Công nghiệp chế tạo hút vốn ngoại
Dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đang chảy mạnh vào Việt Nam trong năm 2014 và tháng đầu năm 2015, đặc biệt từ các quốc gia châu Á và vào lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo. Nhiều doanh nghiệp FDI đang kinh doanh tại Việt Nam cũng tiến hành mở rộng nhà máy nhằm đón đầu các FTA mà Việt Nam đã cơ bản kết thúc hay đang đàm phán những vòng cuối.
“Ngôi sao” châu Á
Trong số 20,23 tỷ USD thu hút vốn FDI của Việt Nam năm 2014 (bằng 93,5% so với cùng kỳ, tăng 19% so với kế hoạch), vốn FDI từ các quốc gia ở khu vực châu Á hoàn toàn “áp đảo” về quy mô dự án. Đơn cử, trong số 60 quốc gia và vùng lãnh thổ có dự án đầu tư tại Việt Nam năm 2014, Top 4 lần lượt là Hàn Quốc, Hong Kong, Singapore và Nhật Bản có tổng vốn đầu tư cấp mới lẫn tăng thêm chiếm hơn 74,9%.
Đặc biệt, năm này ghi nhận dấu ấn Hàn Quốc - chiếm 36,2% tổng vốn FDI vào Việt Nam trong năm 2014, tiêu biểu là Tập đoàn Samsung với tham vọng biến Việt Nam thành trung tâm sản xuất lớn của tập đoàn này. Trong số 4 dự án lớn được Chính phủ Việt Nam cấp phép đầu tư hồi tháng 11/2014, đã có đến 3 dự án của nhà đầu tư đến từ Hàn Quốc.
Cụ thể, dự án Tổ hợp công nghệ cao Samsung Thái Nguyên giai đoạn 2 của Công ty TNHH Sam Sung Electronics Việt Nam Thái Nguyên - Hàn Quốc, tổng vốn đầu tư đăng ký 3 tỷ USD; dự án Công ty TNHH điện tử Samsung CE Complex do Samsung Asia Pte.Ltd - Singapore đầu tư tại TP.HCM, tổng vốn đầu tư đăng ký 1,4 tỷ USD; dự án Công ty TNHH SamSung Display Bắc Ninh, tổng vốn đầu tư đăng ký 1 tỷ USD.
Dự án tỷ USD còn lại là của Công ty TNHH Dewan International - nhà đầu tư đến từ Hồng Kông để xây dựng, phát triển toàn bộ khu vực bãi biển chính của Nha Trang, Khánh Hòa với tổng vốn đăng ký 1,25 tỷ USD. Dự án này đã giúp Hong Kong vươn lên vị trí thứ 2 với tổng vốn đầu tư đăng ký cấp mới và tăng thêm là 3 tỷ USD, chiếm 14,8%.
Lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo đã thu hút sự quan tâm khá lớn của các nhà đầu tư nước ngoài với 774 dự án đầu tư đăng ký mới trong năm 2014, tổng số vốn cấp mới và tăng thêm là 14,49 tỷ USD, chiếm 71,6% tổng vốn FDI đăng ký trong 12 tháng/2014.
Theo Cục Đầu tư nước ngoài, lũy kế đến hết năm 2014, các dự án có vốn của “Đảo quốc sư tử” Singapore chủ yếu tập trung vào lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo với 419 dự án và 13,1 tỷ USD vốn đầu tư, chiếm 31% tổng số dự án và 40% tổng vốn đầu tư của Singapore tại Việt Nam. Quy mô vốn bình quân một dự án của Singapore đạt khoảng 24 triệu USD, cao hơn mức bình quân chung một dự án FDI vào Việt Nam là 14,3 triệu USD.
Cuối năm 2014, Công ty TNHH Tomoku Việt Nam - thành viên của Tập đoàn Tomoku Nhật Bản, hoạt động trong lĩnh vực xây dựng nhà ở, phát triển kỹ thuật tinh xảo và sản xuất bao bì giấy - đã đưa vào hoạt động nhà máy có diện tích 6 ha, tổng mức đầu tư 47,6 triệu USD ở khu công nghiệp Mỹ Phước 3, thị xã Bến Cát, Bình Dương. Đây là nhà máy sản xuất bao bì giấy carton đầu tư ra nước ngoài đầu tiên của Tập đoàn Tomoku bằng công nghệ hiện đại, sau nhà máy tại Nhật.
