TỔNG THUẬT: Không hình sự hóa các quan hệ dân sự, kinh tế

Sớm ban hành Nghị quyết phát triển thị trường vốn lành mạnh, hiệu quả, bền vững

Phát biểu kết luận hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ: Các ý kiến đều đánh giá Hội nghị hôm nay rất kịp thời, đáp ứng mong muốn của thị trường, nhà đầu tư, doanh nghiệp, người dân, đã và đang có hiệu quả trên thực tế, có ý nghĩa quan trọng để thực hiện mục tiêu phát triển thị trường vốn lành mạnh, hiệu quả, bền vững, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, nhất là trong bối cảnh cả nước đang quyết liệt thực hiện Chương trình phục hồi nhanh và phát triển bền vững KTXH sau khi đã kiểm soát được dịch bệnh COVID-19 và mở cửa nền kinh tế.

Các đại biểu đánh giá, thị trường vốn của Việt Nam còn rất nhiều tiềm năng, dư địa, cần tạo điều kiện phát triển hệ sinh thái thị trường vốn. 

Hội nghị đã lắng nghe rất cụ thể chi tiết báo cáo của Bộ Tài chính và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, các cơ quan liên quan về thực trạng, những bất cập và giải pháp đối với thị trường vốn, đặc biệt thị trường trái phiếu, cổ phiếu.

Các chuyên gia kinh tế phân tích nhiều mặt thực tiễn, khoa học, chính sách, tình hình thế giới và những kiến nghị đề xuất.

Thay mặt Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá cao báo cáo và các ý kiến đóng góp tâm huyết, trách nhiệm của các đồng chí và giao Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan nghiên cứu, tiếp thu, giải trình hoàn thiện các báo cáo và sớm ban hành Nghị quyết của Chính phủ về vấn đề này.

Quyết tâm lành mạnh hóa thị trường, không để một số vụ việc ảnh hưởng đến niềm tin của nhà đầu tư

Trên cơ sở đánh giá tất cả các yếu tố và mục tiêu hướng tới sự phát triển lành mạnh, bền vững, cân bằng giữa thị trường vốn và thị trường tiền tệ, bảo vệ, tạo niềm tin cho nhà đầu tư, Chính phủ đặt ra quyết tâm cao thực hiện giải pháp lành mạnh hóa thị trường, không để một số vụ việc ảnh hưởng đến niềm tin của nhà đầu tư, đến việc huy động vốn qua thị trường trái phiếu, cổ phiếu để phát triển kinh tế đất nước.

Thủ tướng nêu rõ, trong thời gian qua, thị trường vốn và thị trường tiền tệ đã có sự phát triển mạnh mẽ cả về quy mô, năng lực tài chính, quản trị, công nghệ... đóng góp quan trọng trong việc huy động nguồn lực phục vụ phát triển của đất nước. Trong đó, khung khổ pháp lý thị trường vốn, thị trường tiền tệ thường xuyên được hoàn thiện và cập nhật để phù hợp với sự phát triển của thị trường và tiếp cận chuẩn mực quốc tế.

Thủ tướng đánh giá cao sự phối hợp hài hòa, hợp lý chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ để tạo môi trường vĩ mô ổn định, đảm bảo các cân đối lớn của nền kinh tế. Đây là điểm sáng trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo điều hành, đặc biệt trong bối cảnh dịch bệnh, thiên tai, tình hình kinh tế thế giới và trong nước có nhiều khó khăn.

Những con số mang lại niềm tin cho nhân dân

Theo Thủ tướng Phạm Minh Chính, đại dịch COVID-19 hơn 2 năm qua đã tác động tiêu cực đến mọi mặt của đời sống kinh tế, xã hội. Nhưng với sự nỗ lực vượt qua khó khăn, tinh thần đoàn kết của toàn Đảng, toàn dân để phục hồi và phát triển kinh tế, không bị lỡ nhịp so với các nước, nền kinh tế Việt Nam đã có những dấu hiệu phục hồi khả quan và đạt nhiều kết quả tích cực.

Chúng ta quyết tâm thực hiện hiệu quả Nghị quyết 11/NQ-CP về Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội và Nghị quyết số 43/2002/QH13 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình.

Tổng sản phẩm trong nước (GDP) quý I năm 2022 ước tăng 5,03% so với cùng kỳ năm trước, cao hơn tốc độ tăng 4,72% của quý I năm 2021. Vốn đầu tư thực hiện toàn xã hội trong quý I năm 2022, trong đó vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài đạt mức cao nhất so với quý I các năm từ 2018-2022. Các cân đối lớn được bảo đảm. Kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được kiểm soát.

Đây là những con số ý nghĩa để minh chứng tín hiệu tích cực của sự phục hồi kinh tế, huy động và sử dụng vốn đầu tư góp phần cho cho tăng trưởng kinh tế năm 2022 và những năm tiếp theo.

Đây là những con số mang lại niềm tin cho nhân dân, cho cộng đồng nhà đầu tư và doanh nghiệp trong, ngoài nước, là con số của niềm tin, niềm vui, của sự lạc quan về phục hồi và phát triển kinh tế năm 2022.

"Tuy nhiên, chúng ta không chủ quan với những gì đã làm được mà cần nỗ lực, cố gắng hơn nữa. Chúng ta tự tin có đủ điều kiện, năng lực và ý chí để tìm ra lời giải phù hợp với bài toán thực tế đặt ra", Thủ tướng nhấn mạnh.

Tập trung giải quyết ngay những bất cập

Bên cạnh mặt tích cực, Thủ tướng cũng nhấn mạnh đến yếu tố quan trọng cần phải nhìn nhận, nhận diện, đánh giá thẳng thắn, khách quan những tồn tại nội tại của thị trường vốn để có giải pháp phát triển ổn định, căn cơ trước mắt cũng như lâu dài, thậm chí cần có những giải pháp mạnh để lành mạnh hóa thị trường.

Dẫn lời của Chủ tịch Hồ Chí Minh - Người anh hùng dân tộc vĩ đại, danh nhân văn hóa thế giới "Cái gì cũ mà xấu thì phải bỏ. Cái gì cũ mà không xấu nhưng phiền phức thì phải sửa đổi cho hợp lý. Cái gì cũ mà tốt thì phải phát triển thêm. Cái mới mà hay ta phải làm", hay "Một cái ung nhọt dầu có đau cũng phải cắt bỏ, không để nó lây lan nguy hiểm", Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh: "Chính phủ thể hiện rất rõ quan điểm xử lý nghiêm và quyết liệt những hành vi sai trái, để minh bạch hóa thị trường và bảo vệ nhà đầu tư, doanh nghiệp, người dân. Chính vì vậy, chúng ta phải tập trung giải quyết ngay những bất cập đã và đang được nhận diện trong thẩm quyền của Chính phủ và các Bộ ngành".

Các ý kiến phát biểu cũng đã đề cập đến bối cảnh quốc tế. Ông nhấn mạnh thêm những yếu tố khó khăn tác động đến nền kinh tế của Việt Nam nói chung và thị trường tài chính nói riêng trong thời gian tới, như giá cả nguyên liệu đầu vào, nhiên liệu, chi phí logistics tăng, đặc biệt là giá xăng dầu tăng cao, gây áp lực lên lạm phát, tác động hậu dịch bệnh COVID-19 đến nền kinh tế còn nặng nề... và các yếu tố chưa thể dự báo được. Chúng ta xác định tình hình sẽ có nhiều khó khăn, thách thức nhiều hơn thuận lợi và thời cơ, cần chuẩn bị để không bị động, bất ngờ.

Theo Thủ tướng Phạm Minh Chính, những vụ việc xảy ra liên quan đến thị trường vốn trong thời gian gần đây có nguyên nhân khách quan và chủ quan. Nhưng nguyên nhân chủ quan vẫn là chủ yếu, nhất là quản lý nhà nước còn lỏng lẻo và trong thời gian dài việc giám sát, kiểm tra không được đẩy mạnh.

Tất cả chúng ta có mặt ở đây hôm nay và nhiều người đều đặt câu hỏi tại sao lại có vụ việc phát hành trái phiếu như Tân Hoàng Minh, tại sao lại có vụ việc thao túng chứng khoán của Chủ tịch công ty FLC, hay công ty chứng khoán Trí Việt... Và sẽ có nhiều câu hỏi liên quan đến việc phát hành trái phiếu, đến thị trường chứng khoán...

Nếu chúng ta không làm quyết liệt, "con sâu làm rầu nồi canh" sẽ ảnh hưởng đến việc huy động vốn trung và dài hạn, đến thị trường trái phiếu, cổ phiếu, chủ trương phát triển thị trường vốn, đến niềm tin nhà đầu tư trong và ngoài nước và ảnh hưởng đến nền kinh tế. Chúng ta phải suy nghĩ và hành động về việc đó.

Phát triển cân đối, hài hòa giữa các thị trường

Về những tồn tại, bất cập của thị trường tài chính, Thủ tướng khái quát hóa ở những điểm chính sau:

Thứ nhất: Tồn tại lớn nhất là thị trường tiền tệ, chủ yếu là huy động vốn ngắn hạn nhưng cho vay trung và dài hạn; trong khi đó thị trường vốn (thị trường chứng khoán, trong đó có thị trường trái phiếu) chủ yếu cung ứng vốn trung và dài hạn nhưng chưa phát triển hài hòa, bền vững.

Vốn trung và dài hạn đang dựa chủ yếu vào hệ thống ngân hàng. Điều này tạo sức ép và rủi ro đối với tổ chức tín dụng mà về nguyên lý là chủ yếu cung ứng vốn ngắn hạn và có thể gây rủi ro đối với nền kinh tế như số liệu cụ thể các đại biểu đã phân tích và tổ chức quốc tế đã khuyến cáo.

Về việc này, Thủ tướng ví như một người muốn gánh được hàng hóa cần phải để cân xứng hai đầu, nếu lệch sẽ đi chậm, hoặc không đi được, ngân hàng làm sao gánh được phần lớn vốn trung hạn và dài hạn.

Thủ tướng nhấn mạnh, việc phát triển cân đối, hài hòa giữa các thị trường là một bài toán chúng ta cần có lời giải, các cơ quan chủ động xử lý theo chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, nếu vượt quá thẩm quyền thì báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.

Thứ hai, đối với thị trường trái phiếu. Cần thẳng thắn nhìn nhận, qua những vụ việc vừa qua, đặc biệt là Tập đoàn Tân Hoàng Minh bị hủy 9 đợt phát hành trái phiếu do che giấu thông tin đã bộc lộ bất cập, đặc biệt về cơ chế chính sách để bị lợi dụng.

Đó là sự thiếu minh bạch thông tin, điều kiện phát hành lỏng lẻo, sử dụng vốn sai mục đích, chuyển nhượng vốn lòng vòng, tỷ lệ an toàn tài chính, tiêu chí đánh giá xếp hạng... của doanh nghiệp phát hành và sự giám sát, kiểm tra, quản lý của cơ quan chủ quản và các cơ quan tổ chức liên quan chưa chặt chẽ, hiệu quả, quyết liệt...; vẫn còn những khoảng trống pháp lý để quản lý, giám sát thị trường. Nhiều nhà đầu tư cá nhân chưa hiểu biết rõ về pháp luật trong việc đầu tư, giao dịch trái phiếu doanh nghiệp.

Quyết liệt xử lý nghiêm sai phạm, làm lành mạnh hóa thị trường, bảo vệ nhà đầu tư

Thứ 3, đối với thị trường chứng khoán, Thủ tướng nêu rõ: Trong những năm qua, thị trường chứng khoán có bước phát triển mạnh mẽ, là kênh quan trọng huy động vốn trung và dài hạn nhưng quy mô còn nhỏ, chưa đáp ứng nhu cầu của nền kinh tế và cũng bộc lộ những hạn chế, gây bức xúc cho nhà đầu tư trong giai đoạn gần đây. Điều này chúng ta phải nhìn nhận thắng thắn.

Thủ tướng bày tỏ: "Tôi nghe rất nhiều phàn nàn về hiện tượng nghẽn lệnh, ứng dụng công nghệ, quản lý thị trường chưa tốt, tình trạng làm giá thao túng chứng khoán gây thiệt hại cho nhà đầu tư và niềm tin thị trường, chuẩn mực, đạo đức của một bộ phận cán bộ thực thi công vụ có vấn đề, chuẩn mực kế toán, chế tài xử lý, xử phạt còn bất cập...

Thông tin công bố của một số doanh nghiệp đại chúng, công ty niêm yết, nhà đầu tư chưa bảo đảm tính chính xác. Có những doanh nghiệp thậm chí làm ăn thua lỗ nhưng giá chứng khoán tăng tính bằng nhiều lần, không theo quy luật nào...

Rồi nhà đầu tư cũng đặt câu hỏi liệu có hay không việc thao túng, làm giá của chính các công ty chứng khoán, hình thức xử phạt chưa phù hợp... Vì những việc đó, trong thời gian gần đây, Chính phủ đã chỉ đạo các cơ quan chức năng quyết liệt xử lý nghiêm sai phạm để làm lành mạnh hóa thị trường, bảo vệ nhà đầu tư".

Thứ tư: Đối với thị trường tiền tệ. Thị trường tiền tệ được đánh giá ổn định để góp phần ổn định kinh tế vĩ mô và cung ứng vốn chủ yếu cho nền kinh tế. Việc điều hành chính sách tiền tệ phối hợp nhịp nhàng với các chính sách vĩ mô khác để góp phần kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ tăng trưởng, đảm bảo ổn định giá trị đồng tiền, tỷ giá, mặt bằng lãi suất phù hợp...

Tuy nhiên, chúng ta cũng phải đánh giá khách quan những tồn tại hiện hữu để có giải pháp phát triển lành mạnh.

Đó là vẫn còn tình trạng sở hữu chéo, tình trạng nợ xấu tiềm ẩn sau đại dịch COVID-19 có thể sẽ gia tăng, khó khăn trong thực hiện việc tái cơ cấu và xử lý tổ chức tín dụng yếu kém.

Hiện tượng sử dụng vốn không đúng mục đích vẫn còn tồn tại, đặc biệt là sử dụng vốn vay không đúng mục đích trong lĩnh vực bất động sản và chứng khoán..., thậm chí thành lập nhiều công ty sân sau để vay vốn ngân hàng, chuyển vốn lòng vòng...

Ai vi phạm phải xử lý nhưng quan trọng nhất là bảo vệ các nhà đầu tư chân chính chiếm đại đa số trên thị trường, xử một người để cứu nhiều người, bảo vệ đa số các nhà đầu tư.

Ổn định môi trường đầu tư; nhất quán, ổn định chính sách để nhà đầu tư yên tâm

Theo Thủ tướng Phạm Minh Chính, hôm nay chúng ta đã nhận diện, phân tích khá đầy đủ những điểm mặt tích cực và những khuyết tật, yếu kém của thị trường tài chính và nguyên nhân. Trong Văn kiện Đại hội XIII của Đảng cũng đã nêu rõ tinh thần: Quy mô và cơ cấu thị trường tài chính có có sự điều chỉnh hợp lý hơn giữa thị trường tiền tệ và thị trường vốn, thị trường cổ phiếu, trái phiếu, gồm trái phiếu Chính phủ và trái phiếu doanh nghiệp; đồng thời, cần đổi mới mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế, trong đó tập trung cơ cấu lại đầu tư, cơ cấu lại thị trường tài chính, cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước.

Trong phạm vi thẩm quyền của Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị các bộ, ngành, cơ quan liên quan tập trung một số nội dung quan trọng sau:

Thứ nhất, trong thời gian qua Việt Nam đã tạo lập được niềm tin với nhà đầu tư, đặc biệt nhà đầu tư nước ngoài do chúng ta ổn định chính trị, an ninh trật tự, an toàn xã hội, môi trường đầu tư và đặc biệt là ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đản các cân đối lớn của nền kinh tế.

Thời gian tới, Chính phủ tiếp tục kiên định thực hiện mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thực hiện hiệu quả Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, thực hiện thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch bệnh COVID-19. Một điểm nữa được Thủ tướng nhấn mạnh là ổn định môi trường đầu tư, đặc biệt là sự nhất quán, ổn định chính sách để nhà đầu tư yên tâm.

Đồng thời, Chính phủ chỉ đạo Bộ Tài chính và các Bộ, ngành liên quan xây dựng, hoàn thiện hành lang pháp lý, trình các cấp có thẩm quyền để bảo vệ nhà đầu tư tham gia thị trường chứng khoán, đặc biệt là thị trường trái phiếu. Trong đó, quy định phù hợp việc công khai, minh bạch thông tin thị trường, hoạt động tự doanh của công ty chứng khoán.

Bám sát thực tiễn, tôn trọng thực tiễn, xuất phát từ thực tiễn, lấy thực tiễn làm thước đo, ban hành cơ chế, thể chế chính sách phù hợp, hiệu quả, không quá chặt chẽ, không quá lỏng lẻo. Nâng cao năng lực quản trị doanh nghiệp, bảo vệ nhà đầu tư chân chính, lành mạnh, có trách nhiệm. Tập trung rà soát thể chế để chủ động điều chỉnh và đề xuất với các cấp có thẩm quyền. Có giải pháp để phát triển cân bằng thị trường vốn và thị trường tiền tệ là phát triển lành mạnh, bền vững thị trường chứng khoán để mở rộng quy mô huy động vốn trung và dài hạn.

