Khủng hoảng ngành vận tải biển (kỳ 2): Thay đổi để sống sót

Ý tưởng mới của Maersk Group là khiến những con tàu đang hoạt động trở nên thông minh hơn.

Nhiệm vụ chính của CEO mới trong kế hoạch xem xét lại hoạt động của Maersk Group là việc quyết định tách Maersk Group thành hai công ty: một công ty niêm yết đại chúng chuyên về logistics bao gồm các dịch vụ kinh doanh vận tải biển, kho cảng, các chi nhánh cũng như công ty tàu biển Maersk Line, và một công ty niêm yết khác tập trung vào khai thác và khoan dầu. Việc này sẽ bảo đảm cho nhà đầu tư, vốn đang lo sợ tiền của họ được dùng để hỗ trợ những đơn vị kinh doanh thất bại. Động thái này cũng mở ra những cơ hội tiếp cận nhà đầu tư tiềm năng cũng như tăng giá trị cho Maersk Group.

Dù kết quả của kế hoạch này vẫn chưa chắc chắn, nhưng nhiều khả năng Maersk Group sẽ tập trung vào ngành kinh doanh cốt lõi chính là vận tải biển. CEO Skou của Maersk Line cũng là CEO của Maersk Group cho biết ông muốn thấy sự tăng trưởng trong doanh thu, nhưng lĩnh vực kinh doanh dầu sẽ khó làm được điều này trong hiện tại. Một vấn đề ngắn hạn của Maersk Oil chính là sản lượng có thể giảm một nửa vào năm 2018 do giấy phép khai thác dầu ở nước ngoài với mỏ dầu lớn nhất ở Qatar sẽ hết hạn vào tháng 7 năm tới.

Trái lại, Maersk Line bắt đầu từ vị trí hãng tàu biển lớn nhất thế giới. Tuy nhiên, công ty này có nhiều việc phải làm để thúc đẩy doanh thu và lợi nhuận từ vận tải biển. Một chiến lược cắt giảm chi phí được ưa thích ở các hãng tàu hiện nay đó là xây dựng các liên minh. Tháng 1 năm ngoái, Maersk Line và đối tác MSC ra mắt dịch vụ 2M, cho phép sử dụng diện tích chở hàng trên tàu của đối tác. Trong tháng 4, có 4 một liên minh khác được thành lập sau đó là 6 liên minh thành lập trong tháng 5. Các liên minh này đang chiếm gần ¾ thị phần trên thế giới. Nhưng các liên minh này cũng không giải quyết được vấn đề thừa cung cũng như không thể ngăn giá cước tàu sụt giảm.

Một chính sách khác là đó là sử dụng những tàu lớn hơn. Khi giá dầu tăng cao, Maersk Line đã đóng những tàu lớn hơn và ưu tiên cho những hàng hoá không yêu cầu giao hàng nhanh để tiết kiệm chi phí. Maersk Line đã đóng thêm 20 tàu lớn hạng “Triple-E” có thể chở tới 20 nghìn container (thùng hàng) mỗi tàu, các đối thủ như MSC và CMA CGM, cũng có số lượng tàu ngang ngửa. Nhưng với giá năng lượng vẫn rẻ – trong năm 2015, chiếm khoảng 13% chi phí của Maersk Line – nên con số tiết kiệm được cũng không đáng kể. Sau khi tàu Triple-E cuối cùng đi vào hoạt động năm ngoái, hãng đã cắt giảm đơn đóng tàu mới.

Ý tưởng mới của Maersk Group là khiến những con tàu đang hoạt động trở nên thông minh hơn. Maersk Line sẽ tập trung tận dụng công suất của những con tàu tốt hơn bằng việc nắm lấy cơ hội trong kỷ nguyên số hoá. Đây là lĩnh vực vận tải biển đang đi sau những ngành khác. Một máy bay phản lực hiện đại có thể tạo ra vài nghìn GB dữ liệu mỗi ngày trong khi một con tàu phải mất 50 ngày để có được 1GB dữ liệu. Hầu hết các con tàu thậm chí đều không có cảm biến để đảm bảo cửa hầm tàu được đóng trước khi rời cảng. Hiện nay, ngành vận tải biển vẫn chống lại việc sử dụng dữ liệu. Và giờ các hãng vận tải biển không thể bỏ qua các hệ thống có thể mang lại cơ hội tiết kiệm chi phí lên tới 30% bằng việc tương tác tốt hơn giữa các tàu và đất liền.

Maersk Line đang trang bị cho các tàu để thu thập thêm nhiều dữ liệu. Năm ngoái, các cảm biến được lắp vào các thùng hàng để theo dõi vị trí và hàng hoá bên trong. Điều này dễ hàng hơn cho các kho cảng khi xử lý tàu cập bến hoặc rời bến nhanh hơn. Các phần mềm cũng hỗ trợ sắp xếp các thùng hàng trên tàu hiệu quả hơn.

Các thùng hàng trống cũng là vấn đề khiến các công ty tàu biển tiêu tốn 20 tỷ USD mỗi năm, số liệu của BCG cho biết. Maersk Line không chỉ là công ty duy nhất sử dụng dữ liệu để giải quyết vấn đề này. Hãng logistics NYK của Nhật cũng tiết kiệm hơn 100 triệu USD nhờ xử lý hiệu quả những thùng hàng trống. Một website với tên gọi xChange bắt đầu hoạt động cuối tháng 11 năm ngoái cho phép các công ty vận tải biển trao đổi các thùng hàng trống với nhau để tối đa hoá hiệu năng.

Đội phân tích mới được thành lập ba năm của Maersk Line cũng đang nghiên cứu vấn đề tối ưu hoá tốc độ và tuyến đường chở hàng cũng như cắt giảm những hoá đơn sửa chữa khổng lồ. Hy vọng về khả năng dự báo hoạt động bảo trì có thể giúp thực hiện điều này nhanh chóng. Thay vì đợi động cơ tàu bị hỏng, các cảm biến sẽ thông báo khi cần bảo dưỡng.

Điều Maersk Line làm trong thời đại kỹ thuật số có thể sẽ được các công ty khác học tập nhanh chóng. Chính một đối thủ của hãng đã thừa nhận, họ chỉ chờ Maersk làm gì và sau đó sẽ copy. Mặc dù không nhiều hãng tàu có tiềm lực để đóng những con tàu lớn hơn nhưng việc khai thác dữ liệu là điều ngay cả những công ty nhỏ có thể học theo. Chỉ riêng việc sử dụng dữ liệu sẽ không giúp cả ngành vận tải biển thoát khỏi cơn bão hiện nay, nhưng chí ít đây cũng là nền tảng cho giai đoạn kế tiếp.

Theo Economist