Danh mục hàng hóa nhóm 2 kìm hãm xuất nhập khẩu: 13 bộ cùng rà soát, cắt giảm

Gỡ rào cản cho doanh nghiệp

Theo đó, hàng hóa nhóm 2 là các sản phẩm, hàng hoá có khả năng gây mất an toàn, ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng... Tuy nhiên hiện danh mục các sản phẩm, hàng hóa nhóm 2 được các bộ ngành quy định quá rộng, nhiều mặt hàng không thực sự có nguy cơ gây mất an toàn.

Triển khai nhiệm vụ được Chính phủ giao, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN), trực tiếp là Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng (TCĐLCL) đã tổ chức Hội thảo "Rà soát hàng hóa nhóm 2 và các văn bản quy phạm pháp luật về thông quan hàng hóa xuất nhập khẩu" của các Bộ, quản lý ngành, lĩnh vực không phù hợp với Luật Chất lượng sản phẩm hàng hóa, Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn Kỹ thuật, Luật An toàn thực phẩm.

Phó Tổng cục trưởng Tổng cục TCĐLCL Nguyễn Hoàng Linh cho biết, để triển khai nhiệm vụ được giao tại Nghị quyết 19, trong thời gian qua, được sự chỉ đạo quyết liệt của Lãnh đạo Bộ KH&CN, sự phối hợp chặt chẽ của các Bộ ngành, Bộ KH&CN đã chủ động làm việc với các Bộ ngành để triển khai chỉ đạo của Chính phủ trong đó đề nghị các Bộ chủ động rà soát các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến quy định về chứng nhận hợp quy, quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa theo quy định tại Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa, Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật, Luật An toàn thực phẩm.

Hàng hóa nhóm 2 là các sản phẩm, hàng hoá có khả năng gây mất an toàn, ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng...  Tuy nhiên, danh mục này đang quá rộng.

Theo báo cáo mới nhất của Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ thì công tác kiểm tra chuyên ngành còn gây khó khăn, tốn kém chi phí cho doanh nghiệp như yêu cầu công bố phù hợp quy định; kiểm tra còn chồng chéo; danh mục hàng hóa phải kiểm tra chuyên ngành còn nhiều, trong khi chưa ban hành đầy đủ quy chuẩn, tiêu chuẩn quốc gia, chủ yếu kiểm tra bằng cảm quan và trên hồ sơ nên tỷ lệ phát hiện lô hàng vi phạm chỉ 0,03%; chưa đẩy mạnh việc thừa nhận lẫn nhau.

Hiện nay các Bộ quản lý ngành, lĩnh vực cũng đang triển khai rà soát danh mục hàng hóa nhóm 2, biện pháp quản lý đối với hàng hóa nhóm 2 để chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm theo tinh thần chỉ đạo của Chính phủ tại Nghị quyết 19, và Nghị quyết 75, trong đó cần đẩy mạnh thừa nhận lẫn nhau, quản lý rủi ro, chuyển sang hậu kiểm, giảm danh mục hàng hóa phải kiểm tra chuyên ngành tại khâu thông quan đến bảo đảm đạt mục tiêu giảm tỷ lệ các lô hàng nhập khẩu phải kiểm tra chuyên ngành tại giai đoạn thông quan từ 35% hiện nay xuống 15% đúng theo chỉ đạo của Chính phủ.

"Bộ KH&CN cùng các Bộ quản lý ngành, lĩnh vực sẽ nghiên cứu, tổng hợp, báo cáo về những văn bản dưới luật còn bất cập, chồng chéo, không phù hợp với các Luật chuyên ngành, cần phải bãi bỏ, điều chỉnh hoặc sửa đổi trong thời gian tới. Đồng thời, đề xuất với Chính phủ các giải pháp đổi mới hoạt động kiểm tra chuyên ngành trong từng lĩnh vực nhằm tạo môi trường kinh doanh thuận lợi cho cộng đồng doanh nghiệp nhưng vẫn đảm bảo việc kiểm soát chất lượng sản phẩm hàng hóa, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng”, ông Linh cho biết.

