Ngân hàng hết “chiêu” phạt lãi suất thanh toán trước hạn?

Nếu được thông qua, Dự thảo Bộ Luật Dân sự đang trình Quốc hội thảo luận và thông qua tại kỳ họp này sẽ chấm dứt “đặc quyền” của các tổ chức tín dụng (TCTD) về việc ép lãi suất phạt đối với khách hàng khi muốn thanh toán hợp đồng trước hạn.

ngan-hang-giam-lai-suat-hinh-anh_piaf_wsjq

Thời gian qua, nhiều khách hàng không khỏi bức xúc khi ngân hàng “hét” mức lãi suất phạt khủng khi tất toán hợp đồng vay vốn trước hạn. Thậm chí, có trường hợp, khách hàng phải trả lãi suất phạt lên tới 8 - 9% khi muốn thanh toán trước hạn.

Sự bất hợp lý này sẽ chấm dứt khi dự thảo Bộ Luật Dân sự được thông qua. Tại khoản 2, Điều 493 của dự thảo Bộ Luật Dân sự về thực hiện hợp đồng vay có kỳ hạn quy định: Đối với hợp đồng vay có kỳ hạn và có lãi thì bên vay có quyền trả lại tài sản trước kỳ hạn đồng thời có nghĩa vụ trả lãi đến thời điểm trả lại tài sản.

Thảo luận về vấn đề này, nhiều đại biểu còn đề nghị chỉnh lý khoản 2 theo hướng, khi trả nợ trước hạn thì bên vay phải trả lãi với mức không quá 50% lãi theo kỳ hạn, trừ trường hợp có thoả thuận khác với mức thấp hơn hoặc pháp luật có quy định khác.

Hiện nay, hoạt động vay và cho vay diễn ra phổ biến với khối lượng và giá trị giao dịch lớn. Khi cho vay, các TCTD đã chủ động thỏa thuận, ký kết các nội dung rất cụ thể về lãi suất và thời gian, lộ trình trả nợ gốc, lãi vay với khách hàng.

Nhiều hợp đồng vay quy định việc trả nợ gốc, lãi vay theo một lộ trình nhất định, và không được thanh toán nợ trước hạn; tức là khi bên vay có đủ tiền và muốn trả hết khoản nợ vay còn lại thì cũng chưa chắc thực hiện được. Vì thế, việc quy định “bên vay có quyền trả lại tài sản trước kỳ hạn” là một quy định thể hiện tính ưu việt của dự thảo Bộ Luật Dân sự lần này.

Tuy nhiên, nhiều đại biểu góp ý việc quy định là “trả lãi với mức hợp lý” còn mang tính chung chung, chưa cụ thể. Bao nhiêu là “hợp lý”?

Góp ý vào dự thảo bộ luật này, nhiều ý kiến cho rằng, đây là quy định còn lỏng lẻo, dễ bị bên cho vay lợi dụng đề ra mức lãi thanh toán đáo hạn trước thời hạn với lãi suất cao đối với người đi vay.

Do đó đề nghị sửa cụm “với mức lãi hợp lý” bằng cụm “với mức lãi áp dụng cho việc trả lại tài sản trước kỳ hạn ghi trong hợp đồng vay (nếu có), hoặc mức lãi thỏa thuận nhưng không quá ...% mức lãi của hợp đồng vay”, nhưng phải quy định cụ thể.

Một điểm nữa có thể “điểm huyệt” các TCTD khi dự thảo Bộ Luật Dân sự có ý muốn quy định việc được trả tiền lãi trên số tiền chậm trả lãi theo lãi suất cơ bản.

Tại khoản 4, Điều 489 về nghĩa vụ trả nợ của bên vay, nhiều đại biểu đề nghị nên sửa thành: “...bên cho vay có quyền yêu cầu trả tiền lãi trên số tiền chậm trả theolãi suất cơ bản do Ngân hàng nhà nước công bố đối với loại vay tương ứng tại thời điểm thanh toán tương ứng với thời gian chậm trả, trừ trường hợp có thoả thuận khác hoặc luật có quy định khác” vì Ngân hàng Nhà nước công bố chỉ có một lãi suất cơ bản để tham chiếu, không có đối với từng loại vay khác nhau. Vì vậy quy định này phải sửa.

Do vậy, nhiều đại biểu cũng đề nghị sửa khoản 4: “Trường hợp vay không có lãi, khi đến hạn mà bên vay không trả nợ hoặc trả không đầy đủ mà hai bên không có thỏa thuận khác thì bên cho vay có quyền yêu cầu bên vay trả lãi trên số tiền chậm trả theo lãi suất nợ quá hạn bằng 150% lãi suất cơ bản do Ngân hàng Nhà nước công bố tại thời điểm trả nợ”.