Thứ hai: Đối với thị trường trái phiếu. Thủ tướng giao Bộ Tài chính phối hợp với các Bộ ngành liên quan rà soát lại cơ chế, chính sách, tập trung sơ kết, tổng kết để đề xuất các cấp có thẩm quyền sửa đổi hành lang pháp lý như Luật Chứng khoán, Luật Doanh nghiệp, đang khẩn trương sửa Nghị định 153 và Nghị định 155 để nâng cao tiêu chuẩn, điều kiện phát hành trái phiếu doanh nghiệp góp phần lành mạnh, minh bạch hóa thị trường.

Trước mắt, cần phân loại tổng số trái phiếu doanh nghiệp đã phát hành (số dư đến cuối năm 2020: 1.075 nghìn tỷ đồng, năm 2021 phát hành thêm 605 nghìn tỷ đồng, quý I/2022: 105 nghìn tỷ đồng, số dư đến cuối quý I/2022: 1.196 nghìn tỷ đồng) để có giải pháp tình thế và cụ thể phù hợp để nhanh chóng ổn định thị trường lành mạnh.

Tăng cường hơn nữa công tác thanh tra, giám sát quá trình phát hành, phân phối, lưu ký, đầu tư, mua bán trái phiếu doanh nghiệp. Đặc biệt, chấn chỉnh việc sử dụng vốn sau phát hành trái phiếu doanh nghiệp của doanh nghiệp phát hành đảm bảo minh bạch, đúng mục đích, tuân thủ đúng các quy định pháp luật, qua đó bảo vệ được quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư, của nhân dân, doanh nghiệp, thúc đẩy huy động vốn trung và dài hạn.

Khẩn trương hoàn thiện và phát triển nền tảng cơ sở hạ tầng hiện đại để thúc đẩy thị trường trái phiếu lành mạnh, bền vững thông qua việc khẩn trương ban hành các quy định pháp lý để thúc đẩy sự ra đời của công ty xếp hạng tín nhiệm, tạo lập thị trường trái phiếu chuyên biệt, nâng cao chuẩn mực cáo bạch, chuẩn mực kế toán, niêm yết đối với các công ty phát hành.

Thứ ba: Đối với thị trường chứng khoán. Bộ Tài chính cần khẩn trương rà soát, sửa đổi các quy định bất cập hiện hành, đặc biệt là liên quan đến quy định việc minh bạch thông tin doanh nghiệp, quyền và trách nhiệm của các chủ thể quản lý, tham gia thị trường như cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp, công ty chứng khoán, nhà đầu tư, tăng cường các giải pháp chế tài để xử phạt nghiêm minh các hành vi vi phạm pháp luật trên thị trường chứng khoán để bảo vệ nhà đầu tư, từ đó khôi phục niềm tin, đặc biệt là xử lý nghiêm tình trạng thao túng, làm giá, đảm bảo sự phát triển lành mạnh, minh bạch và bền vững. Yêu cầu Bộ Tài chính chỉ đạo khắc phục ngay tình trạng nghẽn lệnh và đầu tư đổi mới công nghệ, ứng dụng công nghệ số, khẩn trương triển khai các biện pháp cần thiết để nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi để thu hút vốn đầu tư, đặc biệt là vốn đầu tư nước ngoài.

Thứ tư, đối với thị trường tiền tệ. NHNN tiếp tục rà soát, củng cố, hoàn thiện khuôn khổ pháp lý để xử lý tình trạng tồn tại bất cập thời gian qua, nhất là liên quan đến vấn đề sở hữu chéo, đẩy nhanh quá trình tái cơ cấu tổ chức tín dụng gắn với xử lý nợ xấu, tăng cường chất lượng, hiệu quả công tác thanh tra, giám sát để xử lý tình trạng sử dụng vốn vay không đúng mục đích, tiếp tục kiểm soát chặt chẽ tín dụng vào các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro.

Thúc đẩy quá trình chuyển đổi số trong ngành ngân hàng, ứng dụng công nghệ mới đối với sản phẩm dịch vụ ngân hàng đối với lĩnh vực thanh toán, góp phần củng cố kết nối liên thông giữa thị trường vốn và thị trường tiền tệ tạo hiệu quả cho sử dụng vốn của nền kinh tế và minh bạch hóa các dòng tiền trên thị trường để giám sát rủi ro.

Đồng thời, tăng cường quản lý thị trường để ổn định mặt bằng lãi suất và tỷ giá, chỉ đạo tổ chức tín dụng tiết giảm chi phí để nỗ lực giảm lãi suất cho vay phù hợp, hiệu quả, góp phần thực hiện Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội theo Nghị quyết 11 của Chính phủ và Nghị quyết số 43 của Quốc hội.

Thứ năm, cần có các công cụ quản lý, giám sát hiệu quả, chặt chẽ và các công ty đánh giá tín nhiệm khoa học, khách quan, chính xác vì sự phát triển chung, vì lợi ích quốc gia, dân tộc, vì lợi ích của chính mình, của các nhà đầu tư, doanh nghiệp và người dân.

Thứ sáu, về xử lý sai phạm. Bộ Công an, Thanh tra Chính phủ phối hợp với các Bộ, ngành liên quan kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm đối với thị trường trái phiếu, thị trường chứng khoán và tiền tệ với quyết tâm cao lành mạnh hóa thị trường, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư, nhất là các nhà đầu tư có hiệu quả. Ai cố tình vi phạm pháp luật thì phải cương quyết xử lý nhưng không hình sự hóa các quan hệ dân sự, quan hệ kinh tế.

Thứ bảy về truyền thông, theo Thủ tướng, có những lúc, các thông tin đưa ra không chuẩn xác so với diễn biến thực tế. Do đó, yêu cầu đầu tiên là dứt khoát không để khủng hoảng truyền thông.

Bộ Thông tin và Truyền thông chỉ đạo các cơ quan báo chí thông tin chính xác, đầy đủ, kịp thời những thông tin liên quan đến thị trường vốn; phát hiện, đề nghị và phối hợp với Bộ Công an xử lý nghiêm các hành vi đưa thông tin xuyên tạc, thiếu kiểm chứng, không chính xác ảnh hưởng đến thị trường. Phải khẳng định những sai phạm vừa qua không đại diện cho đa số và chúng ta đã xử lý, thực tế là các loại thị trường cơ bản đang phát triển đúng hướng, có hiệu quả.

Chỉ  đạo các cơ quan báo chí phối hợp với các Bộ ngành liên quan tăng cường công tác thông tin truyền thông bài bản, kịp thời, liên tục, nhất là thông tin hướng dẫn, thông tin định hướng, nâng cao nhận thức của doanh nghiệp, người dân về các quy định của pháp luật, kiến thức, kỹ năng, minh bạch hóa thông tin của các chủ thể tham gia thị trường để bảo vệ, giảm thiểu rủi ro và nâng cao niềm tin nhà đầu tư với thị trường tài chính. Đồng thời, phải cân đối hàm lượng thông tin phù hợp, hiệu quả, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

Một lần nữa Thủ tướng nhấn mạnh: Đảng và Nhà nước ta nhất quán chủ trương không hình sự hóa các quan hệ kinh tế và luôn có chính sách hỗ trợ, khuyến khích những doanh nghiệp tuân thủ Hiến pháp, pháp luật, làm ăn hiệu quả, chính đáng, minh bạch, làm giàu chính đáng cho mình, đóng góp cho xã hội, góp phần xây dựng đất nước hùng cường, thịnh vượng, mang lại hạnh phúc, ấm no cho nhân dân.

Sau hội nghị này, Chính phủ giao Bộ Tài chính chủ trì, cùng các bộ, cơ quan liên quan hoàn thiện dự thảo và sớm trình Chính phủ ban hành văn bản phù hợp về phát triển ổn định thị trường vốn.

Thủ tướng nhất trí về đề xuất tổ chức định kỳ diễn đàn về thị trường vốn hằng năm; tổ chức diễn đàn về thị trường bất động sản trong tháng 5 năm 2022. 

Theo Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng: Niềm tin, tâm lý thị trường quyết định sự ổn định thị trường vốn. Niềm tin của nhà đầu tư được phản ánh thông qua tỷ lệ tin tiêu cực về thị trường trên không gian mạng. Tỷ lệ này lại cơ bản phụ thuộc vào thông tin về thị trường trên không gian báo chí. Nếu báo chí viết quá lên thì cái quá lên này sẽ được khuyếch đại trên không gian mạng và gây hoang mang, có thể dẫn đến nhà đầu tư rút vốn ồ ạt.

Bởi vậy, liều lượng thông tin phù hợp, cũng như sự phản trung thực dòng chảy chính trên thị trường của các cơ quan báo chí sẽ góp phần làm ổn định thị trường. Bộ TTTT đã hoàn thiện công cụ giám sát và đo lường thông tin trên không gian báo chí, cũng như không gian mạng. Có thể điều tiết cho phù hợp với thực tế. Vấn đề hiện nay là tìm ra tỷ lệ thông tin phù hợp với từng tình huống. Bộ TTTT đang hoàn thiện việc này.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, để thông tin phản ánh trung thực dòng chảy chính thì việc chủ động cung cấp thông tin của nhà quản lý, của DN là rất quan trọng. Với thông tin thì người nào đi trước thì người đó nắm quyền chủ động và ảnh hưởng đến dòng thông tin chính. Các tổ chức này nên có bộ phận chuyên trách về truyền thông và cung cấp thông tin định kỳ. Né tránh báo chí là bị động thông tin thì hậu quả là khôn lường, nhất là những gì phụ thuộc vào niềm tin và tâm lý thị trường.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, các thông tin của thị trường, của các nhà đầu tư, của người mua cổ phần, cổ phiếu, của người dân trên KGM còn phản ánh những tiêu cực về thị trường vốn. Dùng mắt của người dân để nhìn thì có thể nhìn thấy mọi thứ. Dùng tai của người dân để nghe thì có thể nghe thấy mọi điều. Tai mắt của người dân hiện nay là trên KGM. Lắng nghe KGM là biết được cái hay, cái dở của chính sách, là biết được các hành vi tiêu cực. Các cơ quan quản lý nên phát triển các công cụ lắng nghe, giám sát này. Nếu chưa có thì có thể dùng công cụ của Trung tâm giám sát KGM quốc gia đặt tại Cục ATTTT của Bộ TTTT.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng, thị trường vốn là khá phức tạp. Các phóng viên thiếu kiến thức thì rất khó viết tốt. Việc đào tạo, tập huấn cho phóng viên viết về thị trường vốn có ý nghĩa quan trọng. Bộ TTTT sẽ tổ chức các lớp đào tạo phóng viên và Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước và các Sàn giao dịch chứng khoán sẽ cử chuyên viên đến giảng dạy.

Bên cạnh đó, việc thao túng thông tin trên KGM của một số KOL xuyên tạc cũng tạo ra các xu thế sai lệch trên KGM, gây tâm lý hoang mạng. Việc xử lý hình sự vừa qua đối với một số người đưa tin sai lệch, xấu độc đã giúp cho thông tin trên KGM trở về đúng với thực tế. Bởi vậy, Bộ TTTT và Bộ CA xử lý hành chính và hình sự những trường hợp đưa thông tin sai lệch là cần thiết. Lúc cao điểm, thông tin tiêu cực về thị trường vốn là trên 35%, nay cơ bàn là dưới 10%. Một phần là do các KOL xuyên tạc đã giảm đáng kể.

Phát triển bền vững thì phải có hệ thống giám sát online toàn diện. Muốn phát triển nhanh thì phải nới lỏng quản lý, nới lỏng quản lý thì phải giám sát được, nếu không thì là buông lỏng quản lý. Giám sát online toàn diện, sử dụng công nghệ phân tích dữ liệu lớn thì mới có thể phát hiện sớm, cảnh báo sớm, nhắc nhở sớm để không xảy ra tai nạn lớn. Chuyển đổi số là đưa mọi hoạt động lên môi trường số và vì vậy mà giám sát online được. Chuyển đổi số toàn diện thị trường vốn là việc cần làm ngay. Nhà quản lý kết nối với các đối tượng quản lý và cập nhật các thông tin quản lý để giám sát.

Đây là lần đầu tiên trong lịch sử phát triển, nhân loại có thể triển khai được hệ thống giám sat online toàn diện như vậy. Do vậy, CQQL cần xây dựng hệ thống giám sát online toàn diện, xây dựng CSDL lớn về thị trường vốn và dùng AI để phân tích, đánh giá, phát hiện sớm các bất cập, tức là kiểm soát rủi ro.

18:26 ngày 22/04/2022

Nâng cao chất lượng hàng hóa để thị trường minh bạch và bảo vệ các nhà đầu tư

Ông Phạm Phú Khôi, Phó Chủ tịch Hiệp hội thị trường trái phiếu Việt Nam (VBMA) nhấn mạnh, thị trường trái phiếu doanh nghiệp của Việt Nam đã tăng trưởng rất mạnh 10 năm qua, số lượng nhà phát hành tăng 8 lần, khối lượng tăng 23 lần. Tuy nhiên xét cả về tỷ lệ lẫn khối lượng, thị trường TPDN Việt Nam vẫn còn rất nhỏ so với khu vực.

Để thị trường TPDN phát triển bền vững, Hiệp hội (VBMA) đã cùng các đối tác trong và ngoài nước đã có hiều cuộc hội thảo, nghiên cứu thị trường, đối thoại với nhà chức trách về nội dung này và đã có nhiều đề xuất cụ thể. Tựu trung lại các đề xuất tập trung theo 3 nội dung chính như sau:

Một là, các giải pháp nâng để cao chất lượng hàng hóa của TPDN, để TPDN minh bạch và bảo vệ các nhà đầu tư, đồng thời để các doanh nghiệp tiếp cận được vốn trung, dài hạn nhanh và có hiệu quả.

Hai là, các giải pháp để phát triển sâu và rộng số lượng và chất lượng nhà đầu tư như khuyến khích các nhà đầu tư cả cá nhân và tổ chức đầu tư vào TPDN.

Ba là, các giải pháp để phát triển hạ tầng cơ sở cho giao dịch  thứ yếu trên cả sơ cấp và thứ cấp, các chương trình đào tạo, các biện pháp để công bố thông tin, minh bạch thông tin thị trường, áp dụng các công nghệ mới.

Theo ông Khôi, về hàng hóa: Các tổ chức phát hành và hình thức phát hành cũng như các định chế tham gia vào quá trình phát hành. Thực tế thị trường có 2 hình thức phát hành là phát hành riêng lẻ và phát hành ra công chúng.

Phát hành riêng lẻ thì thị trường thế giới chia ra làm 2 loại, thứ nhất là nhóm có độ tín nhiệm cao (có định hạng tín nhiệm- rating), và 2, nhóm có độ tín nhiệm thấp (không có rating).

Ở nhóm 1, ngoài một số mục đích rõ ràng thì bao giờ cũng có một đích chung là tăng quy mô vốn hoạt động, thường không có tài sản bảo đảm.

Ở nhóm thứ 2 có tài sản bảo đảm hoặc theo một dự án, có thể có biện pháp quản lý dòng tiền, dòng tiền của cả sử dụng của doanh nghiệp lẫn dòng tiền thu được từ các dự án. Loại trái phiếu này còn được sử dụng rộng rãi là công cụ để tái cơ cấu vốn, tái cơ cấu nợ cho các tổ chức phát hành bị khủng hoảng.

TPDN phát hành riêng lẻ chỉ dành cho đối tượng nhà đầu tư là tổ chức và cá nhân - phải là nhà đầu tư chuyên nghiệp.

Thị trường TPDN phát hành riêng lẻ đóng vai trò rất quan trọng đối với thị trường vốn nói chung, vì nó là công cụ để "may đo" theo đúng khẩu vị rủi ro của nhà đầu tư, cũng như nhu cầu của doanh nghiệp khi cần phát hành cổ phiếu.

Nếu chúng ta siết thị trường này, chúng ta phải nhìn thấy được những hệ luỵ có thể gây ra những kết quả khó lường cho thị trường tài chính nói chung.

Vấn đề thứ 2 là phát hành ra công chúng: Hiện đã có đầy đủ khung pháp lý để thị trường này phát triển, nhưng không thể nhanh được bởi vì đây là thị trường cần được xét duyệt rất cẩn thận để bảo vệ quyền lợi của các nhà đầu tư nhỏ, lẻ. Thời gian để hoàn thành đợt phát hành khá lâu, từ 3-6 tháng, rõ ràng với cơ sở của Ủy ban chứng khoán không thể nào đáp ứng được việc phát hành ra công chứng của trái phiếu lẫn cổ phiếu trong thời gian vừa qua.

