Neo tỷ giá - Khi các NHTW "một tay che cả bầu trời"
Bài viết dưới đây sẽ giải thích chính sách neo tỷ giá là gì, và tại sao các nước lại phải “bóp méo” thị trường để giữ cho tỷ giá cố định.
Chế độ neo tỷ giá mang đến một câu chuyện hoàn toàn khác.
Nói một cách đơn giản, trong chế độ neo tỷ giá, giá trị của đồng tiền sẽ được cố định vào một đồng tiền khác, giống như hai đồng tiền được buộc vào nhau bởi một sợi dây do đó luôn biến động cùng nhau. Nếu nói theo ngôn ngữ kinh tế, đó là khi một NHTW kiểm soát giá trị đồng tiền một cách giả tạo và miễn cưỡng.
Tuy nhiên cơ chế neo tỷ giá khiến mọi thứ trở nên dễ đoán hơn. Ví dụ, thay vì tới London du lịch bạn chọn tới quốc gia Trung Đông Dubai. Đồng nội tệ dirham của Dubai đang được neo vào USD với mức tỷ giá 3,67 dirhams đổi 1 USD. Điều đó có nghĩa là chuyến đi 1.000 USD tới Dubai sẽ giữ nguyên trong 1 tuần, 1 tháng hay 1 năm sau đó, dù có bất cứ điều gì xảy ra với Mỹ, với UAE hay với kinh tế thế giới.
Và dưới đây là biểu đồ diễn biến của đồng naira. Trước ngày 20/6, nó chỉ là một đường nằm ngang.
Vậy thì tại sao một quốc gia phải thực hiện chế độ neo tỷ giá?
- Để làm cho mọi thứ dễ đoán hơn: nếu một nền kinh tế phụ thuộc quá nhiều vào xuất khẩu (điển hình là những nước xuất khẩu dầu mỏ), chế độ neo tỷ giá giúp đảm bảo rằng họ không phải lo về việc tỷ giá lên hay xuống.
- Neo tỷ giá giúp các nước có chi phí sản xuất thấp giữ được lợi thế hàng xuất khẩu giá rẻ.
- Neo tỷ giá giúp giải quyết vấn đề siêu lạm phát, đặc biệt là khi nội tệ được neo vào những đồng tiền ổn định như euro hay USD.
Chế độ neo tỷ giá hoạt động ra sao?
Để giữ cho tỷ giá ổn định giả tạo, các nước phải triệt tiêu những tác động của thị trường bằng cách kiểm soát nguồn cung cầu tiền tệ.
Đôla Hồng Kông (HKD) là một đồng tiền được nhiều người theo dõi. Ủy ban tiền tệ Hồng Kông phải giám sát chặt chẽ diễn biến của HKD vốn được neo vào USD. Nếu nhu cầu về HKD lên cao, ủy ban này sẽ bắt đầu bán ra HKD.
Ngược lại, khi nhà đầu tư rút tiền ra khỏi Hồng Kông và ồ ạt bán ra HKD, ủy ban sẽ dùng dự trữ ngoại hối để mua vào.
Tuy nhiên không phải lúc nào mọi sự cũng theo dự tính.
- Neo tỷ giá có nghĩa là NHTW sẽ mất quyền kiểm soát đối với một vài công cụ điều hành tiền tệ cơ bản. Ví dụ, lãi suất ở Hồng Kông sẽ đi theo lãi suất Mỹ. Do đó khi Cục dự trữ liên bang Mỹ ngấp nghé điều chỉnh lãi suất, Hồng Kông chịu tác động không hề nhỏ. Và Hồng Kông cũng không thể tự ý tăng lãi suất để kiềm chế lạm phát.
- Các NHTW phải tích trữ rất nhiều ngoại tệ để duy trì tỷ giá cố định. Điều này có thể đẩy tăng lạm phát và tình hình sẽ rất rối loạn nếu dự trữ cạn kiệt.
- Tỷ giá cố định là nguyên nhân khiến thị trường chợ đen hình thành.
Theo Trí thức trẻ/Business Insider