Nhiều hàng hóa trong danh mục nhóm 2 chưa có Quy chuẩn Việt Nam

Theo báo cáo mới nhất của Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ sau khi kiểm tra việc thực hiện các bộ ngành danh mục hàng hóa phải kiểm tra chuyên ngành còn nhiều, trong khi chưa ban hành đầy đủ quy chuẩn, tiêu chuẩn quốc gia.

Ông Nguyễn Hoàng Linh cho biết, theo quy định của Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật và Luật Chất lượng sản phẩm hàng hóa và Nghị quyết 19 của Chính phủ thì tất cả các sản phẩm hàng hóa nhóm 2 phải được quản lý bằng quy chuẩn kỹ thuật. Tuy nhiên, hiện nay, nhiều sản phẩm hàng hóa nhóm 2 không có quy chuẩn hoặc có những QCVN được ban hành nhưng chưa rõ phải quản lý theo biện pháp nào, tiền kiểm hay hậu kiểm.

“Do đó các Bộ ngành cần phải rà soát, làm rõ một số sản phẩm hàng hóa hiện nay chưa được quản lý theo QCVN thì phải đẩy nhanh tiến độ xây dựng quy chuẩn để áp dụng triển khai, nếu không thì phải xem xét để loại bỏ ra khỏi danh mục hàng hóa nhóm 2”, ông Linh nói.

Để triển khai NQ 75/CP của Chính phủ, Bộ KH&CN đã đề nghị các Bộ chủ động rà soát lại danh mục hàng hóa nhóm 2, theo hướng loại bỏ ít nhất 50% số mặt hàng trong danh mục hàng hóa nhóm 2 thuộc diện kiểm tra nhà nước trước khi thông quan thuộc phạm vi quản lý của các Bộ.

Không chỉ vậy, từ cuối năm 2016, theo chỉ đạo của Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, Bộ KH&CN đã làm việc với các Bộ về rà soát hàng hóa nhập khẩu nhóm 2 do các Bộ ban hành để loại bỏ hàng hóa không thực sự rủi ro về an toàn ra khỏi danh mục.

“Các Bộ cũng đã rà soát, đề xuất cắt giảm hàng hóa nhóm 2. Tuy vậy, hoạt động kiểm tra chuyên ngành trong đó có hoạt động kiểm tra chất lượng sản phẩm hàng hóa còn nhiều bất cập”, Phó Tổng cục trưởng Nguyễn Hoàng Linh nhận định.

Theo ông Linh, cần phải đổi mới cách quản lý khi chuyển từ quản lý tiền kiểm sang hậu kiểm để vẫn quản lý được rủi ro của chất lượng hàng hóa, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, nhưng có cải tiến hơn để tạo điều kiện thông thoáng tốt nhất cho doanh nghiệp khi triển khai thực hiện các quy định này. Đồng thời rà soát hệ thống văn bản pháp luật kiểm tra chất lượng sản phẩm hàng hóa, những gì hiện nay không phù hợp thực tiễn thì phải rà soát, loại bỏ.

“Việc thống nhất được ý kiến giữa Bộ KH&CN và 12 Bộ quản lý ngành, lĩnh vực sẽ tạo ra kết quả là ít nhất 50% các loại hàng hóa thuộc diện phải kiểm tra trước khi thông quan sẽ được gỡ nút thắt, tức là trở nên dễ dàng hơn khi xuất nhập khẩu. Có thể nói, đây là tín hiệu đáng mừng, nó là tiền đề thúc đẩy sự phát triển của doanh nghiệp, tạo ra môi trường kinh doanh thuận lợi và lành mạnh hơn”, Phó Tổng Cục trưởng Nguyễn Hoàng Linh nhấn mạnh.