Chúng tôi thấy cần có những biện pháp như cần cụ thể hóa các tiêu chí cho các công ty luật có uy tín (sắp xếp trước các bộ hồ sơ), cũng như các công ty kiểm toán sắp xếp các báo cáo tài chính của các công ty chứng khoán có uy tín và kinh nghiệm trong việc tư vấn phát hành để khi đưa hồ sơ lên cho Ủy ban  xét duyệt trong thời gian ngắn, như các tiêu chuẩn quốc tế 1 đến 2 tháng.

Về định hạng tín nhiệm cho tổ chức phát hành: Hiện nay chưa thể có yêu cầu bắt buộc định hạng tín nhiệm cho các tổ chức phát hành do mới chỉ có 2 công ty định hạng tín nhiệm hoạt động. Nếu quy định như vậy, sẽ tạo ra ách tắc, vì khả năng đáp ứng nhu cầu sẽ không đủ. VBMA hiện đang tích cực giúp Moody's - tổ chức xếp hạng tín nhiệm hàng đầu thế giới, cùng các thành viên VBMA lập công ty liên doanh để làm nghiệp vụ này. Rất mong công ty sẽ sớm có được giấy phép và đi vào hoạt động. Sau khi có ít nhất 3 công ty hoạt động với khả năng đáp ứng được nhu cầu thị trường, lúc đó yêu cầu bắt buộc có xếp hạng sẽ là thích hợp để minh bạch hóa các sản phẩm TPDN.

Về các nhà đầu tư, hiện nay các nhà đầu tư cá nhân, các công ty chứng khoán, nếu chúng ta siết lại việc ngân hàng không được mua các trái phiếu doanh nghiệp theo mục đích tăng quy mô vốn, tái có cấu và có nợ xấu tại ngân hàng khác thì ai sẽ là người mua trái phiếu tái cơ cấu đó, khi chỉ có công ty chứng khoán có thể mua được trái phiếu đó.

Như vậy khả năng tái cơ cấu khoản đó sẽ hạn chế, các trái phiếu hiện nay các tổ chức bán cho khách hàng cá nhân mà họ không hiểu được bản chất của trái phiếu này và họ bán ngược trở lại thì nó sẽ quay ngược trở lại công ty chứng khoán và sẽ làm cho các công ty chứng khoán mất thanh khoản. Như vậy chúng ta cần có các biện pháp có thể tạm thời để ngân hàng và công ty chứng khoán có được thanh khoản để giúp thị trường trong thời gian nếu có khủng hoảng.

VBMA mong muốn Chính phủ sẽ có những biện pháp về truyền thông để tuyên truyền cho quảng đại quần chúng và khẳng định tầm quan trọng của thị trường vốn nói chung và thị trường trái phiếu doanh nghiệp nói riêng; để họ thấy rằng những trường hợp tiêu cực vừa rồi nó không phải là đại diện của thị trường trái phiếu doanh nghiệp cũng như là đại diện các tổ chức hay nhà tư vấn phát hành, mà đó là những trường hợp cụ thể vi phạm pháp luật và  sẽ bị xử lý nghiêm túc.

Chính phủ và Bộ Tài chính sẽ có các tiêu chí xếp hạng tín nhiệm cho các tổ chức phát hành, tránh các nhà đầu tư đánh đồng và bán tháo các trái phiếu doanh nghiệp khi có sự khủng hoảng nào đó.

Về chính sách bình ổn thị trường, đối với ngân hàng và công ty chứng khoán cần có các biện pháp để có thể trong thời gian ngắn có biện pháp tạo thanh khoản cho thị trường ví dụ như lùi lại thời gian hiệu lực của thông tư 16 quy định về đầu tư/mua lại trái phiếu các TCTD đã bán ra; có chính sách để tạo thanh khoản cho các công ty chứng khoán.

VBMA, đề nghị Chính phủ thành lập tổ công tác liên bộ do lãnh đạo Chính phủ đứng đầu và có sự tham gia của VBMA để điều phối sự phối hợp chính sách của thị trường trái phiếu.

18:25 ngày 22/04/2022

Nâng cấp hoàn thiện hạ tầng tài chính

Theo chuyên gia kinh tế Cấn Văn Lực: Thị trường vốn có 6 vai trò chủ yếu.

Thứ nhất, đó là kênh huy động, phân bổ vốn trung, dài hạn cho Chính phủ, doanh nghiệp.

Thứ hai, giúp phát triển lành mạnh, cân đối hệ thống tài chính, giảm áp lực cho vay trung dài hạn đối với các ngân hàng.

Thứ ba, đa dạng hóa kênh đầu tư cho Chính phủ, người dân và doanh nghiệp, đa dạng hóa nền tảng nhà đầu tư và sản phẩm tài chính trong nước và quốc tế, qua đó giúp phát triển hệ thống tài chính.

Thứ tư, huy động các nguồn vốn nhàn rỗi trong dân cư, tổ chức và doanh nghiệp cả trong và ngoài nước phục vụ cân đối ngân sách, sản xuất kinh doanh, giúp giảm hiện tượng vàng hóa, đô la hóa, tệ nạn tín dụng đen trong nền kinh tế.

Thứ năm, cung cấp công cụ để phân tán rủi ro, nhưng cũng có thể khuếch đại rủi ro nếu không kiểm soát tốt.

Thứ 6, giúp tăng trưởng ổn định và phát triển kinh tế xã hội.

Kết quả nghiên cứu cho thấy, trong 3 yếu tố: Vốn, lao động, TFP, thì trong 11 năm qua (từ 2011 đến nay), vốn chiếm khoảng 50% tăng trưởng kinh tế. Rõ ràng nó vô cùng quan trọng.

Về thực trạng, đặc điểm của hệ thống tài chính của Việt Nam, ông Cấn Văn Lực cho rằng, có 6 đặc điểm rất quan trọng, nhận diện rủi ro, cơ hội.

Một là, tính liên thông của 4 thị trường tại Việt Nam bao gồm thị trường ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm, bất động sản. 4 thị trường liên thông với nhau, hệ thống ngân hàng cho vay bất động sản, nhận thế chấp bằng bất động sản, doanh nghiệp bất động sản chiếm khoảng 17% vốn hóa thị trường chứng khoán của Việt Nam.

Đặc điểm thứ hai là vẫn còn khá non trẻ: Thị trường cổ phiếu 22 năm, thị trường trái phiếu 16 năm, chính vì vậy nó phát triển tương đối nhanh về quy mô tốc độ. Trong 11 năm vừa qua, tốc độ tăng trưởng tài chính bao gồm ngân hàng chứng khoán bảo hiểm là 14%/ năm, gấp 2,5 lần so với mức phát triển kinh tế hàng năm của chúng ta. Trong đó thị trường ngân hàng 11%/năm, thị trường cổ phiếu 27%/năm, thị trường trái phiếu 12%/năm, thị trường bảo hiểm 17%/năm.

Đặc điểm thứ ba là quy mô hệ thống tài chính rất lớn mạnh. Theo tính toán, tổng tài sản ngân hàng là một, vốn hóa thị trường cổ phiếu là hai, dư nợ thị trường trái phiếu là ba nếu tính theo quy định quốc tế thì tương đương 300% GDP. Trong đó tổng tài sản hệ thống ngân hàng hiện nay chiếm 57,2% quy mô hệ thống tài chính. Vốn hóa thị trường cổ phiếu chiếm 28,4%, thị trường trái phiếu 13,6%, thị trường bảo hiểm 1%.

Đặc điểm thứ tư là về khả năng cung ứng vốn cho nền kinh tế. Trong tổng vốn đầu tư toàn xã hội của chúng ta hàng năm tương đương 33 -34% GDP thì vốn tín dụng chiếm 47%, huy động vốn từ trái phiếu 21,5%, thị trường cổ phiếu thông qua ITO, phát hành trái phiếu 3,2%. Như vậy cả thị trường vốn hiện nay chiếm 25% tổng nguồn vốn tung ra nền kinh tế. Giải ngân đầu tư công là 13,5%, FDI là 15%. Đấy là cấu trúc cung vốn chúng ta. Thị trường trái phiếu Chính phủ được phát hành sau đó là giải ngân vốn đầu tư công, tôi tính mức độ cuối cùng ở đây là giải ngân vốn đầu tư công.

Đặc điểm thứ 5 là sáng tạo tài chính, dịch vụ tài chính số, ngân hàng số. Rồi tài chính xanh, ngân hàng xanh, tiền kỹ thuật số, thanh toán không tiền mặt là xu hướng tất yếu. Đấy là 6 đặc điểm cũng là 6 cái thực trạng của chúng ta.

Trên cơ sở tính toán về tiềm năng phát triển, ông Cấn Văn Lực đề xuất 10 giải pháp:

1. Cách tiếp cận: Coi những vụ việc trong thời gian vừa qua như là cơ hội để lành mạnh thị trường. Các nước khác cũng xảy ra tình trạng tương tự như vậy khi thị trường còn non trẻ. Và đặc biệt chúng ta phát triển nhanh như vậy, khung pháp lý tiếp tục hoàn thiện. Chúng ta vừa kiến tạo vẫn phải kiểm soát rủi ro. Đây là quan điểm rất là quan trọng.

2. Sớm giải quyết những vụ việc trên thị trường vừa qua, vừa khắc phục hậu quả cho nhà đầu tư, qua đó củng cố niềm tin vào thị trường.

3. Sớm hoàn thiện hành lang pháp lý, quy chế quản lý thị trường, cơ chế bảo vệ nhà đầu tư theo thông lệ, có chế tài mạnh hơn; song vẫn tạo điều kiện sáng tạo tài chính, tài chính xanh phát triển.

4. Nâng cấp hoàn thiện hạ tầng tài chính của chúng ta, lưu ý thị trường thứ cấp tập trung, các công ty định hạng tín nhiệm (nên có nhiều hơn 2 công ty xếp hạng tín nhiệm); đặc biệt chú trọng cơ sở thông tin dữ liệu, hệ thống giao dịc chứng khoán tiên tiến…

5. Phát triển đa dạng hóa sản phẩm, nền tảng nhà đầu tư chuyên nghiệp, trong đó chú trọng các công ty quản lý quỹ, quỹ đầu tư, nhà đầu tư cá nhân đủ năng lực, nâng cao vai trò trách nhiệm của các trung gian tài chính.

6. Cải thiện chất lượng nhà đầu tư cá nhân, giảm thiểu hiện tượng 4D (điều chỉnh, đầu cơ, đòn bẩy tài chính) bằng cách tăng cường giáo dịch tài chính, chuẩn hóa tiêu chí chuyên nghiệp. Kiến nghị Chính phủ sớm có chương trình quốc gia về giáo dục tài chính. Cái này các nước làm rất bài bản, rất tốt.

7. Phát triển thị trường trái phiếu Chính phủ như là 1 chuẩn mực định giá. 8. Tăng cường kiểm tra, giám sát trên cơ sở rủi ro, chứ không phải chỉ là hành chính. Đây là quan điểm rất quan trọng của chúng ta, phù hợp với chỉ đạo của Thủ tướng, chúng ta không hình sự hóa nhưng phải nghiêm, đúng chỗ và đúng lúc.

9. Chú trọng truyền thông bài bản, kịp thời, liên tục và phù hợp.

10. Kiên định, ổn định vĩ mô, kiểm soát lạm phát, các cân đối lớn; kiểm soát rủi ro hệ thống tài chính chính là củng cố niềm tin, thu hút đầu tư và tạo điều kiện thị trường vốn phát triển.

18:15 ngày 22/04/2022

ĐBQH Phan Đức Hiếu: Thị trường phải có sự chia sẻ

Ông Phan Đức Hiếu, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế Quốc hội, góp ý vào phát hành trái phiếu riêng lẻ vì trong tỷ trọng phát hành trái phiếu thì trái phiếu phát hành riêng lẻ chiếm tới 95%.

Năm 2019, 2020, Chính phủ đã trình Quốc hội thông qua Luật Doanh nghiệp và Luật Chứng khoán, có một thay đổi rất quan trọng. Đó là trước 2020, trái phiếu riêng lẻ bán cho mọi nhà đầu tư, còn sau 2020, trái phiếu riêng lẻ chỉ được bán và chuyển nhượng giữa những nhà đầu tư chứng khóa chuyên nghiệp. Theo ông Phan Đức Hiếu, đây là một bước tiến rất tốt. Tiếng Anh gọi là "nhà đầu tư đã được kiểm định", tiếng Việt gọi là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp.

Thứ hai, là đã phân biệt giữa phát hành riêng lẻ và phát hành ra công chúng. Tôi cho rằng, chúng ta nên tiếp tục nguyên tắc này, quan điểm này, vì đây là cách tiếp cận phù hợp với thông lệ quốc tế và thị trường.

Ông Phan Đức Hiếu cho rằng, việc hoàn thiện khung pháp luật sắp tới có 2 vấn đề. Về nguyên tắc, thứ nhất, thị trường vốn, cổ phiếu, trái phiếu là kênh có sự chia sẻ giữa nhà đầu tư và doanh nghiệp, chứ không thể có an toàn tuyệt đối. Thủ tướng Chính phủ đã nói rất nhiều lần, đó là khó khăn thì phải san sẻ, lợi ích cùng hưởng.

Thứ hai, trong biện pháp can thiệp, việc giám sát để bảo đảm tuân thủ pháp luật là điều phải làm. Nhưng nếu chúng ta đặt thêm các chính sách, biện pháp can thiện thì cũng phải tính đến việc đôi khi thị trường bị vỡ lại do sự can thiệp, nên cần hết sức cân nhắc.

Theo thống kê của Hiệp hội trái phiếu, khi phát hành trái phiếu ở thị trường sơ cấp thì số nhà đầu tư là cá nhân tham gia chỉ có 8,6%, sau đó tất cả các trái phiếu ở thị trường sơ cấp lại được bán cho các đầu tư cá nhân ở thị trường thứ cấp, do đó can thiệp ở đây có lẽ nên tập trung nhiều ở thị trường thứ cấp. Đó là chính là nhà đầu chuyên nghiệp là cá nhân.

Điều 11 của Luật Chứng khoán, có 2 điểm bất cập. Thứ nhất, các điều kiện để một cá nhân trở thành nhà đầu tư chứng khoán rất dễ để đạt được về mặt luật pháp nhưng có thể không làm thay đổi bản chất của nhà đầu tư đó. Nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp phải là nhà đầu tư có năng lực tài chính hoặc có trình độ chuyên môn về chứng khoán.

Điển hình như quy định: Cá nhân nắm giữ danh mục chứng khoán niêm yết, đăng ký giao dịch có giá trị tối thiểu là 02 tỷ đồng theo xác nhận của công ty chứng khoán tại thời điểm cá nhân đó được xác định tư cách là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp. Vậy sau thời điểm đó thì như nào?

Ông Phan Đức Hiếu chia sẻ: Theo tôi tìm hiểu, luật Chứng khoán của Mỹ năm 1933, sửa đổi năm 2010, nhà đầu tư đã được chỉ định thì phải có tài sản là 200.000 USD, trong 2 năm liên tiếp phải luôn phải duy trì, chứ không chỉ tại thời điểm đó. Năm 2020, họ lại sửa đổi sửa thêm lần nữa, bổ sung thêm quy định mới về năng lực chuyên môn… thì khi đó mới được công nhận là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp.

Thứ hai, Luật Chứng khoán giao cho chính công ty chứng khoán là những người bán hàng, có nghĩa là mua ở thị trường sơ cấp xong bán cho các nhà đầu tư chuyên nghiệp. Như thế sẽ có xung đột, vì nếu họ muốn bán hàng, họ sẽ tìm mọi cách để xác nhận người kia đủ tư cách người mua.

Thủ tướng cần cho xem xét, rà soát Điều 11 của Luật Chứng khoán và Nghị định 155 liên quan điều kiện của nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp. Nếu như nâng được chất lượng thực sự của nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp sẽ có một lợi ích rất dài hạn. Đây là công cụ thị trường để tự họ sàng lọc mà không cần can thiệp về mặt chính sách.

Về ý kiến đề xuất bổ sung thêm quy định yêu cầu đánh giá xếp hạng tín nhiệm của các doanh nghiệp phát hành, ông Phan Đức Hiếu cho biết: "Tôi lại có ý kiến khác. Bởi ở thị trường này mức độ rủi ro của các chủ thể phát hành rất khác nhau, đơn cử như ngân hàng là chủ thể khác. Tôi cũng đánh giá cao ngân hàng nhà nước đã có sự kịp thời sửa Thông tư 16 ban hành ngay đầu năm 2021".

Theo ông Hiếu, doanh nghiệp niêm yết bị ràng buộc vào thể chế pháp luật cao hơn thì không thể theo nguyên tắc cào bằng mà phải phân biệt theo nguyên tắc rủi ro. Nếu áp dụng quy định yêu cầu đánh giá xếp hạng tín nhiệm của các doanh nghiệp phát hành thì phải loại trừ những chủ thể không rủi ro.

"Chúng ta nên đặt theo quy tắc quản lý rủi ro phù hợp, không áp dụng cào bằng".