Nhiều ý kiến của đại biểu cũng cho rằng khoản 5, Điều 489 không hợp lý khi quy định “bên vay phải trả lãi trên nợ gốc và lãi suất nợ quá hạn bằng 150% lãi suất vay theo hợp đồng”.

Trong lĩnh vực ngân hàng cũng chỉ quy định “không quá 150%”, tức các bên có thể thoả thuận trong khoảng từ 100% đến 150% lãi suất trong hạn. Thậm chí mức cao nhất là 150% cũng cần phải xem lại, không bảo đảm quyền lợi của người vay, thường là bên yếu thế hơn. Vì vậy đề nghị quy định riêng một hoặc một số điều về hợp đồng vay tiền và “lãi suất nợ quá hạn không quá 150% lãi suất vay”.

Nhiều ý kiến đóng góp cho dự thảo Bộ Luật Dân sự cũng cho rằng, khoản 5 quy định "lãi suất nợ quá hạn bằng 150% lãi suất vay theo hợp đồng tương ứng với thời gian chậm trả, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc luật có quy định khác".

Theo quy định này, trường hợp các bên có thỏa thuận khác thì thỏa thuận mức lãi suất nợ quá hạn không bị giới hạn, có thể cao hơn 150% lãi suất vay theo hợp đồng, không phù hợp với các quy định về trần lãi suất nhằm mục đích chống cho vay nặng lãi tại dự thảo Bộ luật Bộ luật.

Do vậy, nhiều đại biểu đề nghị quy định theo hướng: lãi suất nợ quá hạn do các bên thỏa thuận nhưng không vượt quá 150% lãi suất vay theo hợp đồng, trừ trường hợp luật có quy định khác. Trường hợp các bên không có thỏa thuận và pháp luật không có quy định, lãi suất nợ quá hạn bằng 150% lãi suất vay theo hợp đồng.

Theo Bizlive

Tags:

Xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế, hướng tới đột phá chiến lược

Ngày 1/8/2025, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam đã ký Quyết định số 114/QĐ-BCĐTTTC, phê duyệt Kế hoạch hành động triển khai xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế (TTTCQT) tại Việt Nam. Đây được xem là những bước đi chiến lược, mang tầm nhìn dài hạn nhằm đưa Việt Nam trở thành điểm đến hấp dẫn trên bản đồ tài chính khu vực và toàn cầu.

Tạo lợi thế cạnh tranh trong thị trường bảo hiểm nhân thọ

Sau giai đoạn tăng trưởng mạnh mẽ và bền vững (2015- 2021), từ năm 2022 thị trường bảo hiểm nhân thọ tại Việt Nam có dấu hiệu chững lại và suy giảm rõ rệt. Đặc biệt, trong các năm 2023 và 2024, phí bảo hiểm giảm lần lượt 11,9% và 5,7%, trong khi số lượng hợp đồng giảm 10,7% và 5,2% so với năm liền trước. Điều này cho thấy thị trường đang chịu ảnh hưởng từ các yếu tố như suy thoái kinh tế, thay đổi trong hành vi tiêu dùng, đặc biệt là mất niềm tin từ khách hàng sau các vụ việc tiêu cực.

Duy trì lãi suất ở mức thấp quá lâu sẽ tiềm ẩn rủi ro

Trong bối cảnh kinh tế thế giới còn nhiều biến động và Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng GDP 8% trong năm 2025, điều hành chính sách tiền tệ, đặc biệt là công cụ lãi suất đang được kỳ vọng phát huy vai trò hỗ trợ tăng trưởng và ổn định kinh tế vĩ mô. Trao đổi với phóng viên Thời báo Ngân hàng, ông Nguyễn Quang Huy, Giám đốc điều hành Khoa Tài chính - Ngân hàng, Trường Đại học Nguyễn Trãi

Trung tâm tài chính quốc tế: Nâng cao vị thế Việt Nam trong chuỗi giá trị toàn cầu

Việc xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế (TTTCQT) của Việt Nam tại TP. Hồ Chí Minh từ định hướng phát triển kinh tế của thành phố gắn liền với phát triển thị trường tài chính là một trong những lĩnh vực ưu tiên hàng đầu trong quá trình dịch chuyển cơ cấu kinh tế, gắn với các cơ chế chính sách đặc thù, tầm nhìn dài hạn. Xung quanh vấn đề này, ông Nguyễn Hồng Văn, Phó tổng giám đốc Công ty Đầu tư Tài chính Nhà nước TP. Hồ Chí Minh (HFIC) đã có những chia sẻ với phóng viên.

Video