“Sau nhiều năm nghiên cứu chính sách kinh doanh của các quốc gia trong khu vực Châu Á, chúng tôi đã quyết định đầu tư vào Việt Nam”, một lãnh đạo Tomoku Việt Nam cho biết.
Trong tháng đầu năm 2015, lĩnh vực chế biến, chế tạo tiếp tục thu hút vốn FDI với 18 dự án đầu tư đăng ký mới, tổng số vốn cấp mới và tăng thêm là 605,69 triệu USD, chiếm đến 91,3% tổng vốn FDI đăng ký.
Dệt may đón sóng TPP
Trong thời gian qua, nhiều doanh nghiệp FDI tại TP.HCM đã tăng vốn đầu tư để đón đầu Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP).
Công ty TNHH Worldon Việt Nam (vốn Hồng Kông) vừa tăng vốn thêm 160 triệu USD để mở rộng sản xuất. Trước đó, doanh nghiệp này đã được cấp giấy chứng nhận đầu tư hồi đầu năm 2014 cho dự án Trung tâm Thiết kế thời trang và sản xuất các sản phẩm dệt kim cao cấp từ công đoạn sợi, dệt vải, in hoa… đến sản phẩm ở khâu cuối cùng, tổng vốn đầu tư đăng ký 140 triệu USD, diện tích 45 ha tại khu công nghiệp Đông Nam.
Theo ông Ma Jianrong, Tổng giám đốc Worldon Việt Nam, vì môi trường đầu tư thuận lợi và dự báo tình hình sản xuất khả quan nên công ty này đã quyết định tăng vốn sau chưa đầy 1 năm được cấp phép. Để chuẩn bị cho chiến lược dài hạn, Worldon Việt Nam đã quyết định tăng diện tích thêm 7 ha để xây dựng khu lưu trú cao tầng, đáp ứng nhu cầu ở cho 7.000 - 8.000 công nhân.
Còn tại khu công nghiệp Tân Thới Hiệp, Công ty TNHH Nobland Việt Nam (vốn Hàn Quốc) đã tăng vốn thêm 18 triệu USD, đưa tổng vốn đầu tư lên 61 triệu USD. Cách đây 12 năm, công ty đầu tư ban đầu chỉ 3 triệu USD với 15 chuyền may xuất khẩu. Đến nay, theo ông Kim Chung Kuk - Tổng giám đốc Nobland Việt Nam, công ty đã có 3 nhà máy, 120 chuyền may, năng lực sản xuất 74 triệu sản phẩm/năm, 8.000 lao động.
Trong nội dung của giấy chứng nhận đầu tư, Worldon Việt Nam đã cam kết xây dựng một trung tâm thiết kế thời trang và các sản phẩm làm ra sẽ cung cấp cho các thương hiệu nổi tiếng như Uniqlo, Nike, Adias, Puma… Trong khi đó, Nobland Việt Nam cũng chuyên làm hàng may mặc xuất khẩu và cam kết sử dụng công nghệ, thiết bị hiện đại trong sản xuất.
Theo ông Trần Việt Hà, Trưởng phòng Đầu tư, Ban quản lý các khu công nghiệp - khu chế xuất TP.HCM (Hepza), việc các doanh nghiệp FDI trong lĩnh vực dệt may tăng vốn, mở rộng đầu tư thời gian gần đây không phải hiếm gặp. Theo tổng hợp của Hepza, đã có hàng chục doanh nghiệp của Hàn Quốc, Trung Quốc, Hồng Kông, Đài Loan… làm thủ tục xin đầu tư mở rộng trong thời gian gần đây, nhiều dự án sau khi tăng vốn đã có tổng mức đầu tư vài chục đến hàng trăm triệu USD.