Về dài hạn, cần nâng cao chất lượng của doanh nghiệp, do vậy, không có gì khác ngoài quản trị doanh nghiệp. Nghị quyết 02 của Chính phủ về cải thiện môi trường kinh doanh được cộng đồng doanh nghiệp, các tổ chức quốc tế đánh giá rất cao, có bộ chỉ số bảo vệ nhà đầu tư, chính là chỉ số nâng cấp chất lượng quản trị doanh nghiệp. Do đó, cần thực thi mạnh mẽ Nghị quyết 02 của Chính phủ. 

18:10 ngày 22/04/2022

Luật sư Trương Trọng Nghĩa: Muốn có thị trường vốn hiệu quả và bền vững, phải cạnh tranh lành mạnh

Theo Luật sư Trương Trọng Nghĩa: Kinh tế thị trường không thể thiếu thị trường tài chính, bao gồm thị trường vốn và thị trường tiền tệ. Thị trường vốn phát triển lành mạnh là tiêu chí và điều kiện của một nền kinh tế thị trường phát triển bền vững. Các thành phần tham gia gồm có Nhà nước, doanh nghiệp và cả người dân trong nước và nước ngoài. Cơ quan quản lý nhà nước vừa có chức năng tạo lập thị trường, vừa có chức năng quản lý. Có nghĩa là vừa có vai trò xây dựng thể chế, vừa có vai trò trọng tài, vừa kiến tạo hỗ trợ, vừa giám sát và xử lý.

Khi tạo lập và thúc đẩy thị trường vốn sẽ khiến nền kinh tế phát triển. Doanh nghiệp phải tiếp tục được tạo điều kiện để huy động vốn và tín dụng thông qua thị trường cổ phiếu và trái phiếu, nhưng phải khắc phục sự mất cân đối với thị trường tiền tệ. Tuy nhiên, khi thị trường phát triển quá nóng và phát sinh tiêu cực thì nên can thiệp, quản lý sự phát triển này.

Mục đích của thị trường vốn là duy trì thị trường phân bổ nguồn lực một cách hiệu quả nhất cho sự phát triển của nền kinh tế, nếu như mục đích này không đạt thì thị trường vốn sẽ chệch hướng, sẽ trở thành nơi để đánh bạc, để "lướt sóng" thị trường theo kiểu chụp giật hoặc là nơi để các nhóm tài chính thao túng hoặc lừa đảo.

Thị trường tài chính và cả thị trường bất động sản vừa qua phát triển nóng và có lơi lỏng kiểm soát. Cho nên các cơ quan nhà nước cần can thiệp. Tuy nhiên, mọi sự can thiệp đều phải minh bạch, chuyên nghiệp, không nên duy ý chí, chạy theo dư luật nhất thời, cần xét đến quyền lợi của các nhà đầu tư yếu thế, cả trong nước và nước ngoài.

Thị trường vốn và cả thị trường bất động sản phát triển nóng và lơi lỏng kiểm soát không phải là chuyện mới. Tuy nhiên vừa qua, sự can thiệp là hơi chậm, để sai phạm xảy ra mới "thổi còi". Lợi nhuận và lợi ích cá nhân là những đặc trưng cố hữu của kinh tế thị trường, luôn tiềm ẩn những nguy cơ gian lận, vi phạm pháp luật, lừa dối trong cạnh tranh.

Đồng tiền có hai mặt tích cực và tiêu cực. Sự can thiệp nên diễn ra thường xuyên và sớm hơn nhưng phải thông qua các biện pháp và công cụ cảnh báo, giám sát chuyên nghiệp. Nhà nước phải làm tốt vai trò trọng tài, cảnh báo sớm, kịp thời, khi có sai phạm phải xử phạt nghiêm.

Vừa rồi, sự thất vọng của người dân qua vụ Tân Hoàng Minh và FLC, một số vụ khác, xử lý như vậy là nghiêm minh. Tuy nhiên, Tân Hoàng Minh và FLC cũng không đại diện cho tất cả các doanh nghiệp trên thị trường. Do đó, việc thắt chặt huy động vốn tín dụng thông qua thị trường cổ phiếu và trái phiếu về mặt chính sách là chưa cần thiết. Xử lý kịp thời, hợp lý, nghiêm minh rất quan trọng.

Việc xử lý không nên làm đổ vỡ thị trường. Thị trường sẽ tự điều chỉnh, không nên có sự thay đổi đột ngột và đảo chiều về chính sách, tránh tiêu cực lớn hơn với thị trường. Phải rà soát, truy vết, vừa trên diện rộng, vừa trọng tâm, trọng điểm. Khi nào giám sát trên diện rộng, khi nào cần trọng tâm phải cần cách tiếp cận hợp lý, khoa học. Cần tránh dư luận tiêu cực và tâm lý hoang mang, sợ hãi.

Về định hướng phát triển, doanh nghiệp cần được tạo điều kiện huy động vốn và tín dụng thông qua thị trường cổ phiếu và trái phiếu. Kể cả nhà đầu tư nhỏ lẻ cũng cần khuyến khích và bảo vệ.

Các thay đổi luật pháp cần hướng đến mục tiêu như trên. Chúng ta chuẩn bị ban hành nghị định về trái phiếu, cần lưu ý như sau. Mục đích sử dụng vốn trái phiếu còn quá hạn chế, ví dụ như không cho phép mua cổ phần... Tiêu chuẩn cho nhà đầu tư chuyên nghiệp và cá nhân còn quá đơn giản… Không nên có sự phân biệt giữa quản lý trái phiếu trong nước và nước ngoài. Việc làm hệ số tín nhiệm cần xem xét, cần có công ty chuyên nghiệp và tuân thủ pháp luật. Do đó, trong việc giám sát, quản lý trái phiếu cần kết hợp nhiều biện pháp.

Cần xử lý có quan hệ phức tạp và đan xen, giữa quan hệ dân sự, quan hệ hành chính, quan hệ hình sự. Không hình sự hóa cũng không dân sự hóa. Tất cả chúng ta đều theo luật, tuy nhiên xử hình sự cũng theo đúng pháp luật tố tụng hình sự. Vi phạm trong kinh doanh khác với các hình thức cướp của, giết người…

Cách xử lý của cơ quan nhà nước trong các vụ vừa qua là tiền lệ cho các vụ việc về sau, do đó cần cẩn trọng áp dụng các biện pháp có căn cứ pháp luật hiện hành.

Cuối cùng, kinh tế thị trường có quy luật khách quan, phải tôn trọng và tuân thủ. Muốn có thị trường vốn hiệu quả và bền vững, phải cạnh tranh lành mạnh. Muốn có cạnh tranh lành mạnh phải đảm bảo minh bạch, công bằng, thuận lợi, bình đẳng và nghiêm minh trước pháp luật.

18:00 ngày 22/04/2022

IMF: Cần thắt chặt các quy định về nhà đầu tư chuyên nghiệp

Theo ông Francois Painchaud, Trưởng đại diện Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) tại Việt Nam: Thị trường vốn sẽ hỗ trợ cho sự phát triển kinh tế xã hội. Các đồng nghiệp của tôi tại Ngân hàng thế giới cũng cho rằng, thị trường cần phải chịu sự quản lý của Nhà nước. Tuy nhiên sự quản lý này cần phải không quá chặt và không quá lỏng.

Ông Francois Painchaud  cho rằng "trong quá trình phát triển, thị trường sẽ có vài việc xảy ra, nhưng những việc này không có vấn đề gì, đấy là chuyện bình thường".

Theo đại diện IMF, có nhiều quy định cần phải tăng cường và những quy định đó song hành với việc thực thi các chế tài hiệu quả, đẩy mạnh quản trị doanh nghiệp, kế toán, công bố thông tin, bảo vệ nhà đầu tư, áp dụng đánh giá tín nhiệm… Đặc biệt, các tổ chức đánh giá tín nhiệm rất cần thiết tại Việt Nam.

Bên cạnh đó, không nên khuyến khích phát hành trái phiếu riêng lẻ, bao gồm cần thắt chặt các quy định về nhà đầu tư chuyên nghiệp.

Chúng ta cần cung cấp dữ liệu thông tin tốt hơn, minh bạch hơn về tổng thể. Đồng thời, cung cấp và chia sẻ thông tin giữa các cơ quan khác nhau cùng tham gia quản lý Nhà nước hiệu quả hơn.

Cuối cùng, đại diện IMF cho rằng, dữ liệu thông tin tốt hơn sẽ giúp chúng ta thu hẹp khoảng cách giữa ngân hàng cũng như công ty chứng khoán sẽ giúp giảm bớt rủi ro có thể xảy ra.

17:54 ngày 22/04/2022

GS.TS Hoàng Văn Cường: Ngăn chặn việc lũng đoạn thị trường là cần thiết

GS.TS Hoàng Văn Cường, Ủy viên Ủy ban Tài chính-Ngân sách Quốc hội, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế Quốc dân đồng tình với các ý kiến phát biểu đánh giá về thị trường vốn Việt Nam trong thời gian qua. Nhiều người cho rằng trong bối cảnh kinh tế khó khăn năm 2020-2021, thị trường vốn phát triển nhanh như thế liệu có bất bình thường hay không?

Quả thực thị trường vốn ở Việt Nam tốc độ phát triển có nhanh hơn nhưng trên thế giới thì thị trường vốn cũng có xu hướng tăng lên trong bối cảnh kinh tế thế giới khó khăn. Điều này chứng tỏ đây là quy luật bình thường. Quy mô vốn ở Việt Nam còn nhỏ và tiềm năng thì rất lớn nó thể hiện ở nền kinh tế nước ta đang bước vào giai đoạn phục hồi, đang có nhu cầu vốn rất lớn.

Chính vì quy mô nhỏ và nhu cầu sử dụng vốn lớn và tiềm năng phát triển thị trường được đánh giá là tiềm năng tốt. Đây chính là cơ sở đặt ra để nhà đầu tư nước ngoài có niềm tin vào nhu cầu vốn ở Việt Nam.

Thêm vào đó nhu cầu đầu tư cá nhân của người Việt Nam rất cao; đặc biệt tiền cá nhân cũng lớn, đây là tiềm năng để tiếp cận đầu tư. Tuy nhiên chúng ta có đặc điểm rất khác biệt, đó là 80% số nhà đầu tư cá nhân Việt Nam là nhà đầu tư cá nhân trực tiếp, còn ở nước ngoài thì 80% nhà đầu tư là đầu tư thông qua những nhà đầu tư chuyên nghiệp.

GS.TS Hoàng Văn Cường nhấn mạnh: Đây chính là điểm mà thị trường Việt Nam kém chuyên nghiệp hơn thị trường thế giới. Mà chính vì kém chuyên nghiệp hơn nên các nhà đầu tư tư nhân dễ có tâm lý "bầy đàn", rất dễ bị dẫn dắt.

Chính vậy trong bối cảnh hiện nay, GS.TS Hoàng Văn Cường cho là Hội nghị được tổ chức dưới sự chủ trì của Thủ tướng ngày hôm nay hết sức quan trọng, tạo tâm lý mới cho những nhà đầu tư cá nhân, tránh tình trạng không thận trọng, trong khó khăn bị dẫn dắt khi nhà đầu tư cá nhân có tâm lý "bầy đàn".

Điểm thứ hai, riêng về thị trường trái phiếu doanh nghiệp thời gian qua, quy mô rất nhỏ. Một đặc điểm của thị trường trái phiếu doanh nghiệp là trái phiếu phát hành riêng lẻ chiếm trên 90% lượng trái phiếu doanh nghiệp phát hành.

Trong khi các trái phiếu phát hành riêng lẻ là trái phiếu có thể gây ra những rủi ro cho những nhà đầu tư chưa được kiểm định trên thị trường chứng khoán. Chính vì vậy, đối với những nhà đầu tư này thì cần phải là những tổ chức hoặc những nhà đầu tư chuyên nghiệp.

Tuy nhiên trên thực tế hiện nay, phần đông những người bỏ tiền ra mua những trái phiếu này cũng là những nhà đầu tư tư nhân. Như vậy thừa nhận rằng thị trường trái phiếu của Việt Nam có lẽ phải nghĩ đến việc các nhà đầu tư tư nhân tham gia là chuyện bình thường. Tính đến thời điểm này, chưa xảy ra doanh nghiệp phát hành trái phiếu mà chưa thanh khoản được, kể cả những doanh nghiệp vừa có khủng hoảng trong năm vừa qua.

GS.TS Hoàng Văn Cường đề nghị, về mặt quy định, chúng ta cần tính đến việc chấp nhận cho nhà đầu tư cá nhân tham gia vào thị trường trái phiếu này. Về mặt nguyên lý, các doanh nghiệp phát hành trái phiếu này cần xếp hạng tín dụng, cần tăng cường các tổ chức xếp hạng doanh nghiệp. Tuy nhiên ở Việt Nam hiện nay chỉ có 2 tổ chức xếp hạng, nhưng các tổ chức tham gia xếp hạng lại là doanh nghiệp không phát hành trái phiếu, những doanh nghiệp phát hành trái phiếu lại không tham gia xếp hạng.

Do đó, một mặt cần đẩy mạnh xếp hạng tín dụng doanh nghiệp, cần nêu trách nhiệm của các tổ chức đứng ra làm trung gian môi giới để kiểm soát thông tin, để bảo đảm các thông tin đó tuân thủ pháp luật, tránh những rủi ro; đồng thời chính là những cơ quan cảnh báo về khả năng của các doanh nghiệp, nhà đầu tư cá nhân.

Thứ ba là chúng ta đang thực hiện các giải pháp giúp cho thị trường phát triển nhanh và bền vững. Việc chúng ta cần phải ngăn chặn việc lũng đoạn thị trường là cần thiết. Tuy nhiên, chúng ta phải thấy câu các cụ nói là "tiên trách kỷ, hậu trách nhân". Trong việc xảy ra lũng đoạn thị trường thì có việc bản thân các cơ quan quản lý Nhà nước phải biết trước điều này và thực hiện vai trò của mình. Do đó cần tăng cường trách nhiệm quản lý của các cơ quan giao trách nhiệm kiểm soát thị trường.

Tôi rất đồng tình với việc Thủ tướng nói chúng ta không hình sự hóa các quan hệ dân sự, kinh tế nhưng những ai cố tình làm hại thị trường thì phải được xử lý

Cuối cùng, chúng ta cần hệ thống công cụ kiểm soát không dùng tiền mặt hiện đại, thông qua hệ thống ngân hàng để biết được toàn bộ đồng tiền đi đâu, kể cả đồng tiền trái phiếu hay đồng tiền tín dụng…

17:44 ngày 22/04/2022

ADB: Đánh giá tín nhiệm là cách tiếp cận phổ biến

Ông Andrew Jeffries, Giám đốc quốc gia Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) bày tỏ sự đồng tình với quan điểm lãnh đạo Vietcombank đã nêu liên quan đến tầm quan trọng của việc có hạ tầng định mức đánh giá mức độ tín nhiệm đối với thị trường vốn của Việt Nam, đặc biệt là thị trường trái phiếu doanh nghiệp.

Lãnh đạo ADB cho biết, ngân hàng này đã hỗ trợ phát triển hệ thống định mức tín nhiệm. Việc đánh giá tín nhiệm bắt buộc là cách tiếp cận rất phổ biến ở nhiều quốc gia phát triển cũng như quốc gia láng giềng của Việt Nam như Thái Lan, Indonesia, Philippines, Ấn Độ, Trung Quốc, Malaysia… Hệ thống này giúp đẩy mạnh minh bạch cũng như môi trường phát triển ổn định. Nó cũng rất tốt cho nhà đầu tư.

Theo đại diện ADB, các nhà đầu tư không nên ra quyết định đầu tư chỉ riêng qua định mức tín nhiệm nhưng đấy là thông tin tham khảo để các nhà đầu tư ra quyết định. Nó cũng không khuyến khích các bên phát hành phát hành trái phiếu không bảo vệ đảm bảo cho nhà đầu tư. Nó cũng cũng tốt cho bên phát hành.

Qua đánh giá tín nhiệm sẽ khiến cho rủi ro tín dụng, kinh phí rủi ro tín dụng giảm xuống, kỳ hạn dài hơn được phát hành. Việt Nam hiện nay mới có 1 đơn vị đánh giá tín nhiệm. ADB khuyến khích sự tham gia của các cơ quan hiện tại và có các cơ quan mới đánh giá định mức tín nhiệm.

ADB cũng đang phối hợp với các tổ chức đánh giá tín dụng quốc tế đang hoạt động tại Việt Nam và mong muốn họ có hoạt động hợp tác với các tổ chức đánh giá tín dụng Việt Nam.

Đồng thời, ADB cũng đã làm việc và hỗ trợ trong lĩnh vực này và sẽ tiếp tục hỗ trợ để làm sao để thị trường trái phiếu doanh nghiệp hoạt động ổn định, phát triển bền vững tại Việt Nam để đa dạng nguồn vốn, tạo ra kênh dẫn vốn đa dạng.

17:30 ngày 22/04/2022

Đã có những tín hiệu tích cực của thị trường chứng khoán

Phát biểu tại hội thảo, PGS.TS Trần Hoàng Ngân, Đại biểu Quốc hội (TPHCM) đánh giá cao nỗ lực của Thủ tướng Chính phủ trong việc tổ chức Hội nghị ngày hôm nay.

