Bức tranh tăng trưởng đa sắc của năm 2022

Các dữ liệu của Tổng cục Thống kê cho thấy điều này: GDP quý 1 tăng 5,03%, cao hơn tỷ lệ 4,72% của quý 1/2021 và 3,66% của quý 1/2020. Nền kinh tế tăng trưởng đều khắp các lĩnh vực. Khu vực công nghiệp và xây dựng tăng 6,38%, đóng góp 51,08%.Khu vực dịch vụ có tỷ trọng đóng góp lớn cho mức tăng tổng giá trị của quý đầu tiên, với mức tăng 4,58%, đóng góp 43,16%, riêng mảng tài chính ngân hàng và bảo hiểm tăng đến gần 10%.

“Tăng trưởng GDP vượt mốc 5% và tăng dần qua các quý. Điều này cho thấy nền kinh tế đang trên đà phục hồi” bà Nguyễn Thị Hương, Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê cho biết.

Mặc dù, với những kết quả “khởi sắc” đạt được trong quý đầu của năm, nhưng Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cũng nhìn nhận, kinh tế Việt Nam cũng đối mặt với không ít khó khăn, thách thức và tiềm ẩn nhiều rủi ro. Những yếu tố này có thể tác động đến tiến trình hồi phục của nền kinh tế trong hai năm 2022-2023.

Nhận định về triển vọng kinh tế trong giai đoạn tới, T.S. Nguyễn Bích Lâm, nguyên Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê, nói rằng với việc tích cực triển khai các chính sách hỗ trợ phục hồi nền kinh tế, đặc biệt là Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội là cơ sở, thì kinh tế phục hồi và tăng trưởng nhanh hơn trong thời gian tới.

Đối với tác động từ cuộc chiến Nga - Ukraine, T.S. Nguyễn Bích Lâm nhận định rằng cuộc chiến có thể ảnh hưởng đến kinh tế Việt Nam trong ngắn hạn. Song trong tầm nhìn trung và dài hạn, Việt Nam vẫn được đánh giá tăng trưởng ổn định. Tuy nhiên, nền kinh tế trong nước có thể chịu tác động của lạm phát khi giá dầu lên quá cao từ cuộc chiến kéo dài.

KỊCH BẢN LẠC QUAN

Tất cả những nền tảng này đã tạo tiền đề lạc quan cho kinh tế Việt Nam. Báo cáo triển vọng phát triển châu Á 2022 của ADB công bố hôm 6-4 dự báo kinh tế Việt Nam sẽ phục hồi ở mức 6,5% trong năm nay và tăng trưởng mạnh hơn ở mức 6,7% trong năm 2023.

Báo cáo của ADB nhận định rằng tỷ lệ tiêm chủng cao của Việt Nam cho phép chính phủ bỏ các biện pháp kiềm chế đại dịch nghiêm ngặt, gây gián đoạn. Sự chuyển hướng kịp thời trong chiến lược kiểm soát dịch bệnh giúp khôi phục hoạt động kinh tế và giảm sự bất ổn trong môi trường kinh doanh.

Khảo sát của Tổng cục Thống kê về xu hướng kinh doanh trong lĩnh vực chế biến chế tạo cho thấy 81,7% số doanh nghiệp được hỏi tin rằng tình hình sản xuất kinh doanh sẽ tốt hơn vào năm 2022. Trong quý 1-2022, tăng trưởng GDP đạt mức 5%, cao hơn mức 4,7% của năm trước.

Quốc hội đã phê chuẩn gói giải pháp tài khóa và tiền tệ, ước tính lên đến 15 tỷ USD Mỹ để triển khai chương trình phục hồi và phát triển kinh tế (ERDP) trong năm 2022 và 2023. Theo ADB, các giải pháp tiền tệ của ERDP sẽ cung cấp thêm thanh khoản cho nền kinh tế thông qua việc các tổ chức tín dụng dự kiến giảm lãi suất cho vay 0,5 -1,0% trong năm 2022- 2023 và tiếp tục thực hiện các biện pháp hỗ trợ tín dụng đến hết năm tới.

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng tín dụng năm 2022 là 14%. Việc cắt giảm lãi suất và nhu cầu tín dụng phục hồi của các doanh nghiệp giúp đạt được chỉ tiêu này, nhận định của ADB trong báo cáo.

Cũng theo ADB, thị trường lao động phục hồi và các biện pháp kích cầu khác sẽ thúc đẩy tăng trưởng công nghiệp ở mức 9,5% vào năm 2022 theo dự báo, đóng góp 3,6 điểm phần trăm vào tăng trưởng GDP.

