Quyết liệt phòng chống tình trạng “đội lốt” hàng Việt

Chiều 13-9, Tổ công tác của Thủ tướng làm việc với các hiệp hội ngành hàng nhằm lắng nghe các kiến nghị về đẩy mạnh phòng chống gian lận thương mại, xuất xứ, đồng thời tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc liên quan đến hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa.

Chủ trì cuộc làm việc, Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP Mai Tiến Dũng, Tổ trưởng Tổ công tác, cho biết Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 824/QĐ-TTg ban hành Đề án "Tăng cường quản lý nhà nước về chống lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại và gian lận xuất xứ".

Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP Mai Tiến Dũng, Tổ trưởng Tổ công tác của Thủ tướng - Ảnh: VGP

Đề án này nhằm nâng cao hiệu quả của quá trình hội nhập kinh tế quốc tế, đặc biệt là tham gia các Hiệp định Thương mại tự do thế hệ mới, bảo đảm thực hiện nghiêm túc và hiệu quả các cam kết trong khuôn khổ Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), các Hiệp định Thương mại tự do (FTA) đã ký kết.

Đồng thời, ngăn chặn các hành vi lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại, đặc biệt là gian lận xuất xứ hàng hóa, theo hướng toàn diện, đồng bộ và kịp thời, giúp khai thác hiệu quả các cam kết quốc tế, phát triển bền vững xuất nhập khẩu. Bảo vệ quyền và lợi ích của Việt Nam trong thương mại quốc tế; bảo vệ lợi ích của các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh chân chính.

Trong bối cảnh kinh tế, thương mại thế giới có nhiều biến động, thời gian qua, Việt Nam kiên quyết phòng ngừa, ngăn chặn và xử lý nghiêm mọi hành vi gian lận thương mại, xuất xứ trên thị trường Việt Nam cũng như trong hoạt động xuất nhập khẩu, nhằm bảo vệ lợi ích chính đáng của doanh nghiệp và người tiêu dùng Việt Nam.

Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo và các cơ quan chức năng của Việt Nam triển khai các biện pháp tích cực, quyết liệt, đồng bộ, cụ thể để chống gian lận thương mại, xuất xứ; mặt khác, triển khai các biện pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong thủ tục xuất nhập khẩu, nhất là trong hoạt động kiểm tra chuyên ngành với hàng hóa xuất nhập khẩu, thủ tục cấp chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O)... để tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp xuất nhập khẩu.

Tại cuộc làm việc, đại diện các hiệp hội ngành hàng khẳng định trong thời gian qua, các cơ quan của Việt Nam đã vào cuộc tăng cường kiểm tra, giám sát hoạt động xuất nhập khẩu, nhất là với hàng hóa có rủi ro gian lận thương mại, ngăn ngừa, điều tra, xử lý nghiêm các hành vi gian lận.

Các ý kiến đều kiến nghị Bộ Công Thương sớm ban hành quy định, tiêu chí rõ ràng, cụ thể để làm cơ sở xác định hàng hóa xuất xứ tại Việt Nam, hàng hóa gian lận xuất xứ.

Mặt khác, các đại biểu cũng đề xuất nhiều kiến nghị để hoàn thiện hơn dự thảo quy định về "Made in Việt Nam" mà Bộ Công Thương đang lấy ý kiến. Theo Hiệp hội Dệt may, Hiệp hội Da giày, Hiệp hội Gỗ và Lâm sản, tiêu thụ điện năng là một yếu tố rất quan trọng để xác định một cơ sở có sản xuất thực tế hay chỉ nhập hàng về rồi dán tem mác, cũng là một yếu tố chứng minh năng lực sản xuất của cơ sở đó đến đâu.

Trong khi đó, Hiệp hội Thép Việt Nam cho rằng cơ quan soạn thảo cần lưu ý tới khả năng sẽ có những mặt hàng của chúng ta đạt tiêu chí xuất xứ Việt Nam theo quy định của nước ngoài, nhưng lại không đạt tiêu chí theo quy định đang được Bộ Công Thương xây dựng.

Các đại biểu cũng đề nghị Việt Nam cần đẩy mạnh đa dạng hóa các thị trường xuất khẩu. Đồng thời, để chống gian lận thương mại, xuất xứ, rất cần sự hợp tác, chung tay giữa các cơ quan nhà nước và với các hiệp  hội doanh nghiệp; các hiệp hội sẵn sàng cho công tác này.

Đại diện Hiệp hội Nhựa đề nghị trong công tác phòng chống gian lận xuất xứ, nên tập trung vào một số ngành hàng, sản phẩm có nguy cơ cao, có dấu hiệu về các doanh nghiệp gian lận. Trong khi đó, đại diện Hiệp hội Giấy cũng khẳng định "chắc chắn là các hiệp hội biết rõ các doanh nghiệp nào có nguy cơ cao gian lận, có biểu hiện làm ăn gian dối".

Bên cạnh đó, các hiệp hội cũng thẳng thắn nêu rõ những khó khăn, vướng mắc liên quan tới hoạt động xuất nhập khẩu của doanh nghiệp như về quy định thuế VAT với một số mặt hàng.

Hiệp hội Dệt may tiếp tục phản ánh về các khó khăn liên quan tới quy định của Bộ Công Thương về kiểm tra formaldehyt với sản phẩm dệt may, trong đó hồ sơ yêu cầu nhiều giấy tờ không hề liên quan tới formaldehyt.

Đa số các ý kiến đều nhận định thủ tục cấp C/O là thuận tiện, tuy nhiên Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản vẫn cho rằng thủ tục này vẫn còn những khó khăn và thời gian dài. Chẳng hạn doanh nghiệp vẫn phải mua nhiều chữ ký số để tương thích với nhiều phần mềm khác nhau, "thậm chí nếu không mua chữ ký số của doanh nghiệp phần mềm thì khi gặp trục trặc sẽ không được hỗ trợ" trên trang web cấp C/O của VCCI.

Sau khi lắng nghe các ý kiến, Tổ trưởng Tổ công tác Mai Tiến Dũng đồng ý với quan điểm cần sự phối hợp chặt chẽ, đồng bộ giữa các cơ quan chức năng với các hiệp hội doanh nghiệp trong phòng chống gian lận thương mại, xuất xứ và tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp.

Tổ trưởng Tổ công tác đề nghị các hiệp hội có kiến nghị cụ thể, chi tiết bằng văn bản; các ý kiến sẽ được tổng hợp đầy đủ. Tổ công tác sẽ tiếp tục lắng nghe và thời gian tới sẽ làm việc với các bộ, cơ quan liên quan về nội dung này, từ đó tiếp tục kiến nghị cấp có thẩm quyền tháo gỡ các khó khăn vướng mắc cho doanh nghiệp, mặt khác có các giải pháp hiệu quả hơn nữa để phòng chống gian lận thương mại, xuất xứ, bảo đảm quyền lợi chính đáng của các doanh nghiệp làm ăn chân chính.