Theo PGS.TS Trần Hoàng Ngân, việc tổ chức hội nghị rất kịp thời, kết luận hội nghị tuy chưa có nhưng giá trị ảnh hưởng đến thị trường đã có. Ngay kết thúc phiên giao dịch chiều nay tại Sở Giao dịch chứng khoán TPHCM thì giá trị giao dịch của thị trường đã tăng thêm 1.490 tỷ đồng và chỉ số VNINDEX đã tăng thêm 9 điểm. Đấy là tín hiệu lạc quan.

Một điểm thứ 2 nữa là việc xử lý tiêu cực trên thị trường tuy được đánh giá là có chậm nhưng chúng ta làm nhanh, quyết liệt, tạo niềm tin cho nhà đầu tư trong nước và nhà đầu tư nước ngoài, dù  thời gian tới chúng ta còn gặp nhiều khó khăn và thách thức nhưng tôi vẫn có niềm tin nền kinh tế Việt Nam sẽ đạt được tốc độ tăng trưởng.

Mới đây IMF đã đưa ra dự báo kinh tế Việt Nam năm 2022 sẽ tăng trưởng 6%; năm 2023 tăng 7,2%.

Với sự phát triển đất nước đến năm 2045, chúng ta trở thành nước phát triển có thu nhập cao, đến năm 2025 thì chúng ta vượt qua mức trung bình thấp, điều quan trọng là để đạt được mục tiêu này thì vai trò của các nguồn lực và đặc biệt là vốn đầu tư xã hội rất quan trọng, trong đó vốn đầu tư từ khu vực nhân dân phải chiếm ít nhất là 50%, vốn đầu tư nước ngoài trên 20% và vốn từ khu vực Nhà nước dưới 30%.

Vốn từ khu vực nhân dân và Nhà nước đó đến từ 3 kênh, từ hệ thống ngân hàng thương mại, từ thị trường cổ phiếu và từ thị trường trái phiếu.

Theo tinh thần Nghị Quyết 31 của Quốc hội năm 2021, mục tiêu tái cơ cấu kinh tế, tái cơ cấu thị trường tài chính để vốn hóa thị trường cổ phiếu chiếm 85% GDP và thị trường trái phiếu là 47% GDP. Đến cuối năm 2021, vốn hóa thị trường cổ phiếu chúng ta đạt được tỷ lệ 93,8% GDP và thị trường trái phiếu là 39,7% GDP, chúng ta đã bắt kịp các thông lệ của quốc tế, các thông số quốc tế. Ví dụ như thị trường trái phiếu của Thái Lan hiện nay là 24,8; Malaysia là 56,8;  Philippines là 7,5; Indonesia là  2,5% chúng ta là 14,2 %.

Nhấn mạnh, chúng ta cần tiếp tục phát triển thị trường vốn một cách an toàn, minh bạch, hiệu quả và bền vững, để bảo đảm những điều đó, PGS.TS Trần Hoàng Ngân kiến nghị:

Về thị trường cổ phiếu, chúng ta phải kịp thời phát hiện và xử lý ngay, nghiêm tất cả các vi phạm trên thị trường chứng khoán ở tất cả các mặt, kể cả khâu công bố thông tin chưa kịp thời, chưa đúng quy định.

Thứ hai, các vi phạm giao dịch xảy ra rất nhiều nhưng xử lý còn đơn giản, chưa có những cảnh báo cho thị trường và cộng đồng nhà đầu tư còn chậm, sợ ảnh hưởng đến bât ổn thị trường chứng khoán.

Thứ ba, chúng ta cần xây dựng các tiêu chí, kiểm tra ngay các biến động bất thường của các cỏ phiếu có dấu hiệu thao túng trong thời gian sớm nhất.

Thứ tư, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát khi phát hiện những sai phạm, xử lý mạnh tay, dứt khoát, đồng thời công bố thông tin đại chứng để mọi nhà đầu tư được biết, không né tránh. Phạt tiền gấp nhiều lần lợi nhuận có được từ việc làm giá và cần sửa Nghị định 156.

Thứ năm, công bố thông tin cả tiếng Việt và Tiếng Anh để bảo đảm thông tin công bằng cho nhà đầu tư trong nước và nhà đầu tư nước ngoài.

Thứ sáu, cần đẩy mạnh cổ phần hoá doanh nghiệp Nhà nước, điều này sẽ tạo thêm các hàng hoá có chất lượng ở trên thị trường.

Thứ bẩy, cần có thông điệp mạnh mẽ về các vi phạm của Luật Chứng khoán, ai vi phạm thì sẽ bị phạt, bị phát hiện và bị xử lý.

Thứ tám, tiếp tục ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, 'không nên hình sự hoá các quan hệ dân sự', các hoạt động kinh tế.

Về thị trường trái phiếu, PGS.TS Trần Hoàng Ngân kiến nghị:

Thứ nhất, đối với các công ty đại chúng, chúng ta đã có Luật Chứng khoán chi phối nhưng đối với các công ty cổ phần nội bộ chưa đại chúng, chưa niêm yết lại bị chi phối bởi Luật Doanh nghiệp, vì vậy cần có những quy định cho loại hình công ty cổ phần này.

Cần bổ sung và điều chỉnh kịp thời các quy định pháp lý về phát hành trái phiếu, trên cơ sở tạo điều kiện tốt nhất cho doanh nghiệp huy động vốn qua kênh này.

Theo PGS.TS Trần Hoàng Ngân, chúng ta tạo điều kiện cho doanh nghiệp huy động vốn qua thị trường chứng khoán sẽ tăng tích tụ vốn trung và dài hạn cho nền kinh tế, giảm áp lực cho hệ thống ngân hàng thương mại, bởi độ sâu tài chính, trong đó vốn tín dụng trên GDP Việt Nam của chúng ta hiện nay đã đạt đến mức 124% của GDP, cho nên chúng ta cần phải chia sẻ rủi ro trong cho vay trung và dài hạn của hệ thống ngân hàng thương mại.

Thứ hai, cần bổ sung kịp thời, điều chỉnh các quy định pháp lý về phát hành trái phiếu, trên cơ sở tạo điều kiện tốt nhất cho doanh nghiệp huy động vốn qua kênh nhưng đồng thời phải hạn chế các rủi ro không đáng có cho nhà đầu tư.

Thứ ba, trong bản cáo bạch cho phát hành trái phiếu phải quy định rõ mục đích, lộ trình huy động vốn, định kỳ 3 tháng hoặc 6 tháng công ty phát hành phải công bố công khai tình hình giải ngân vốn và mục đích sử dụng những loại vốn đã giải ngân.

Bên cạnh đó đánh giá tình hình giải ngân so với  kế hoạch huy động trong bản cáo bạch, việc công bố thông tin định kỳ này giúp thị trường giám sát sử dụng vốn huy động.

Thứ tư, cần tăng cường thêm các công ty xếp hạng tín nhiệm, hiện nay Việt Nam chúng ta quy mô rất lớn nhưng chỉ có 2 công ty định mức tín nhiệm cho nên tăng cường cấp phép thêm các công ty định mức tín nhiệm, và yêu cầu việc phát hành trái phiếu này phải có xác định của công ty định mức tín nhiệm.

Nhân đây PGS.TS Trần Hoàng Ngân cũng kiến nghị với Thủ tướng, hoạt  động của thị trường bất động sản cũng rất quan trọng, không kém so với thị trường vốn, cho nên cần có Hội nghị chuyên sâu về thị trường bất động sản, vì thị trường này rất liên hệ với thị trường chứng khoán, thị trường bất động sản nếu có vấn đề, thì dễ có bất ổn vĩ mô hơn là thị trường tài chính.

17:17 ngày 22/04/2022

WB: Việt Nam giống như võ sĩ hạng trung nhưng vẫn đang thi đấu trong nhóm hạng nhẹ

Phát biểu tại hội nghị, ông Zafer Mustafaeglu, Giám đốc Khối Nghiệp vụ về Tài chính, Năng lực Canh Tranh và Đổi mới sáng tạo, Khu vực Đông Á-Thái Bình Dương, Ngân hàng Thế giới (WB): Chúc mừng Chính phủ vì những thành công và thành tựu đạt được trong phát triển các thị trường vốn, tạo ra một khu vực tài chính đa dạng và giảm sự phụ thuộc quá mức vào khu vực ngân hàng để cung cấp kênh dẫn vốn dài hạn phục vụ phát triển.

Việt Nam đang bắt kịp với các quốc gia trong khu vực, về quy mô thị trường. Đây là bằng chứng rõ ràng về những nỗ lực liên tục của Chính phủ nhằm cải thiện môi trường thuận lợi cho thị trường, bao gồm thông qua các định hướng chính sách, quy định và rất nhiều diễn đàn nhằm nâng cao nhận thức và sự đồng thuận về phát triển thị trường.

Việt Nam có khát vọng trở thành quốc gia thu nhập trung bình ở ngưỡng cao vào năm 2035 và quốc gia thu nhập cao vào năm 2045, nên chúng ta có thể kỳ vọng chất lượng và chiều sâu của khu vực tài chính của quốc gia ít nhất cũng phải ngang bằng với các quốc gia so sánh.

Quy mô thị trường của Việt Nam đã trở nên quá lớn để ở lại nhóm Thị trường Cận biên. Thị trường cổ phiếu của Việt Nam đã có trọng số trên 30% trong Chỉ số Thị trường Cận biên Toàn cầu của MSCI. Đây là trọng số lớn nhất; tiếp theo là Maroc là 10%. Việt Nam giống như võ sĩ hạng trung nhưng vẫn đang tham gia thi đấu trong nhóm hạng nhẹ.

Chính phủ Việt Nam đã nỗ lực nâng cấp thành Thị trường Mới nổi. Điều đó không chỉ đem lại cải thiện về chất lượng mà còn thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư quốc tế thứ hạng lớn đến Việt Nam.

Ví dụ trên thị trường cổ phiếu, nâng cấp thành Thị trường Mới nổi có thể đem lại thêm 10 tỷ USD đầu tư gián tiếp mới cho Việt Nam, trong đó riêng năm đầu tiên có thể tiếp nhận thêm từ 2-5 tỷ.

"SÁU CON MẮT" ĐỂ THỊ TRƯỜNG HOẠT ĐỘNG HIỆU QUẢ

Theo đại diện WB, để đạt được kết quả đầy hứa hẹn đó, Việt Nam cần phải có nền tảng vững chắc để thị trường hoạt động hiệu quả.

Theo đó, đại diện WB giới thiệu khái niệm SÁU CON MẮT (6 chữ I trong tiếng Anh). Đây là 6 yếu tố của nền tảng thị trường cần được quan tâm sát sao.

Thứ nhất là Thể chế. Ở đây, cần nói đến những thể chế tạo ra chính sách, ban hành quy định, thực hiện chức năng giám sát và thực thi hiệu lực. Quy định không nên quá chặt chẽ làm cản trở sự phát triển của thị trường, nhưng cũng không nên quá lỏng lẻo để những cá nhân xấu và tác nhân xấu trên thị trường lợi dụng trục lợi một cách cách không công bằng. Giám sát hiệu quả và thực thi hiệu quả chính là chìa khóa.

Thứ hai là Hạ tầng. Chìa khóa ở đây là giao dịch và thanh toán hiệu quả và an toàn. Thị trường cần nền tảng để thu thập và chia sẻ thông tin một cách đáng tin cậy kịp thời và đáng tin cậy, bao gồm thông tin về chứng khoán, doanh nghiệp, giá cả và giao dịch…. Điều đó khiến cho thị trường trở nên minh bạch hơn; và là điều kiện cần để thị trường hoạt động hiệu quả. Đối với thị trường trái phiếu doanh nghiệp, tổ chức đánh giá định mức tín nhiệm là một phần quan trọng của hạ tầng thông tin. Đánh giá định mức tín nhiệm nên được thúc đẩy ở Việt Nam.

Ba yếu tố tiếp theo là Bên phát hành, Nhà đầu tư và Tổ chức Trung gian.

Đối với Bên phát hành, chính sách cần tạo thuận tiện cho tất cả các loại hình doanh nghiệp, dù lớn dù nhỏ, là doanh nghiệp nhà nước hay dân doanh, là công ty đại chúng hay tư nhân, đều có thể huy động vốn trên thị trường vốn thông qua các kênh phù hợp, một cách lành mạnh, an toàn, hiệu quả. Họ đều là bộ phận của các thị trường vốn.

Nhà đầu tư chính là máu đưa ô-xy đến các bộ phận của thị trường. Bảo vệ nhà đầu tư là ưu tiên hàng đầu trong các quy định về chứng khoán. Nhà đầu tư cần được giáo dục. Nhưng chúng ta cũng nên ghi nhận rằng không phải tất cả các loại chứng khoán đều phù hợp với mọi nhà đầu tư, nhất là các nhà đầu tư cá nhân. Một số loại chứng khoán, ví dụ như trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ, cần được duy trì trong thị trường chuyên nghiệp hoặc đòi hỏi trình độ cao hơn.

Định nghĩa về nhà đầu tư chuyên nghiệp có thể đượcthắt chặt, để ngăn ngừa các nhà đầu tư thiếu kiến thức và kỹ năng phân tích mua chứng khoán mà thực sự không phù hợp với họ. Thông thường các quỹ đầu tư hoặc quy tín thác, có vai trò hữu ích để tập hợp các khoản tiết kiệm và đầu tư chúng một cách chuyên nghiệp. Đưa định mức tín nhiệm vào cân nhắc khi ra quyết định đầu tư cũng là yếu tố rất quan trọng. Chính phủ có thể cân nhắc về áp dụng định mức tín nhiệm vào các quy định về đầu tư của quỹ bảo hiểm, hưu trí và quỹ tương hỗ.

Liên quan đến các Tổ chức Trung gian, trung gian chứng khoán là một hoạt động đòi hỏi phải được cấp phép và giám sát chặt chẽ. Các tổ chức trung gian khác nhau có vai trò khác nhau, ví dụ môi giới chứng khoán không được nhận tiền gửi kỳ hạn, đại diện bán của ngân hàng không thể bán chứng khoán (cổ phiếu hoặc trái phiếu) cho khách hàng. Những người này phải được cấp phép hành nghề, họ phải tuân thủ chuẩn mực hành vi tốt và chịu trách nhiệm giải trình về bất kỳ sai phạm nào.

Yếu tố cuối cùng là Công cụ. Hiểu được các công cụ khác nhau là chìa khóa để ban hành chính sách.

Trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp, thị trường Chào bán đại chúng và thị trường phát hành riêng lẻ có sự khác biệt. Trên thị trường chào bán đại chúng, các cấp có thẩm quyền cần tiếp tục hài hòa quy trình phê duyệt phát hành và niêm yết trái phiếu, để thủ tục trở nên nhanh hơn. Nên khuyến khích các doanh nghiệp tốt tham gia vào thị trường trái phiếu doanh nghiệp đại chúng sẽ giúp họ tiếp cận mạng lưới các nhà đầu tư rộng hơn.

Liên quan đến chính sách về thị trường phát hành riêng lẻ, nhu cầu đặt ra là cần thắt chặt các quy tắc về nhà đầu tư chuyên nghiệp, sao cho không hạn chế các doanh nghiệp tham gia.

Quan trọng là cách thức chúng ta học hỏi từ sai sót

Với những nhiễu loạn hiện nay trên thị trường, WB lưu ý rằng thị trường Việt Nam còn tương đối non trẻ. Vì vậy, sai sót là hoàn toàn có thể xảy ra nhưng quan trọng hơn là cách thức chúng ta học hỏi từ sai sót, chứ không nên đóng cửa chỉ vì chúng ta có một vài thành viên xấu, không nên có phản ứng quá mức gây hạn chế cho sự phát triển trong dài hạn.

Trong bối cảnh đó, Việt Nam nên cam kết đẩy nhanh lộ trình nâng cấp thành Thị trường Mới nổi. Điều này có nghĩa là Việt Nam cũng cần mở hơn nữa với các nhà đầu tư gián tiếp trên quốc tế, đồng thời nâng cao chất lượng thị trường. Thông tin phải kịp thời, đáng tin cậy và dễ tiếp cận hơn.

Việt Nam có thể cân nhắc các biện pháp làm tăng nguồn cung chứng khoán cho nhà đầu tư nước ngoài. Thị trường sâu hơn, đa dạng hơn, sẽ làm giảm cơ hội thao túng và trục lợi.

Cuối cùng, thị trường vốn là phần lõi trong một hệ thống tổng hợp. Thị trường có tương tác với các bộ phận khác của hệ thống. Chẳng hạn, ngân hàng thương mại là thành viên quan trọng trên thị trường vốn ở tất cả các khía cạnh. Nhiều ngân hàng đang phát hành chứng khoán, như vậy họ là bên phát hành, nhiều ngân hàng là nhà đầu tư (họ mua trái phiếu Chính phủ hoặc trái phiếu doanh nghiệp) và nhiều ngân hàng là tổ chức trung gian (tư phát hành, lưu ký và cung cấp dịch vụ phân phối trái phiếu doanh nghiệp). Vì vậy, chính sách trong ngành ngân hàng cũng ảnh hưởng đến thị trường vốn và ngược lại.

