Hỗ trợ 1,5-3 triệu người lao động và 100.000-200.000 doanh nghiệp

Trước tình hình dịch bệnh COVID-19, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã ban hành Chỉ thị số 11/CT-TTg về các nhiệm vụ, giải pháp cấp bách tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, bảo đảm an sinh xã hội ứng phó với dịch COVID-19.

Chỉ thị giao Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội chủ trì, phối hợp với các cơ quan, địa phương khẩn trương tập trung xử lý, giải quyết các vướng mắc về lao động, báo cáo Thủ tướng Chính phủ trong tháng 3/2020 về tình hình lao động, việc làm trong các doanh nghiệp; có biện pháp đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền và các giải pháp để động viên tinh thần của người lao động; có phương án hỗ trợ đào tạo lao động phù hợp và hỗ trợ người lao động bị thôi việc, mất việc làm do ảnh hưởng của dịch Covid-19.

Cùng với đó là thực trạng và giải pháp quản lý lao động nước ngoài đang làm việc tại Việt Nam theo từng địa phương, nhất là lao động đến từ vùng dịch hoặc di chuyển qua vùng dịch; có phương án hỗ trợ doanh nghiệp tìm nguồn lao động thay thế trong trường hợp thiếu hụt lao động, chuyên gia nước ngoài.

Trong Chỉ thị, Thủ tướng Chính phủ cũng giao Bảo hiểm xã hội Việt Nam chủ trì phối hợp với các cơ quan liên quan hướng dẫn thực hiện tạm dừng đóng bảo hiểm xã hội đối với các đối tượng bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19 đến hết tháng 6/2020 hoặc tháng 12/2020 và không tính lãi phạt chậm nộp theo thẩm quyền và quy định của pháp luật.

Trả lời phỏng vấn báo chí, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ đã xây dựng một Đề án toàn diện, đồng bộ xung quanh vấn đề chăm lo, tạo điều kiện cho doanh nghiệp cũng như người lao động ổn định sản xuất và đời sống, đồng thời cũng tạo điều kiện để phát triển thị trường lao động.

Ngày 18/3, Bộ đã hoàn thiện Đề án tổng thể với 6 nội dung chính để trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ thảo luận trong Phiên họp thường kỳ tháng 3 năm nay.

Trong tình hình dịch bệnh như hiện nay, Bộ cũng đã chủ động để triển khai hướng dẫn việc tạm dừng đóng BHXH, đặc biệt là bảo hiểm hưu trí và tử tuất, áp dụng với những doanh nghiệp có trên 50% người lao động bị ảnh hưởng do tác động của dịch bệnh và doanh nghiệp bị giảm thu 50% do ảnh hưởng của dịch.

Bên cạnh đó, Bộ đã và đang trình Chính phủ và báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, theo đó có thể nâng cao mức hỗ trợ và mở rộng hơn đối tượng, bao gồm tất cả những doanh nghiệp bị ảnh hưởng do dịch thì đều được tạm dừng đóng BHXH. Tất cả những doanh nghiệp chỉ 10% người lao động bị ảnh hưởng cũng được tạm dừng đóng BHXH.

Với quy mô trong đề xuất này, chúng ta hoàn toàn có thể hỗ trợ được từ 1,5-3 triệu người lao động và từ 100.000-200.000 doanh nghiệp, với số tiền tương ứng từ 25.000 - 49.000 tỷ trong thời gian từ tháng 3 đến tháng 12 năm 2020.

Về bảo hiểm thất nghiệp, sẽ tạm dừng đóng từ tháng 3 đến tháng 12 năm 2020. Đồng thời, miễn đóng tất cả những người mất việc, ngừng việc và không có việc do ảnh hưởng của COVID-19. Cùng với đó, hỗ trợ trở lại cho doanh nghiệp để đào tạo nghề, chuyển đổi công việc và coi đây là một giải pháp để giữ chân người lao động.

Bộ trưởng cho biết thêm, việc hỗ trợ thông qua việc tạm dừng đóng vào quỹ bảo hiểm hưu trí tử tuất và bảo hiểm thất nghiệp sẽ tương đương với số tiền 150.000 tỷ đồng.

"Chúng tôi tin rằng với 150.000 tỷ đồng này và cách thức tác động như vậy chúng ta sẽ tạo ra sự ổn định rất lớn cho xã hội,  đó là điều quan trọng nhất", Bộ trưởng cho biết. Cùng với đó, việc hỗ trợ sẽ tạo điều kiện người lao động có khả năng thích ứng trong giai đoạn đầu, nhất là chuyển đổi công việc, giải quyết vấn đề tạm ngưng việc lúc ban đầu. Cuối cùng, hỗ trợ cho doanh nghiệp vượt qua những khó khăn để tái tạo lại sản xuất kinh doanh.

"Với quy mô hỗ trợ như vậy, Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp, Quỹ Bảo hiểm hưu trí tử tuất hoàn toàn có khả năng đáp ứng được yêu cầu và đảm bảo được tính bền vững của quỹ", Bộ trưởng khẳng định.

