Đối thủ thu hút FDI sẽ là chính mình
Nhà đầu tư nước ngoài đang đổ dồn vào VN, nhưng nếu như môi trường kinh doanh chậm đổi mới, VN có thể sẽ tụt hậu so với nhiều đối thủ cạnh tranh trong khu vực trong thu hút dòng vốn FDI.
[caption id="attachment_7025" align="aligncenter" width="700"]
Đó là lời khẳng định và cũng là lo lắng của Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Bùi Quang Vinh tại Diễn đàn Đầu tư toàn cầu do Tại chí tài chính uy tín trên thế giới Euromoney và Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổ chức giữa tuần này tại Hà Nội.
“Bức xúc nhất chính là sự chậm đổi mới. Cạnh tranh hay là không là do VN có tự vươn lên hay không. Phải tự đổi mới mình, vươn lên, nếu không thì sẽ có nhiều đối thu nữa. Ngay cả Lào, Campuchia hay Myanmar cũng sẽ trở thành đối thủ của VN, chứ không phải là Singapore hay Malaysia như trước” – ông Vinh trả lời câu hỏi ai sẽ là đối thủ cạnh tranh thu hút FDI với VN được các nhà đầu tư đưa ra.
Lời tuyên bố trên của người đứng đầu lĩnh vực thu hút dòng vốn đầu tư nước ngoài vào VN cho thấy một vấn đề rằng thách thức lớn nhất trong quá trình hội nhập toàn cầu của VN lại nằm ở chính nội tại nền kinh tế.
Thực tế thì VN đang là một điểm sáng trong con mắt nhiều nhà đầu tư nước ngoài. Ông Peter Ryder – Giám đốc điều hành Quỹ đầu tư Indochina Capital, chia sẻ tại một cuộc hội thảo của các nhà đầu tư nước ngoài tổ chức tại Quảng Nam gần đây với chủ đề đầu tư vào ASEAN, các nhà đầu tư đã dành hơn 5 tiếng đồng hồ trong tổng thời lượng là 6 tiếng để nói về các cơ hội ở VN. Điều đó chứng tỏ VN đang rất hấp dẫn với các nhà đầu tư nước ngoài.
Ông Eric Sidgwick – Giám đốc Quốc gia của Ngân hàng Phát triển Châu Á tại Việt Nam, cho rằng sự hấp dẫn của VN đến từ chính tốc độ hội nhập kinh tế quốc tế và cả tiềm năng của thị trường trong nước. Hiện tại VN đã ký kết 8 hiệp định thương mại tự do với các đối tác trên thế giới, và đang chuẩn bị ký kết hai hiệp định nữa với Liên minh Châu Âu và Hiệp định Xuyên Thái Bình Dương (TPP). Theo ông Sidgwick, các nhà đầu tư nước ngoài đang đi trước trong cuộc chơi này và đón đầu những cơ hội sắp tới.
Trong quãng thời gian gần 20 năm ở VN, ông Jonathan Choi – Chủ tịch tập đoàn Sunwah Group và Cty quản lý quỹ Vinacapital – cũng cho rằng VN đang có nhiều cơ hội để đầu tư trong linh vực thủy sản, nông nghiệp và các lĩnh vực khác. “FDI đang quay trở lại và tới đây sẽ có nhiều nguồn đầu tư hơn” – ông Choi nói.
Nhưng như vậy không có nghĩa là không có thách thức dành cho VN. Hiện tại sự cạnh tranh giữa các quốc gia trong thu hút FDI đang lên rất cao. Trong khu vực ASEAN, các nước như Thái Lan, Indonesia hay Malaysia gần đây cũng đã thay đổi chính sách để thu hút thuận lợi hơn. Trong khi đó các nước như Campuchia hay Myanmar cũng đã có những bước tiến nhất định.
Tuy vậy, đó không phải là điều đáng lo ngại nhất. Cũng như nhận xét của Bộ trưởng Bùi Quang Vinh, các nhà đầu tư cũng cho rằng thách thức lớn nhất để duy trì sự hấp dẫn như hiện tại nằm ở chính VN. Đó là yêu cầu về cải cách môi trường kinh doanh thông thoáng hơn, cũng như gỡ bỏ những điểm yếu nội tại của nền kinh tế. Ngay cả trong bài phát biểu của mình, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng cũng thừa nhận dù môi trường kinh doanh VN có cải thiện nhưng vẫn còn nhiều khó khăn, đặc biệt trong khâu thực thi.
Ông Steve Plunkett – Giám đốc cấp cao phụ trách quan hệ Chính phủ của tập đoàn GE tại ASEAN, đánh giá VN là một điểm đầu tư lý tưởng, với lực lượng lao động lớn, vị trí thuận tiện. Chính điều này đã thu hút GE đầu tư xây dựng tổ hợp sản xuất tuốc-bin gió tại Hải Phòng cách đây 8 năm. Cho đến nay, dự án này vẫn đang hoạt động rất tốt, nhưng ông Plunkett cũng cho rằng rủi ro đầu tư ở VN sẽ đến từ việc các văn bản pháp lý chưa chặt chẽ. Nếu điều này không được cải thiện, nguy cơ VN sẽ kém hấp dẫn hơn so với các đối thủ trong khu vực sẽ thành hiện thực.
“Cái chính là VN phải tự vươt lên chính mình, đổi mới. Nếu luật pháp không nhất quán, không minh bạch thì VN sẽ có nhiều đối thủ cạnh tranh. Bức xúc nhất chính là sự chậm đổi mới” – ông Vinh nhấn mạnh.
Sự đổi mới ở đây cũng nằm ở chính các Cty trong nước, bởi một lẽ các Cty nước ngoài cũng rất cần đối tác trong nước tham gia vào chuỗi cung ứng để giảm chi phí từ nhập khẩu. Ông Vinh đưa ra một ví dụ về ngành công nghiệp ô tô. Cách đây 20 năm các Cty ô tô nước ngoài như Toyota hay Ford đã đầu tư vào VN với kỳ vọng phát triển nền công nghiệp ô tô trong nước. Nhưng vì lý do sự đổi mới trong công nghiệp phụ trợ của VN quá chậm đã khiến VN chậm chân hơn so với Thái Lan rất nhiều. Thời điểm hiện tại, khi nhiều hãng ô tô nước ngoài giảm bớt đầu tư vào Thái Lan thì họ lại chuyển sang đầu tư tại Indonesia chứ không phải VN.
Theo DĐDN