Tương tự, chính sách trên thị trường vốn đôi khi không thể hiệu quả nếu không được hài hòa với chính sách trong ngành ngân hàng...

Trên cơ sở đó, WB hoan nghênh những diễn đàn như sự kiện quan trọng này. Diễn đàn ngày hôm nay nhằm tìm ra giải pháp cho các vấn đề chúng ta đối mặt cả trong ngắn và trung hạn, và WB cũng khuyến nghị Chính phủ tổ chức diễn đàn như này một cách định kỳ, chẳng hạn 2 năm/lần hoặc hàng năm.

Nhóm Ngân hàng Thế giới cam kết mạnh mẽ hỗ trợ sự phát triển của thị trường vốn của Việt Nam, song hành cùng Việt Nam đạt mục tiêu; sẵn sàng đem lại kiến thức chuyên môn trên toàn cầu và điều chỉnh cho phù hợp cụ thể với Việt Nam.

16:56 ngày 22/04/2022

Đề cao sự tư vấn và tham gia kiểm soát của các tổ chức kiểm toán quốc tế

Chia sẻ về "kinh nghiệm huy động vốn trái phiếu của Thaco", ông Trần Bá Dương Chủ tịch Công ty CP ô tô Trường Hải cho biết: Với ý thức doanh nghiệp là một thực thể của nền kinh tế đất nước và thị trường vốn của nền kinh tế chỉ an toàn, minh bạch, hiệu quả và bền vững khi và chỉ khi hầu hết các doanh nghiệp nhất là các doanh nghiệp có quy mô lớn sử dụng vốn một cách an toàn, minh bạch, hiệu quả và có ý thức thượng tôn pháp luật, góp phần ổn định kinh tế vi mô của đất nước.

Những bài học kinh nghiệm sử dụng vốn tại Công ty cổ phần Trường Hải- Thaco như sau: Trong suốt 25 năm hình thành và phát triển, Thaco luôn phát triển sản xuất kinh doanh từ nhỏ đến lớn hơn một cách hiệu quả và trong khả năng quản trị của mình.

Thaco đề cao sự tư vấn và tham gia kiểm soát của các tổ chức kiểm toán quốc tế (Thaco đã thực hiện kiểm toán từ năm 2007 đến nay với 2 công ty là PWC và E&Y).

Hiện nay, Thaco có quy mô là tập đoàn đa ngành bao gồm: Sản xuất phân phối và bán lẻ ô tô, sản xuất cơ khí và công nghiệp hổ trợ, sản xuất nông nghiệp, dài hạn và logistics, đầu tư xây dựng và thương mại-dịch vụ với tổng doanh thu 100.230 tỷ đồng, tổng nguồn vốn 129. 087 tỷ đồng và dư nợ là 56.479 tỷ đồng.

Thaco huy động vốn vay một cách chân phương từ các các ngân hàng lớn trong, ngoài nước và được thẩm định cho vay với các chuẩn mực an toàn. Thaco không sử dụng các đòn bẩy tài chính gì, chưa tham gia thị ta trường chứng khoán và chỉ mới phát hành bán vốn cho một tập đoàn nước ngoài nắm giữ 26,5% và cán bộ nhân viên 2%. Thaco không đầu tư vào một ngân hàng hay định chế tài chính nào.

Trong thời gian qua và hiện nay, Thaco chỉ sử dụng lợi nhuận và trích khấu hao hàng năm cùng với vốn vay dài hạn với tỷ lệ hợp lý để đầu tư mở rộng sản xuất kinh doanh. Hiện nay đang tập trung vào sản xuất cơ khí và công nghiệp hỗ trợ mở rộng ra 2 miền Nam, Bắc. Đồng thời đầu tư sản xuất nông nghiệp hình thành các khu liên hợp sản xuất nông nghiệp quy mô lớn, tuần hoàn và khép kín trên nền tảng hữu cơ cho thị trường xuất khẩu.

Đặc biệt, bắt đầu từ năm 2022 này, với kinh nghiệm trong đầu tư xây dựng và sử dụng nguồn vốn một cách thận trọng và an toàn, Thaco tham gia đầu tư xây dựng hạ tầng giao thông theo hình thức PPP và các phương thức xã hội hóa khác góp phần phát triển hạ tầng giao thông cho đất nước và cho các địa phương.

Thông qua việc đẩy mạnh xuất khẩu sản phẩm nông nghiệp, ô tô và công nghiệp hỗ trợ, từng bước Thaco sẽ tự cân đối ngoại tệ trong hoạt động sản xuất kinh doanh của mình. Trong năm 2022 này, kim ngạch nhập khẩu linh kiện của Thaco là 2,7 tỷ USD và kim ngạch xuất khẩu là 620 triệu USD. Trong đó, sản phẩm nông nghiệp là 330 triệu, ô tô và công nghiệp hỗ trợ là 290 triệu USD. Phấn đấu hàng năm gia tăng kim ngạch xuất khẩu và đến năm 2028 là cơ bản cân đối được ngoại tệ trong xuất nhập khẩu của Thaco.

Nhân hội nghị này, Thaco đề nghị Chính phủ quan tâm tiếp tục giữ ổn định kinh tế vĩ mô điều hành nguồn vốn và phân bổ tập trung vào các lĩnh vực phát triển hạ tầng giao thông, sản xuất trong công nghiệp, nông nghiệp và logicstis nhằm hướng doanh nghiệp tham gia nhiều hơn kéo theo các nguồn lực khác như tài chính, đất đai và nguồn nhân lực trong các lĩnh vực này.

16:43 ngày 22/04/2022

Trái phiếu doanh nghiệp là thị trường tiềm năng và còn nhiều dư địa để phát triển

Ông Phạm Quang Dũng, Chủ tịch Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam Vietcombank (VCB) cho biết: Phát triển thị trường vốn là điều kiện tất yếu để đáp ứng yêu cầu tăng trưởng và phát triển của nền kinh tế. Trong những năm vừa qua, thị trường vốn nói chung và thị trường trái phiếu nói riêng đã có sự tăng trưởng mạnh mẽ và dần trở thành 1 kênh huy động vốn trung dài hạn quan trọng. Huy động vốn thông qua phát hành trái phiếu giúp doanh nghiệp có được nguồn vốn trung dài hạn với khối lượng lớn, chi phí hợp lý, cơ cấu linh hoạt.

Đối với VCB, hiện nay tổng tài sản của VCB hiện đã vượt 1,4 triệu tỷ đồng, dư nợ tín dụng đạt hơn 1 triệu tỷ đồng. Danh mục đầu tư TPDN chỉ chiếm 1 tỷ trọng nhỏ trong danh mục tín dụng của VCB.

Tại thời điểm 31/3/2022, dư nợ TPDN của VCB ở mức 11.400 tỷ đồng (khoảng 1% tổng dư nợ cho vay). Việc đầu tư, giao dịch TPDN của VCB tuân thủ chặt chẽ các quy định của pháp luật, được quản trị với cùng chuẩn mực như hoạt động cho vay (bao gồm các khâu kiểm soát trước, trong và sau đầu tư), nhằm đảm bảo kiểm soát được dòng tiền và mục đích sử dụng vốn.

Toàn bộ dư nợ TPDN của VCB hiện đều được phân loại nợ nhóm 1, các DN phát hành đều kinh doanh hiệu quả và thanh toán đúng hạn.

VCB đánh giá việc phát triển thị trường TPDN là yêu cầu chính đáng và tất yếu của doanh nghiệp và nền kinh tế. Đây là thị trường tiềm năng và còn nhiều dư địa để phát triển. Do đó, VCB luôn chủ động, tích cực tham gia thị trường trái phiếu doanh nghiệp với vai trò đa dạng như nhà đầu tư chuyên nghiệp, tổ chức tư vấn, tổ chức bảo lãnh phát hành, đơn vị cung ứng dịch vụ thanh toán... để góp phần thúc đẩy sự phát triển của thị trường và phục vụ chiến lược phát triển dài hạn của VCB.

Để giúp thị trường vốn nói chung và thị trường TPDN nói riêng phát triển an toàn, minh bạch, hiệu quả, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô và đảm bảo các cân đối lớn của nền kinh tế, VCB có 3 ý kiến như sau:

Thứ nhất: Xếp hạng tín nhiệm độc lập là một nền tảng hạ tầng quan trọng để đảm bảo sự phát triển bền vững của thị trường vốn nói chung và thị trường TPDN nói riêng.

Do đó, một mặt rất cần khuyến khích sự hình thành và phát triển của các công ty xếp hạng tín nhiệm. Mặt khác cần sớm yêu cầu xếp hạng tín nhiệm độc lập bắt buộc đối với doanh nghiệp phát hành và trái phiếu phát hành.

Kinh nghiệm quốc tế cho thấy việc yêu cầu xếp hạng tín nhiệm bắt buộc đối với doanh nghiệp và trái phiếu phát hành là một trong các yếu tố then chốt giúp thị trường hoạt động minh bạch, hiệu quả. Xếp hạng tín nhiệm một mặt giúp bảo vệ các nhà đầu tư, mặt khác giúp doanh nghiệp có tình hình tài chính lành mạnh, có dự án tốt, huy động được vốn với chi phí thấp (việc xếp hạng tín nhiệm đối với doanh nghiệp phát hành và TPDN phát hành hiện nay là chưa bắt buộc theo quy định tại Nghị định số 155/2020/NĐ-CP).

Thứ hai, quy mô TPDN phát hành riêng lẻ đã có những bước phát triển vượt bậc trong những năm vừa qua, lên đến hàng trăm ngàn tỷ đồng mỗi năm và lớn hơn nhiều so với quy mô TPDN phát hành ra công chúng.

Trong khi các TPDN phát hành ra công chúng được niêm yết và giao dịch tập trung tại HNX, tuyệt đại bộ phận các TPDN phát hành riêng lẻ được lưu ký và giao dịch phân tán.

Do đó, nên sớm xem xét hình thành thị trường giao dịch tập trung đối với TPDN phát hành riêng lẻ. Điều này sẽ làm tăng tính minh bạch của thị trường, tăng khả năng giám sát của các cơ quan quản lý, bảo vệ tốt hơn cho nhà đầu tư. VCB xin được đăng ký cung cấp dịch vụ ngân hàng thanh toán cho thị trường giao dịch tập trung TPDN phát hành riêng lẻ.

Thứ ba, cơ chế bảo vệ nhà đầu tư cũng cần được liên tục cải thiện. Bên cạnh việc tăng cường đào tạo, truyền thông cho công chúng về các kiến thức đầu tư từ phổ thông tới nâng cao, cần thiết phải hoàn thiện các cơ chế quản lý, giám sát.

Công tác hậu kiểm và chế tài đi kèm đối với các DN phát hành, các tổ chức tham gia vào qui trình phát hành và giao dịch TPDN phải đủ sức răn đe để đảm bảo thị trường hoạt động công khai, minh bạch, có kỷ cương, kỷ luật.

16:30 ngày 22/04/2022

Chủ tịch HĐQT REE: Không hình sự hóa các quan hệ dân sự kinh tế, nhưng những ai cố tình làm hại thị trường thì phải xử lý

Theo bà Nguyễn Thị Mai Thanh, Chủ tịch Công ty cổ phần cơ điện lạnh (REE), thị trường vốn như là xương sống, là mạch máu của nền kinh tế.

REE là công ty đầu tiên cổ phần hóa năm 1993, là công ty đầu tiên niêm yết trên thị trường chứng khoán TP. Hồ Chí Minh, Việt Nam năm 2000.

Theo bà Thanh "chúng tôi làm những điều này đầu tiên vì sự khát khao hành động và phải nỗ lực để thành công, nhằm thỏa lòng tự hào dân tộc và chứng minh chính sách đổi mới đúng đắn của Đảng và Nhà nước".

Bà Thanh bày tỏ, 10 năm đầu sau đổi mới, khủng hoảng kinh tế khu vực 1996-1997 đã đẩy lên thành khủng hoảng tiền tệ châu Á. Tại Việt Nam, tiền mất giá, lãi suất vay 24% đến 25%/năm, vốn là nguồn vốn chính hỗ trợ cho sản xuất kinh doanh.

Trong hoàn cảnh đó, một Quỹ đầu tư nước ngoài là Dragon Capital đến gặp REE và đề nghị bảo lãnh phát hành trái phiếu chuyển đổi quốc tế 5 triệu USD với lãi suất 4%/năm, P/E chuyển đổi là 10. Vậy nhà đầu tư kỳ vọng gì ở REE? Đó là lợi nhuận trung bình 3 năm 1996, 1997, 1998 là 1 triệu USD/năm để 5 triệu USD này có thể chuyển đổi thành cổ phiếu chiếm 24% sở hữu tại REE.

REE chấp nhận và cuối cùng đã đạt lợi nhuận tốt hơn (trung bình 1,3 triệu USD/năm), do vậy tỉ lệ chuyển đổi là 16% - giá trị vốn hóa của REE khoảng 32 triệu USD.

Ở thời điểm 1996, chưa có luật quy định về việc phát hành trái phiếu doanh nghiệp ra quốc tế, REE đã mất 1 năm để có được sự chấp thuận của Bộ Tài Chính mà không cần có sự bảo lãnh của Chính phủ.

Đến năm 2000, thị trường chứng khoán Việt Nam ra đời là một kênh huy động vốn rất hiệu quả với khuôn khổ pháp lý chặt chẽ ra đời.

Tuy nhiên, khuôn khổ pháp lý chặt chẽ là vào thời điểm đó và vài năm sau đó. Nhưng đến thời điểm giờ có thể bổ sung hay cập nhật thêm lên, bởi vì những phát sinh từ thực tế rất nhiều.

Chủ tịch HĐQT REE bày tỏ "Tôi rất thích nghe Thủ tướng nói là không nên hình sự hóa các quan hệ dân sự kinh tế, nhưng tất nhiên những ai cố tình làm hại thị trường thì phải được xử lý".

Có thể khẳng định các luật định gồm Luật Doanh nghiệp, Luật Chứng khoán, Nghị định số 153/2020 QH14 ngày 26/11/2019 của Chính phủ về chào bán, giao dịch trái phiếu doanh nghiệp, Thông tư số 122/2020 TT-BTC của Bộ Tài Chính hướng dẫn chế độ công bố thông tin và báo cáo theo quy định của Nghị định 153 của Chính Phủ.

Khuôn khổ pháp lý cho việc doanh nghiệp huy động vốn qua thị trường trái phiếu và trái phiếu doanh nghiệp đã khẳng định quyền và nghĩa vụ của doanh nghiệp một cách rõ ràng và chặt chẽ.

Tại REE, đã có nhiều đợt phát hành cổ phiếu mới ra thị trường cũng như công chúng và gần đây phát hành 2 đợt trái phiếu gồm: Trái phiếu doanh nghiệp có quy mô 1000 tỷ và 100 triệu USD nhằm huy động vốn cho đầu tư phát triển công suất điện năng lượng tái tạo, nước sạch và bất động sản văn phòng cho thuê.

Nhà đầu tư quan tâm và giao dịch thành công bao gồm: Quỹ đầu tư, các Công ty bảo hiểm, Ngân hàng... Tất cả họ đều quan tâm đến tính minh bạch trong công bố thông tin – Cam kết của tổ chức phát hành trái phiếu và chúng ta phải có một tổ chức để giám sát tính minh bạch trong quá trình thực hiện.

Cùng với đó, là tính khả thi đã được chứng minh trong quá khứ được thể hiện trên kết quả tbáo cáo tài chính hợp nhất và đặc biệt các tổ chức phát hành là công ty niêm yết, qua đó Nhà đầu tư - Trái chủ có thể kiểm chứng thông tin dễ dàng.

Báo cáo định kỳ của tổ chức phát hành về sử dụng vốn huy động và tất nhiên phải có trách nhiệm trả lãi và vốn và REE luôn đặt đúng tầm về trách nhiệm cho các vấn đề Nhà đầu tư - Trái chủ quan tâm đã được cam kết tại công bố thông tin, hồ sơ phát hành.

REE cho rằng bên cạnh vốn vay ngân hàng thì kênh huy động vốn qua phát hành cổ phiếu trên thị trường chứng khoán và phát hành trái phiếu doanh nghiệp là hai kênh vô cùng quan trọng và hữu ích cho doanh nghiệp phục vụ cho phát triển công ty trong trung và dài hạn. Và đây cũng là lý do chính vì sao REE đã xung phong niêm yết đầu tiên. Phát hành trái phiếu, cổ phiếu đều đòi hỏi tính minh bạch và các doanh nghiệp phải tự đặt mình trong khuôn khổ pháp lý và trách nhiệm rất cao.

Hơn ai hết, HĐQT công ty phải chịu trách nhiệm về công bố thông tin báo cáo định kỳ và giám sát chặt chẽ việc sử dụng vốn huy động được đặt đúng chỗ và phát huy hiệu quả. Cuối cùng thì câu trả lời phải bảo đảm trả lãi và vốn đúng hạn.

