hàng đầu là nhà nước không tham gia hoạt động sản xuất kinh doanh mà tư nhân có thể đảm nhiệm được. Ngoài ra, những doanh nghiệp hàng đầu Việt Nam phải chấp nhận cuộc chơi toàn cầu, và cam kết hội nhập không cho phép tư duy phân biệt nhà đầu tư nội, ngoại trong việc thoái vốn.
Ông Thành lưu ý, quá trình bán vốn nên ưu tiên các đối tác hoặc đặt ra các điều kiện để làm sao tăng hiệu quả sản xuất kinh doanh, thúc đẩy cải cách khu vực kinh doanh nhà nước.
Theo Kiều Nga DĐDN