Trả lời câu hỏi nếu doanh nghiệp được tạm dừng đóng bảo hiểm xã hội thì  quyền lợi của người lao động có bị ảnh hưởng, Bộ trưởng cho biết, việc sử dụng Quỹ bảo hiểm để hỗ trợ cho người lao động trong thời gian mất việc không ảnh hưởng gì đến tình hình việc làm hiện tại. Việc hỗ trợ của bảo hiểm nhằm hỗ trợ cho người lao động trong lúc khó khăn, trong lúc thời gian mất việc, tạm ngừng việc và có khả năng tái tạo việc làm mới.

Với vấn đề về tạm dừng đóng kinh phí công đoàn do ảnh hưởng của dịch COVID-19, theo Bộ trưởng, đây là một vấn đề rất lớn và thời gian vừa qua các hiệp hội, các doanh nghiệp cũng đã đề xuất rất nhiều. Bộ đã trao đổi trực tiếp với Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam và đã thống nhất, trước mắt thống nhất tạm ngừng đến tháng 6 việc đóng kinh phí công đoàn đối với doanh nghiệp có 50% người lao động gặp khó khăn do tác động của COVID-19, sau đó sẽ tiếp tục xem xét cho tới tháng 12/2020.

Còn nguyện vọng giảm hay dừng dài hơi hơn thì chúng ta phải có những đánh giá rất đầy đủ, sâu sắc và báo cáo các cấp có thẩm quyền cho ý kiến bởi, vì đây là những vấn đề đã được quy định trong Luật, Bộ trưởng cho biết.

Tiếp nhận, giải quyết ngay hồ sơ đề nghị tạm dừng đóng

Để triển khai Chỉ thị số 11/CT-TTg, Bảo hiểm xã hội Việt Nam cũng đã có văn bản hướng dẫn Bảo hiểm xã hội các địa phương thực hiện tạm dừng đóng bảo hiểm xã hội vào quỹ hưu trí, tử tuất đối với doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19.

Tổng Giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam yêu cầu Bảo hiểm xã hội các tỉnh, thành phố phối hợp với Sở Lao động – Thương binh và Xã hội, Sở Tài chính báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh, thành phố chỉ đạo rà soát, hướng dẫn, tuyên truyền đến các cơ quan, đơn vị, tổ chức, doanh nghiệp thuộc các ngành nghề dịch vụ vận tải hành khách, du lịch, lưu trú, nhà hàng và các ngành nghề đặc biệt khác gặp khó khăn do dịch bệnh gây ra, dẫn đến không bố trí được việc làm cho người lao động.

Trong đó, số lao động thuộc diện tham gia bảo hiểm xã hội phải tạm thời nghỉ việc từ 50% tổng số lao động có mặt trước khi tạm dừng sản xuất kinh doanh trở lên; hoặc bị thiệt hại trên 50% tổng giá trị tài sản do dịch bệnh gây ra (không kể giá trị tài sản là đất) theo quy định tại Khoản 1, Điều 88 Luật Bảo hiểm xã hội 2014; các Khoản 1, 2, 3 và 4, Điều 16 Nghị định số 115/2015/NĐ-CP (quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo hiểm xã hội về bảo hiểm xã hội bắt buộc) và Điều 28 Thông tư số 59/2015/TT-BLĐTBXH (quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Bảo hiểm xã hội về bảo hiểm xã hội bắt buộc).

Bảo hiểm xã hội Việt Nam cũng yêu cầu Bảo hiểm xã hội các địa phương tiếp nhận, giải quyết ngay hồ sơ đề nghị tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất đến tháng 6/2020 ngay khi nhận được hồ sơ đề nghị của doanh nghiệp và không tính lãi theo quy định. Trong trường hợp đến hết tháng 6/2020 mà dịch COVID-19 vẫn chưa thuyên giảm, nếu doanh nghiệp có đề nghị, thì kịp thời phối hợp với Sở Lao động, Thương binh và Xã hội, Sở Tài chính báo cáo UBND tỉnh, thành phố gửi Bảo hiểm xã hội Việt Nam xem xét, giải quyết tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất đến tháng 12/2020.

Trong thời gian tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất, Tổng Giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam yêu cầu các đơn vị không thực hiện thanh tra chuyên ngành đóng hoặc kiểm tra việc chấp hành pháp luật về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế đối với các doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19 gây ra, nếu doanh nghiệp không có dấu hiệu vi phạm. Đồng thời, hàng tháng đôn đốc doanh nghiệp đóng đầy đủ, kịp thời vào quỹ ốm đau, thai sản, quỹ tai nạn lao động – bệnh nghề nghiệp, quỹ bảo hiểm y tế và bảo hiểm thất nghiệp để đảm bảo quyền lợi cho người lao động. Kết thúc thời gian tạm dừng đóng (hết tháng 6/2020), kịp thời thông báo và đôn đốc doanh nghiệp đóng đầy đủ các quỹ ốm đau, thai sản, tai nạn lao động – bệnh nghề nghiệp, hưu trí và tử tuất, bao gồm cả việc đóng bù quỹ hưu trí và tử tuất của thời gian tạm dừng đóng trước đó.

Bảo hiểm xã hội Việt Nam cũng yêu cầu các đơn vị phải thường xuyên theo dõi, đôn đốc, giám sát việc thực hiện tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất theo đúng quy định của pháp luật, nhằm kịp thời tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, tránh lạm dụng, trục lợi.