Công nghiệp đã khởi đầu mạnh mẽ trong năm nay. Chỉ số nhà quản trị mua hàng đã lên 53,7 trong tháng 1-2022 (trên 50 cho thấy sự mở rộng) và lên 54,3 vào tháng 2 so với mức 52,5 trong tháng 12-2021, tháng tăng trưởng thứ tư liên tiếp.

Bà Carolyn Turk, Giám đốc quốc gia, Ngân hàng thế giới tại Việt Nam tại Diễn đàn Kinh tế TP.HCM

Sản lượng nông nghiệp được dự báo sẽ tăng 3,5% trong năm nay, đóng góp 0,4 điểm phần trăm vào tăng trưởng GDP nhờ sự phục hồi của nhu cầu nội địa và giá hàng hóa toàn cầu tăng. Các chính sách tái mở cửa du lịch của Chính phủ thực hiện vào tháng 3 vừa qua và dự kiến dỡ bỏ các biện pháp kiểm soát đại dịch sẽ thúc đẩy lĩnh vực dịch vụ, với dự báo tăng 5,5%, đóng góp 2,3 điểm phần trăm vào tăng trưởng GDP trong năm nay- theo phân tích của ADB. "Giải ngân tăng sẽ thúc đẩy hoạt động xây dựng và các hoạt động kinh tế liên quan”, báo cáo viết.

Việc tăng cường phối hợp giữa chính quyền trung ương và địa phương cùng sự dịch chuyển lao động phục hồi đang dần khôi phục niềm tin của các nhà đầu tư trong và ngoài nước.

Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực, có hiệu lực từ ngày 1-1-2022, dự kiến sẽ thúc đẩy hoạt động thương mại khi đại dịch Covid-19 lắng xuống, hình thành các thị trường xuất khẩu ổn định và đáng tin cậy cho Việt Nam.

KỊCH BẢN KÉM LẠC QUAN

Tháng 10/2021, WB dự báo Việt Nam sẽ tăng trưởng trong năm 2022 là 6,5%. Nhưng trong báo cáo ngày 5/4, WB hạ tỷ lệ dự báo còn 5,3%. Tuy nhiên, đó chỉ là kịch bản cơ bản, xấu hơn nữa kịch bản dự báo có thể chỉ còn 4,4%.

Chuyên gia kinh tế trưởng Aaditya Mattoo phụ trách khu vực Đông Á và Thái Bình Dương của WB đã nói rằng Việt Nam là một trong những nền kinh tế mà WB đã phải điều chỉnh giảm mạnh các chỉ tiêu dự báo về tăng trưởng.

Lý do WB điều chỉnh giảm mạnh dự báo tăng trưởng của Việt Nam thời gian qua là bởi vì những khó khăn mà Việt Nam gặp phải khi đối phó với biến chủng Omicron, dẫn tới số lượng các ca nhiễm mới tăng rất cao. Thêm nữa, Việt Nam cũng chịu tác động lớn bởi việc nhập khẩu dầu với giá trị lên tới 3% GDP. Đó là chưa kể tới việc nhập khẩu các loại nguyên vật liệu khác như sắt, thép... bị ảnh hưởng lớn khi giá nhập khẩu trở nên đắt hơn; chi phí giá cả tăng cao.

Mặc dù Việt Nam cũng được ghi nhận là một trong những quốc gia dành được nhiều lợi thế nhất, tận dụng được nhiều nhất các cơ hội để mở rộng thương mại toàn cầu, song chính điều đó lại khiến cho Việt Nam dễ bị tổn thương hơn trước các cú sốc từ bên ngoài. Điều này đồng nghĩa với việc Việt Nam phải thành công hơn nữa trong việc xây dựng và hoàn thiện hệ thống an sinh xã hội.

Chuyên gia kinh tế trưởng của WB cũng khuyến nghị, Việt Nam cũng phải thận trọng hơn khi xem xét hệ thống tài chính. Thực tế, các biện pháp tài chính ngân hàng mà Ngân hàng Nhà nước đưa ra phải được nghiên cứu kỹ. Cái biện pháp, chính sách của Việt Nam cho đến nay đã giúp Việt Nam có thể đi xa hơn và cao hơn trong chuỗi giá trị toàn cầu. Nhưng sự tham gia của Việt Nam trong chuỗi giá trị toàn cầu vào lúc này phải cao hơn.

Song Hảo