Về mặt luật định, REE kiến nghị cần có thêm các quy định chặt chẽ hơn về người chịu trách nhiệm và tài sản thế chấp phải được định danh cũng như có tính thanh khoản cao. Chế tài cũng cần được đặt ra đối với những trường hợp đã chệch hướng như thông tin đã được công bố. Về pháp lý, cần củng cố thêm trách nhiệm của các cơ quan kiểm toán, định giá và giám sát tài sản.

Nói tóm lại, các doanh nghiệp muốn phát triển liên tục thì rất cần nguồn vốn bổ sung liên tục, trong đó nguồn phát hành cổ phiếu và trái phiếu là rất dồi dào cần được tiếp tục củng cố và phát huy.

Sau 2 năm đại dịch, giờ đây đất nước đã bình thường trở lại, hồ hởi bước vào chu kỳ xây dựng và phát triển mới. Mặc dù phía trước còn nhiều vấn đề chưa xác định như xung đột vũ trang, địa chính trị và gián đoạn chuỗi cung ứng, sản xuất và dịch vụ...

REE mong muốn Chính phủ tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi, một môi trường kinh doanh ngày càng minh bạch và bình đẳng để các doanh nhân có thể tiếp tục dấn thân cùng nhau xây dựng nền kinh tế nước nhà.

Với số vốn tích lũy được trên 16.000 tỷ, REE cũng quyết định nâng mức độ sử dụng đòn bẩy tài chính, cân đối hợp lý việc huy động nguồn vốn vay, phát hành cổ phiếu, trái phiếu doanh nghiệp để tiếp tục phát triển công suất trong các lĩnh vực năng lượng tái tạo, nước và môi trường.

16:00 ngày 22/04/2022

Không hình sự hóa các quan hệ dân sự kinh tế

Sau phần phát biểu của Thứ trưởng Bộ Công an, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh: Quan trọng là chúng ta không hình sự hóa các quan hệ dân sự kinh tế. Bài phát biểu của anh Tuyến đã thể hiện tinh thần này.

15:58 ngày 22/04/2022

Xử lý nghiêm minh hành vi vi phạm, góp phần minh bạch, củng cố niềm tin cho nhà đầu tư

Theo Thiếu tướng Lê Văn Tuyến, Thứ trưởng Bộ Công an, thị trường chứng khoán trái phiếu doanh nghiệp là kênh huy động vốn hiệu quả của nền kinh tế. Những năm qua, thị trường chứng khoán Việt Nam đã có những bước phát triển mạnh mẽ, quy mô giao dịch ngày càng tăng. Tuy nhiên song hành với đó là sự xuất hiện của những hành vi thiếu minh bạch trên thị trường với nhiều thủ đoạn tinh vi phức tạp.

Có thể nhóm vào một số hành vi phổ biến như sau:

Thứ nhất là việc chấp hành không đúng quy định của pháp luật về công bố các thông tin liên quan đến thị trường và giao dịch. Theo Báo cáo của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, chỉ riêng trong năm 2021 đã có 38 đoàn thanh tra kiểm tra và ban hành 471 quyết định xử phạt vi phạm hành chính với số tiền trên 20 tỷ đồng.

Phân tích các hành vi vi phạm thì chủ yếu tập trung vào các hành vi như công bố thông tin không đúng sự thật, thao túng giá chứng khoán và các hành vi này chưa đến mức xử lý hình sự.

Đặc biệt là hành vi mua bán cổ phiếu không báo cáo, không công bố thông tin trước khi giao dịch của các cổ động lớn, cổ đông nội bộ và người có liên quan cổ đông nội bộ vẫn diễn ra có chiều hướng gia tăng phức tạp, gây thiếu niềm tin cho các nhà đầu tư, ảnh hưởng trực tiếp đến các giao dịch, đặt ra những vấn đề thiếu minh bạch trên thị trường chứng khoán.

Những hành vi này tác động đến tâm lý, niềm tin của nhà đầu tư trên thị trường chứng khoản, ảnh hưởng môi trường đầu tư kinh doanh của Việt Nam và tiềm ẩn những vấn đề phức tạp.

Thứ hai là tình trạng cung cấp, đưa thông tin sai lệch thất thiệt trên các trạng xã hội và lôi kéo các nhóm đầu tư, nhóm tư vấn mua bán gây thiệt hại cho nhà đầu tư có chiều hướng gia tăng. Lợi dụng thị trường chứng khoán phát triển, số lượng nhà đầu tư gia tăng, các hội nhóm chứng khoán lập nhiều nhóm kín tư vấn lôi kéo nhà đầu tư tham gia mua bán cổ phiếu nhằm trục lợi.

Trong năm 2021 và đầu năm 2022 trên thị trường đã xuất hiện nhiều thông tin thất thiệt gây ảnh hưởng tâm lý nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán cũng như một số thông tin không lành mạnh gây ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán.

Thứ ba do tình hình dịch bệnh trong thời gian vừa qua kéo dài, dòng tiền nhàn rỗi chưa được đầu tư vào hoạt động sản xuất, kinh doanh nhiều nhà đầu tư tập trung chứng khoán gây tiềm ẩn gia tăng nợ xấu và an toàn an ninh tiền tệ.

Đối với thị trường trái phiếu doanh nghiệp, việc phát hành trái phiếu các doanh nghiệp để hỗ trợ các doanh nghiệp huy động vốn phục vụ sản xuất kinh doanh giảm sự phụ thuộc vào việc cung ứng vốn của cho kinh tế từ kênh chính ngân hàng.

Đây là quan điểm xuyên suốt được Đảng, Nhà nước và Chính phủ tập trung chỉ đạo qua đó cũng giúp cho các doanh nghiệp huy động được nguồn vốn để sản xuất kinh doanh, định hướng các nhà đầu tư vào các khoản đầu tư trung và dài hạn giảm bớt rủi ro của các ngân hàng thương mại trong việc huy động vốn ngắn hạn, để cho vay vốn trung và dài hạn, nâng cao tính công khai minh bạch trên thị trường.

Tuy nhiên thời gian qua, trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp nổi lên một số vấn đề tiềm ẩn rủi ro gây nguy cơ liên quan đến an ninh tiền lệ như việc phát hành trái phiếu doanh nghiệp tài sản đảm bảo tỉ lệ thấp.

Khảo sát thì số lượng này chiếm khoảng 50,9%. Tình trạng doanh nghiệp có vốn chủ sở hữu nhỏ, kết quả sản xuất kinh doanh thấp, thua lỗ nhưng vẫn phát hành khối lượng lớn trái phiếu doanh nghiệp với mục đích huy động vốn cho công ty mình; phát hành trái phiếu doanh nghiệp nhưng sử dụng sai mục đích, mức lãi suất trái phiếu cao khiến doanh nghiệp đối mặt với nguy cơ mất khả năng thanh toán cũng như là vỡ nợ.

Quá trình phát hành trái phiếu doanh nghiệp phát sinh các hành vi vi phạm không minh bạch trong thực hiện nghĩa vụ báo cáo công khai thông tin liên quan đến việc cung cấp dịch vụ tư vấn phát hành cũng như nhân viên môi giới không có chứng chỉ hành nghề.

Tội phạm trên lĩnh vực tài chính tiền tệ được coi là tội phạm ẩn diễn ra thời gian dài, khi bị phát hiện gây thiệt hại lớn cho nền kinh tế và cũng gây khó khăn trong quá trình phát hiện điều tra xử lý của các cơ quan chức năng.

Thời gian qua với chức năng được giao, Bộ Công an đã phối hợp với các bộ ngành liên qua tập chung chỉ đạo công an các địa phương triển khai đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ để đảm bảo an ninh tài chính an ninh kinh tế, nhất là trên lĩnh vực thị trường chứng khoán và phát hành trái phiếu của các doanh nghiệp.

Qua đó, chủ động phát hiện những sơ hở, thiếu sót trong công tác quản lý nhà nước đối với thị trường chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp để kịp thời tham mưu Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam sửa đổi bổ sung một số văn bản cho phù hợp để hạn chế những sơ hở, bất cập trên lĩnh vực này.

Đồng thời Bộ Công an tập trung chỉ đạo các đơn vị nghiệp vụ, công an địa phương điều tra làm rõ những vi phạm trên thị trường chứng khoán và phát hành trái phiếu doanh nghiệp, xử lý nghiêm minh hành vi vi phạm, góp phần minh bạch, củng cố niềm tin cho nhà đầu tư.

Thời gian tới trước những biến động của thị trường tài chính tiền tệ, sự điều chỉnh chính sách của các nền kinh tế các nước cũng như vấn đề nội tại của thị trường vốn Việt Nam, để đảm bảo an toàn minh bạch thị trường, giám sát thị trường chứng khoán, cơ quan chức năng cần tiếp tục triển khai nhiều giải pháp mạnh mẽ, trong đó Bộ Công an đề xuất, kiến nghị một số vấn đề sau:

Thứ nhất, đề nghị Bộ Tài chính tập trung rà soát đề xuất sửa đổi bổ sung những quy định vướng mắc bất cập trên các lĩnh vực về thị trường chứng khoán.Trước mắt sửa đổi bổ sung Nghị định 156 xử phạt vi phạm hành chính lĩnh vực chứng khoán theo hướng tăng khung hình phạt, mở rộng các hành vi vi phạm trong lĩnh vực này.

Thứ hai sửa đổi bổ sung Nghị định 153 ngày 31/12/2020 về hoạt động chào bán và giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ nhằm hạn chế rủi ro trên thị trường chứng khoán. Sửa đổi bổ sung Luật Chứng khoán 2019 theo hướng có chế tài giám sát hoạt động mở tài khoản của các nhà đầu tư mở nhiều tài khoản ở nhiều công ty chứng khoán khác nhau cũng như là việc kiểm tra thông tin của các nhà đầu tư khi mở tài khoản.

Đề nghị các bộ, ngành tăng cường phối hợp với Bộ Công an, Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam nâng cao hiệu quả hệ thống cảnh báo cảnh báo sớm trên lĩnh vực ngân hàng, tài chính chủ động phát hiện rủi ro tiềm ẩn, kip thời có biện pháp phòng ngừa khắc phục lỗ hổng.

Tăng cường công tác truyền thông trên thị trường chứng khoán và trái phiếu, nhất là việc phổ biến chính sách chào bán trái phiếu doanh nghiệp trên thị trường, khuyến nghị những vấn đề rủi ro cho nhà đầu tư, doanh nghiệp trong quá trình phát hành để đảm bảo minh bạch thị trường chứng khoán và phát hành trái phiếu doanh nghiệp.

Bộ Công an tiếp tục chỉ đạo công an các địa phương tăng cường các biện pháp để chủ động phát hiện sai phạm, thiếu sót, bất cập, để kịp thời kiến nghị sửa đổi bổ sung và đấu tảnh xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trên thị trường chứng khoán và phát hành trái phiếu doanh nghiệp để tạo môi trường minh bạch, ổn định, phát triển.

15:28 ngày 22/04/2022

Thúc đẩy thị trường vốn phát triển, đáp ứng nhu cầu vốn cho nền kinh tế - từ góc độ ngành ngân hàng

Trình bày tham luận "Thúc đẩy thị trường vốn phát triển, đáp ứng nhu cầu vốn cho nền kinh tế - từ góc độ ngành ngân hàng", Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) Nguyễn Thị Hồng nêu rõ: Thị trường vốn và thị trường tiền tệ là hai phân khúc quan trọng của thị trường tài chính, trong đó thị trường tiền tệ (ngắn hạn) thuộc chức năng tổ chức, điều hành của NHNN.

Trong thời gian qua, NHNN đã luôn bám sát diễn biến kinh tế vĩ mô, tiền tệ trong nước và quốc tế để chủ động điều hành các công cụ và giải pháp tiền tệ, nhờ vậy thị trường tiền tệ, ngoại hối cơ bản ổn định, góp phần kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô. Còn đối với thị trường vốn thực hiện theo các quy định pháp luật về thị trường chứng khoán.

Trên thực tế, khi các tổ chức tín dụng (TCTD) tham gia vào thị trường vốn, ngoài việc phải tuân thủ các quy định pháp luật về lĩnh vực chứng khoán, các TCTD còn phải tuân thủ các quy định pháp luật chuyên ngành trong lĩnh vực ngân hàng nhằm bảo đảm an toàn hoạt động của các TCTD.

Về phía ngành ngân hàng, Thống đốc NHNN tham luận trên 3 góc độ:

Một là, TCTD tham gia thị trường vốn với vai trò là Nhà đầu tư:

Trên thị trường vốn, TCTD có thể trở thành nhà đầu tư trực tiếp đối với trái phiếu Chính phủ (TPCP) và trái phiếu doanh nghiệp (TPDN); riêng đối với cổ phiếu, thì TCTD phải thành lập hoặc mua lại các công ty con, công ty liên kết để thực hiện hoạt động mua bán cổ phiếu. Cụ thể:

TCTD là nhà đầu tư đối với TPCP: Theo số liệu của UBCKNN, các TCTD hiện là nhà đầu tư TPCP lớn thứ 2 sau Bảo hiểm xã hội, đến cuối năm 2021 tổng quy mô TPCP được hệ thống TCTD năm giữ khoảng 793.000 tỷ đồng, chiếm 41,86% tổng giá trị TPCP đang được giao dịch trên thị trường. Những năm qua, NHNN đã luôn phối hợp chặt chẽ với Bộ Tài chính, trao đổi thông tin, qua đó, chủ động điều tiết thanh khoản hệ thống, duy trì mặt bằng lãi suất thị trường thấp để hỗ trợ phát hành thành công TPCP với kỳ hạn dài và lãi suất ở mức thấp, hiện lãi suất kỳ hạn 10 năm khoảng 2,2%/năm, 30 năm khoảng 3%/năm, thấp nhất trong vòng 10 năm trở lại đây.

Mặc dù việc đầu tư, nắm giữ TPCP hầu như không phát sinh rủi ro tín dụng, tuy nhiên do huy động tiền gửi của hệ thống các TCTD chủ yếu là ngắn hạn, trong khi TPCP lại có kỳ hạn dài nên cũng tiềm ẩn rủi ro, nhất là rủi ro chênh lệch kỳ hạn. Do đó, để đảm bảo an toàn hoạt động của TCTD khi tham gia thị trường TPCP, thời gian qua, NHNN đã ban hành một số VBQPPL điều chỉnh hoạt động mua, đầu tư, nắm giữ TPCP của TCTD như: quy định tỷ lệ mua, đầu tư TPCP, trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh."

Dưới góc độ TCTD là nhà đầu tư đối với TPDN: Tính đến cuối năm 2021, có 41 TCTD tham gia với tổng dư nợ TPDN của hệ thống TCTD là 274.000 tỷ đồng, chiếm 2,63% tổng dư nợ tín dụng của hệ thống, qua đó, góp phần gia tăng thanh khoản, thúc đẩy thị trường TPDN phát triển. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn hoạt động các TCTD, đáp ứng yêu cầu chi trả theo người dân, NHNN đã kiểm soát rất chặt chẽ việc TCTD mua TPDN thông qua nhiều quy định.

Cụ thể: Hoạt động mua, đầu tư TPDN được tính vào dư nợ tín dụng của một khách hàng khi xác định giới hạn tín dụng theo luật các TCTD…;

Quy định TCTD mua, bán TPDN phải có hệ thống xếp hạng tín dụng nội bộ và chỉ được mua TPDN khi TCTD có tỷ lệ nợ xấu dưới 3%;

TCTD chỉ được mua TPDN khi phương án phát hành, phương án sử dụng vốn khả thi, doanh nghiệp phát hành trái phiếu có khả năng tài chính để đảm bảo thanh toán đủ gốc và lãi, doanh nghiệp phát hành không có nợ xấu tại các TCTD trong vòng 12 tháng gần nhất.

TCTD không được mua TPDN phát hành có mục đích cơ cấu lại các khoản nợ của chính doanh nghiệp phát hành hoặc có mục đích để góp vốn, mua cổ phần tại doanh nghiệp khác, có mục đích để tăng quy mô vốn hoạt động...

NHNN thường xuyên rà soát, sửa đổi bổ sung quy định về các giới hạn, tỷ lệ đảm bảo an toàn trong hoạt động của TCTD; thực hiện thanh tra, kiểm tra, giám sát tình hình đầu tư TPDN của TCTD; từ đó chỉ đạo, cảnh báo, yêu cầu các TCTD kiểm soát rủi ro trong hoạt động đầu tư TPDN. NHNN phối hợp với Bộ Tài chính kiểm tra thực trạng phát hành của thị trường TPDN trong năm 2019 và 2020,

Dưới góc độ TCTD là nhà đầu tư gián tiếp đối với cổ phiếu: Luật TCTD quy định TCTD không được trực tiếp đầu tư cổ phiếu, nhưng có thể đầu tư cổ phiếu thông qua thành lập hoặc mua lại các công ty con, công ty liên kết để thực hiện hoạt động mua, bán cổ phiếu. Hiện tại có 10 NHTM có công ty chứng khoán để thực hiện hoạt động mua, bán cổ phiếu trên thị trường. Ngoài ra, NHNN cũng cấp phép cho một số TCTD tham gia thị trường chứng khoán phái sinh theo quy định của Luật Chứng khoán.

