Có thể trông chờ ngân hàng cho vay được bao nhiêu từ nay đến cuối năm?

Theo số liệu mới nhất được Ngân hàng Nhà nước (NHNN) công bố, tăng trưởng tín dụng đến ngày 26/7 đạt 9,42% - mức tăng 7 tháng cao nhất trong 5 năm trở lại đây. Dù vậy, đà tăng của tín dụng đã chững lại đáng kể trong tháng 7, khi chỉ tăng thêm 0,07 điểm % so với cuối tháng 6 do các ngân hàng đều đã tới hạn mức tín dụng trong khi NHNN vẫn chưa nới ''room''.

Trong những phát biểu gần đây, đại diện NHNN đều nhất quán khẳng định sẽ giữ nguyên chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng định hướng năm nay ở mức 14%. Do đó, từ nay đến cuối năm dư nợ tín dụng toàn nền kinh tế chỉ còn có thể tăng thêm khoảng 4,5 điểm %.

Tính đến cuối năm 2021, dư nợ cho vay toàn nền kinh tế được NHNN thống kê đạt hơn 10,444 triệu tỷ. Ước tính theo con số này, tổng quy mô dư nợ mà các ngân hàng có thể cho vay thêm trong năm nay tương ứng với mục tiêu tăng trưởng 14% là hơn 1,462 triệu tỷ đồng. Trong đó, số dư nợ đã tăng thêm đến ngày 26/7 là 983.832 tỷ đồng.

Như vậy, trong hơn 5 tháng cuối năm, các ngân hàng còn có thể cho vay thêm 478.338 tỷ đồng. Con số này thấp hơn khá nhiều so với mức tăng của 5 tháng cuối năm 2021 (615.246 tỷ đồng). 

Những ngân hàng nào sẽ được nới room mạnh nhất?

Năm 2021, NHNN đã có 2 đợt nới hạn mức tăng trưởng tín dụng cho các ngân hàng. Lần 1 diễn ra vào trung tuần tháng 7 và lần 2 thực hiện vào cuối tháng 11. Trong năm 2022, trước áp lực lạm phát và xu hướng thắt chặt tiền tệ toàn cầu, NHNN đến nay vẫn khá cẩn trọng trong việc cấp thêm hạn mức tăng trưởng tín dụng cho các ngân hàng.

Dù vậy, với dư địa còn lại khoảng 4,5%, giới phân tích kỳ vọng nhà điều hành sẽ thực hiện nới ''room'' cho các ngân hàng vào cuối quý III và mức điều chỉnh sẽ phụ thuộc vào sức khỏe tài chính của từng nhà băng.

Theo Chứng khoán Vietcombank (VCBS), các tiêu chí xét duyệt tín dụng của NHNN có thể kể đến như mức độ dồi dào vốn chủ sở hữu (hệ số CAR), năng lực quản trị rủi ro (thể hiện qua việc tuân thủ các chuẩn mực Basel II, Basel III, IFRS 9,…), mức độ hỗ trợ NHNN thực hiện nhiệm vụ chính trị xã hội (miễn giảm lãi suất và phí, cơ cấu lại các TCTD,…).

Nhóm phân tích đánh giá, các ngân hàng có hệ số CAR cao và mô hình quản trị rủi ro tốt như MB, Vietcombank, Techcombank, VPBank, ACB, TPBank, MSB,.. sẽ được cấp hạn mức tín dụng cao hơn trung bình ngành trong dài hạn. Ngoài ra, trong thời gian tới, các ngân hàng nhận chuyển giao bắt buộc tổ chức tín dụng yếu kém (MB và Vietcombank) sẽ có lợi thế về tăng trưởng tín dụng so với các ngân hàng khác.

Ở chiều ngược lại, các ngân hàng trong diện cảnh báo có tỷ trọng cho vay các lĩnh vực rủi ro như đầu cơ bất động sản, chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp… có thể bị hạn chế room tăng trưởng tín dụng ở mức vừa phải hơn để bảo đảm hạn chế rủi ro hệ thống.

Còn theo dự báo của BVSC, MB cùng với Vietcombank, VietinBank, BIDV và Agribank là những ngân hàng có sự hỗ trợ mạnh mẽ nhất cho nền kinh tế theo lời kêu gọi của NHNN trong giai đoạn đại dịch Covid -19. Cùng với đó MB và Vietcombank cũng đang là bên tiếp nhận bắt buộc một tổ chức tín dụng vì vậy nhiều khả năng hai ngân hàng này sẽ được phân bổ hạn mức tín dụng ở mức cao trong nửa còn lại của năm 2022 và trong các năm tới. 

BVSC ước tính, Vietcombank có thể được nới ''room'' tín dụng lên khoảng 19%, trong khi tăng trưởng cho vay khách hàng của MB sẽ đạt khoảng 25%.

Mới đây, NHNN cũng đã có báo cáo đánh giá tổng quan về tình hình tăng trưởng tín dụng hiện nay cũng như định hướng nửa cuối năm 2022. Trong đó, cơ quan này đã thông tin chi tiết về cơ sở phân bổ tăng trưởng tín dụng năm 2022 cho từng TCTD.

Theo đó, NHNN cho biết đã phân bổ tăng trưởng tín dụng năm 2022 cho từng TCTD trên hai cơ sở chính.

Thứ nhất là theo kết quả xếp hạng từng TCTD theo các tiêu chí và chấm điểm quy định tại Thông tư 52/2018/TT-NHNN.

Thứ hai là xem xét một số yếu tố cụ thể hóa chủ trương, định hướng điều hành của Chính phủ, NHNN như tiêu chí giảm lãi suất cho vay hỗ trợ doanh nghiệp và người dân, tiêu chí tín dụng tập trung vào lĩnh vực đầu tư kinh doanh bất động sản, đầu tư trái phiếu doanh nghiệp, tiêu chí TCTD tham gia hỗ trợ xử lý các ngân hàng yếu kém… để làm cơ sở điều chỉnh tăng/giảm chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng đối với các TCTD trong quá trình phân bổ/điều chỉnh chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng cho từng TCTD.

"Các tiêu chí này được NHNN xem xét theo nguyên tắc chung và được Ban lãnh đạo NHNN thông nhất trên cơ sở tham mưu của các đơn vị chức năng. Chủ trương được công bố công khai ngay từ đầu năm tại Chỉ thị số 01 hàng năm về tổ chức thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm của ngành ngân hàng", NHNN nhấn mạnh.

NHNN cũng cho biết, thời gian qua, một số TCTD phản ánh hết "room" tín dụng là do các TCTD tăng tín dụng quá nhanh trong 6 tháng đầu năm. Việc từ chối cho vay đối với khách hàng không hẳn là do hết room mà còn có thể do phải đảm bảo các tỷ lệ an toàn, hoặc một số ngân hàng xếp hạng thấp không được tăng trưởng tín dụng cao...

Với bản chất hoạt động ngân hàng chủ yếu tập trung cho vay ngắn hạn, cho vay bổ sung vốn lưu động thì thường xuyên có nguồn thu nợ, cho vay. Tuy nhiên, một số TCTD chủ yếu cho vay trung dài hạn, tập trung vào lĩnh vực bất động sản (BĐS) thì thời gian quay vòng vốn chậm, không thu hồi được nợ nhanh, nên dẫn đến hết dư địa tăng trưởng tín dụng.