Vốn FDI sẽ tăng mạnh trong năm 2015
Theo báo cáo năm 2014, triển vọng năm 2015 về tình hình kinh tế Việt Nam do Công ty cổ phần Chứng khoán Bảo Việt (BVSC) thực hiện và vừa công bố, kinh tế Việt Nam trong năm 2015 tiếp tục có xu hướng phục hồi ổn định nhờ lộ trình tham gia các hiệp định thương mại tự do (FTA), hưởng lợi từ giá dầu và chi phí nguyên vật liệu thấp, đặc biệt là vốn FDI tiếp tục tăng mạnh.
Việt Nam hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng. Đánh giá của BVSC cho thấy, ngoài việc tiếp tục đàm phán hiệp định TPP thì Cộng đồng Kinh tế chung ASEAN (AEC) chính thức thành lập vào năm 2015 và các FTA song phương lẫn đa phương mà Việt Nam vừa kết thúc đàm phán, chuẩn bị ký kết với Liên minh Châu Âu (EVFTA), Hàn Quốc (VKFTA), Liên minh hải quan Nga – Belarus – Kazakhstan (VCUFTA) sẽ giúp Việt Nam mở rộng thị trường xuất khẩu, đồng thời đón nhận nhiều vốn FDI hơn trước.
Mặt khác, chính sách tiền tệ nới lỏng tại Nhật Bản và châu Âu dự kiến sẽ tiếp tục được duy trì trong năm nay, thậm chí sẽ còn có thêm những gói nới lỏng định lượng tại hai khu vực này nhằm thúc đẩy kinh tế thoát khỏi tình trạng trì trệ. Việt Nam sẽ được hưởng lợi một phần nhờ xu hướng dòng tiền rẻ và tìm kiếm cơ hội đầu tư từ các đối tác này.
Lý do cuối cùng, BVSC tin tưởng rằng Chính phủ Việt Nam đã và đang có nhiều nỗ lực cải thiện môi trường đầu tư, đặc biệt là về thể chế, pháp luật nhằm nâng cao nội lực của doanh nghiệp nội địa lẫn gia tăng sức hấp dẫn với dòng vốn FDI. BVSC kỳ vọng, thu hút và giải ngân vốn FDI của Việt Nam trong năm nay sẽ đạt mức tăng trưởng từ 5 - 10% so với cùng kỳ.
Cuối năm 2014, Quốc hội đã thông qua nhiều dự luật quan trọng, như luật Doanh nghiệp (sửa đổi), luật Đầu tư (sửa đổi), luật Nhà ở (sửa đổi), luật Kinh doanh bất động sản... với nhiều điểm mới, “thoáng” hơn và được kỳ vọng sẽ là một trong nhiều giải pháp tăng thu hút FDI.
Tăng trưởng xuất nhập khẩu trong năm nay cũng được các chuyên gia dự báo có triển vọng, hứa hẹn tiếp tục mang đến nhiều cơ hội. Ngân hàng Thế giới (WB) dự báo, GDP của Mỹ năm 2015 có thể đạt 3,2%, do vậy, thị trường xuất khẩu lớn nhất với Việt Nam, chiếm 20% tổng kim ngạch sẽ tăng trưởng tốt. Còn các thị trường xuất khẩu khác như Nhật Bản, EU có thể không cải thiện nhiều do tình hình phục hồi kinh tế tại các khu vực này còn hạn chế.
Dưới tác động của hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng, BVSC dự báo, tăng trưởng xuất khẩu của Việt Nam trong năm 2015 sẽ ở mức 15%. Tuy vậy, ngành công nghiệp nhẹ trong nước còn nặng về gia công nên tăng trưởng xuất khẩu cũng kéo nhập khẩu nguyên liệu đầu vào tăng theo.
Bên cạnh đó, BVSC dự báo Việt Nam có khả năng nhập siêu trở lại sau 3 năm cán cân thương mại liên tục duy trì ở trạng thái xuất siêu, bởi việc hội nhập AEC không những mở cửa cho hàng Việt mà còn cho phép các lĩnh vực, dịch vụ luân chuyển tự do giữa các nước ASEAN, làm tăng sức ép cạnh tranh đối với doanh nghiệp Việt.
Theo NĐT