Hai là, TCTD tham gia thị trường vốn với vai trò là Nhà phát hành:

Đây là kênh huy động vốn quan trọng đối với TCTD, mang lại lợi ích cho cả TCTD là Người phát hành và Nhà đầu tư. |

Đối với TCTD: Thông qua thị trường này, TCTD có thể huy động được nguồn vốn trung dài hạn, giúp cân đối vốn để cho vay đối với doanh nghiệp và người dân thuận lợi hơn. Thông qua phát hành TPDN, TCTD có thể tăng vốn cấp II, tạo thuận lợi cho việc tăng cường năng lực tài chính, cải thiện hệ số an toàn vốn, gia tăng khả năng cấp tín dụng trung dài hạn cho nền kinh tế.

Còn về phía Nhà đầu tư: Có được quyền lợi tương tự như người gửi tiền ở TCTD bởi vì khi đến hạn sẽ được TCTD chi trả đầy đủ gốc, lãi như các khoản tiền gửi. Ngoài ra, tùy thuộc vào đặc tính của loại hình trái phiếu do TCTD phát hành, nhà đầu tư nắm giữ trái phiếu do TCTD phát hành còn có thể có quyền chuyển đổi thành cổ phiếu nếu trái phiếu đó là trái phiếu chuyển đổi...

Để đảm bảo phù hợp với Luật Chứng khoán năm 2019 và các Nghị định 153, Nghị định 155 của Chính phủ về phát hành TPDN, thời gian qua NHNN đã hoàn thiện cơ sở pháp lý về phát hành trái phiếu của các TCTD. Đồng thời để kiểm soát TCTD đầu tư quá mức vào trái phiếu do TCTD khác phát hành, NHNN cũng bổ sung quy định giới hạn, tỷ lệ bảo đảm an toàn như: loại trừ khỏi vốn cấp II của TCTD đầu tư trái phiếu đủ điều kiện tính vào vốn cấp II của TCTD phát hành, áp dụng hệ số rủi ro đối với khoản phải đòi các TCTD.

Trên thực tế, TCTD là đối tượng phát hành trái phiếu lớn thứ hai trên thị trường TPDN hiện nay, là định chế chính tạo lập thị trường TPDN, góp phần gia tăng cả lượng và chất đối với hàng hóa được giao dịch trên thị trường TPDN. Năm 2021, trái phiếu do TCTD phát hành chiếm 36,18% tổng khối lượng TPDN phát hành trên thị trường. Tính đến 31/3/2022, có 29 TCTD phát hành trái phiếu với dự nợ khoảng 427.000 tỷ đồng, chiếm 3,7% tổng vốn huy động nền kinh tế.

TCTD là Nhà phát hành cổ phiếu trên thị trường chứng khoán: Tính đến hết 2021, có 27 cổ phiếu ngân hàng niêm yết, đăng ký giao dịch trên các sàn giao dịch chứng khoán. Nhóm cổ phiếu ngân hàng có giá trị vốn hóa lớn nhất trên thị trường, mức độ giao dịch hằng ngày chiếm trên 30% tổng giá trị giao dịch, có khả năng dẫn dắt thị trường, nhiều ngân hàng đã được vào rổ VN-Diamond, VN30. Qua đó, góp phần vào sự phát triển của thị trường chứng khoán.

Ba là, TCTD cấp tín dụng cho đầu tư, kinh doanh chứng khoán:

Ngoài việc tham gia trực tiếp trên thị trường vốn với vai trò Nhà đầu tư và Nhà phát hành, TCTD còn cho vay đối với các chủ thể tham gia thị trường vốn. Bám sát chủ trương và chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, NHNN luôn quan tâm theo sát diễn biến thị trường chứng khoán, hàng năm ngay từ đầu năm, Thống đốc NHNN đều ban hành Chỉ thị 01 chỉ đạo hệ thống ngân hàng thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ hướng dòng vốn tín dụng tập trung vào các lĩnh vực sản xuất kinh doanh, nhất là các lĩnh vực ưu tiên, và kiểm soát chặt chẽ tín dụng đối với lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro trong đó có đầu tư kinh doanh chứng khoán.

NHNN ban hành nhiều văn bản chỉ đạo TCTD kiểm soát chặt chẽ việc cấp tín dụng đối với mục đích đầu tư, kinh doanh chứng khoán. Đồng thời, hoàn thiện các quy định kiểm soát chặt chẽ tín dụng đối với lĩnh vực chứng khoán như quy định hệ số rủi ro đối với các khoản phải đòi để đầu tư kinh doanh chứng khoán là 150%...và cũng có những quy định là TCTD chỉ được cấp tín dụng với thời hạn đến 01 năm cho khách hàng để đầu tư, kinh doanh cổ phiếu, TPDN và khi cấp tín dụng phải đáp ứng một số điều kiện nhất định. TCTD không được cấp tín dụng cho khách hàng là công ty con, công ty liên kết để đầu tư, kinh doanh cổ phiếu...

Với vai trò gián tiếp hỗ trợ thị trường chứng khoán phát triển thông qua việc cấp tín dụng cho khách hàng để đầu tư, kinh doanh chứng khoán và với tinh thần thận trọng như đề cập ở trên thì dư nợ tín dụng đối với khách hàng để đầu tư, kinh doanh chứng khoán còn khá nhỏ (chiếm tỷ trọng khoảng 0,5% tổng dư nợ tín dụng toàn hệ thống).

Một số vấn đề cần quan tâm:

Thị trường TPDN của Việt Nam có quy mô còn nhỏ so với các nước trong khu vực. Bởi vậy, doanh nghiệp dựa rất nhiều vào vốn tín dụng ngân hàng, kể cả vốn trung dài hạn (năm 2021, quy mô tín dụng đạt 124,3% GDP).

Thực trạng này đã và đang tạo sức ép và rủi ro lớn cho hệ thống TCTD khi nguồn vốn huy động chủ yếu là ngắn hạn (tỷ lệ huy động vốn ngắn hạn chiếm khoảng 82% tổng huy động vốn).

Do đó, việc thị trường TPDN phát triển minh bạch, hiệu quả giúp cân bằng, hài hòa theo hướng vốn ngắn hạn, doanh nghiệp sẽ dựa vào hệ thống ngân hàng, vốn trung dài hạn dựa vào thị trường vốn.

Từ đó giảm rủi ro chênh lệch kỳ hạn, tạo thuận lợi cho hệ thống TCTD phát triển lành mạnh, hiệu quả. Về phía doanh nghiệp chủ động hơn trong việc đầu tư, sản xuất kinh doanh với nguồn vốn trung dài hạn".

Các nhà đầu tư TPDN như các doanh nghiệp bảo hiểm, quỹ đầu tư chứng khoán chưa khẳng định vai trò chủ đạo trên thị trường; hệ thống quỹ hưu trí tự nguyện, các quỹ tương hỗ chưa phát triển, sự tham gia của các nhà đầu tư nước ngoài trên thị trường TPDN còn hạn chế.

Nhà đầu tư cá nhân có xu hướng gia tăng mua, nắm giữ TPDN nhưng khả năng phân tích, đánh giá và quản trị rủi ro khi mua TPDN, đặc biệt trong bối cảnh thị trường thiếu vắng các tổ chức xếp hạng tín nhiệm uy tín nên cũng hạn chế đáng kể việc đánh giá và ra quyết định của các nhà đầu tư.

Trong điều kiện thị trường hiện nay, hầu hết TPDN chưa được niêm yết, phát hành riêng lẻ, nhà đầu tư khó nắm bắt thông tin, khả năng thanh khoản thấp, giao dịch trên thị trường thứ cấp còn hạn chế.

Bên cạnh đó, chưa có thị trường TPDN chuyên biệt nên khi phát sinh nhu cầu mua, bán TPDN trên thị trường thứ cấp nhà đầu tư và nhà phát hành phải chào mua, chào bán tới từng tổ chức, cá nhân.

Việc xây dựng được thị trường TPDN chuyên biệt theo thông lệ quốc tế đòi hỏi phải hình thành đồng bộ được các yếu tố cấu thành bao gồm cơ sở pháp lý, cơ sở hạ tầng, hệ thống thanh toán, bù trừ chuyên biệt, các thành viên giao dịch chuyên nghiệp... là những nội hàm quan trọng để thị trường TPDN có thể phát triển bền vững trong thời gian tới và hoàn thành mục tiêu cân đối vốn trung dài hạn cho nền kinh tế.

Kiến nghị giải pháp trong thời gian tới

Để phát triển đồng bộ, minh bạch và bền vững thị trường tài chính theo hướng hoạt động an toàn, hiệu quả, có cơ cấu hợp lý, cân đối giữa thị trường tiền tệ, tín dụng với thị trường vốn, NHNN kiến nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành chức năng chủ động theo dõi sát diễn biến kinh tế vĩ mô, tình hình thị trường tài chính, tiền tệ để kịp thời thực hiện biện pháp ổn định thị trường, đảm bảo các cân đối lớn của nền kinh tế, trong đó tập trung triển khai một số nhiệm vụ trọng tâm sau:

Phát triển đồng bộ các phân khúc của thị trường tài chính (thị trường trái phiếu, cổ phiếu, chứng khoán phái sinh...) theo hướng tập trung hiện đại hóa công nghệ thông tin và cơ sở hạ tầng phục vụ giao dịch thị trường, đa dạng hóa các nhà đầu tư tham gia thị trường, khuyến khích các quỹ, công ty bảo hiểm tham gia sâu và rộng hơn vào thị trường; thành lập các công ty xếp hạng tín nhiệm uy tín, nâng cao tính công khai, minh bạch của thị trường.

Rà soát, hoàn thiện hành lang pháp lý và triển khai các giải pháp tạo điều kiện phát triển thị trường vốn (trong đó có thị trường TPDN), giảm áp lực tới nguồn vốn tín dụng từ hệ thống các TCTD, nhất là vốn trung dài hạn.

Tăng cường công tác quản lý, thanh tra, giám sát hoạt động của TTCK, trong đó có thị trường TPDN.

Tiếp tục phối hợp chặt chẽ CSTT, tài khóa nhằm kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh để thu hút các nhà đầu tư nước ngoài tham gia vào TTCK.

Về phía doanh nghiệp: Tiếp tục nâng cao năng lực tài chính, năng lực quản trị điều hành, áp dụng chuẩn mực quốc tế về quản trị, hạch toán, kế toán và công bố thông tin trong hoạt động, đa dạng hóa mô hình, chiến lược kinh doanh,... để tăng niềm tin cho nhà đầu tư, gia tăng mức độ hấp dẫn của trái phiếu, cổ phiếu được phát hành, từ đó nâng cao khả năng huy động vốn trên thị trường chứng khoán.

Tóm lại, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, NHNN với vai trò cơ quan quản lý nhà nước đã kịp thời triển khai các biện pháp quản lý, tạo lập môi trường cho các TCTD tham gia thị trường vốn, đảm bảo an toàn hoạt động. Thị trường vốn có sự phát triển tích cực, nhưng vẫn còn một số khó khăn, thách thức cần được giải quyết để phát triển bền vững hơn, theo đó trong thời gian tới NHNN tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành để có giải pháp thúc đẩy thị trường phát triển lành mạnh, minh bạch, hiệu quả.

14:59 ngày 22/04/2022

Bộ trưởng Hồ Đức Phớc báo cáo tổng quan về thị trường vốn

Thị trường tài chính đang ngày càng phát triển theo hướng cân bằng

Báo cáo về tình hình thị trường vốn năm 2021, các tháng đầu năm 2022 và định hướng phát triển thị trường theo hướng công khai, minh bạch, hiệu quả và bền vững, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc nêu rõ: Thời gian qua, dưới sự chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Tài chính đã tích cực triển khai các giải pháp nhằm thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng, Quốc hội về tiếp tục tái cơ cấu nền kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao sức cạnh tranh của nền kinh tế, trong đó tập trung phát triển thị trường vốn nhằm khơi thông nguồn vốn trung và dài hạn cho đầu tư và phát triển.

Theo đó, thị trường tài chính đang ngày càng phát triển theo hướng cân bằng giữa thị trường tiền tệ và thị trường vốn, giữa thị trường cổ phiếu và thị trường trái phiếu, góp phần quan trọng vào tái cơ cấu nợ công. Đồng thời, thị trường trái phiếu bắt đầu trở thành kênh huy động vốn trung và dài hạn cho các doanh nghiệp bên cạnh kênh tín dụng ngân hàng. Việc phát triển thị trường vốn trong những năm gần đây cũng tạo đa dạng sản phẩm tài chính các kênh đầu tư cho các tổ chức và cá nhân thuộc mọi thành phần kinh tế.

Hiện nay, thị trường vốn đã hình thành và vận hành đầy đủ các cấu phần bao gồm thị trường cổ phiếu, thị trường trái phiếu và thị trường chứng khoán phái sinh. Quy mô của thị trường vốn tăng trưởng bình quân 28,5%/năm giai đoạn 2016-2021. Hiện tại, quy mô thị trường vốn đạt 134,5% GDP năm 2021, gấp 3,5 lần quy mô năm 2015; trong đó quy mô vốn hóa thị trường cổ phiếu tương đương 93,8%GDP; quy mô thị trường trái phiếu đạt 39,7%GDP (trong đó trái phiếu Chính phủ là 22,7% GDP và TPDN là 14,2% GDP).

Các tiêu chuẩn và thông lệ về quản trị công ty đang từng bước cải tiến và áp dụng giúp nâng cao chất lượng doanh nghiệp niêm yết. Thị trường hiện có trên 1.800 công ty đại chúng, 750 công ty niêm yết. Quá trình tái cấu trúc tổ chức thị trường và các tổ chức kinh doanh chứng khoán được đẩy mạnh với số lượng công ty chứng khoán giảm 18% so với năm 2015, hiện trên thị trường còn 82 công ty chứng khoán. Cơ sở hạ tầng về công nghệ thông tin, hệ thống giao dịch và bù trừ, thanh toán trên thị trường chứng khoán đã được hiện đại hóa, cho phép rút ngắn thời gian xử lý nghiệp vụ, nâng cao thanh khoản thị trường.

Khung pháp lý ngày càng hoàn thiện

Để tạo nền móng phát triển thị trường, trong thời gian qua, khung pháp lý về thị trường chứng khoán, thị trường trái phiếu thường xuyên được hoàn thiện từ cấp luật, nghị định, đến các thông tư và quy chế, quy trình để phù hợp với sự phát triển của thị trường và tiếp cận chuẩn mực quốc tế với việc ban hành Luật Chứng khoán thế hệ thứ 2 năm 2019. Trong giai đoạn 2015 đến nay, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành 18 Nghị định, 06 Quyết định và ban hành theo thẩm quyền trên 45 Thông tư.

Về thực trạng phát triển thị trường vốn năm 2020 và quý I năm 2022, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, năm 2021, trong bối cảnh khó khăn do dịch COVID-19, Chính phủ, Bộ Tài chính đã có những chính sách ứng phó linh hoạt để thị trường vốn phát triển ổn định, khẳng định vai trò là kênh huy động vốn trung và dài hạn quan trọng cho Chính phủ và cho doanh nghiệp, thế hiện qua một số nội dung chủ yếu sau:

Thị trường tăng trưởng ổn định, thể hiện sức chống chịu và phục hồi của nền kinh tế

Trong năm 2021, chỉ số VN-Index có sự tăng trưởng tốt, thể hiện khả năng chống chịu với đại dịch và khả năng phục hồi của nền kinh tế. Quy mô vốn hóa thị trường cổ phiếu đạt 93,8%GDP vào cuối tháng 3/2022, tăng 3,37% so với cuối 2021 với 1.651 chứng khoán đang niêm yết, đăng ký giao dịch trên thị trường chứng khoán.

Thanh khoản trên thị trường cổ phiếu năm 2021 tăng 258% so với bình quân năm 2020 và tiếp tục gia tăng trong những tháng đầu năm 2022, với mức bình quân đạt 30.800 tỷ đồng/phiên.

Thị trường chứng khoán phái sinh tiếp tục diễn ra sôi động. Tính chung năm 2021, khối lượng giao dịch bình quân hợp đồng tương lai trên chỉ số VN30 tăng 21% so với năm trước.

Tổng mức huy động vốn trên thị trường tiếp tục tăng, đáp ứng nhu cầu của Chính phủ và các doanh nghiệp

Trong năm 2021, tổng mức huy động vốn trên thị trường vốn đạt trên 1,12 triệu tỷ đồng, tương đương 38,7% tổng vốn đầu tư toàn xã hội. Trong đó, khối lượng phát hành trái phiếu Chính phủ (TPCP) được Bộ Tài chính điều hành phù hợp với công tác quản lý ngân quỹ, đảm bảo nhu cầu vốn cho ngân sách với tổng khối lượng phát hành đạt trên 318 nghìn tỷ đồng.

Huy động vốn của khối doanh nghiệp thông qua qua phát hành cổ phiếu và đấu giá cổ phần hóa đạt trên 143,5 nghìn tỷ đồng, tăng gấp 2 lần năm 2020.

Khối lượng phát hành trái phiếu doanh nghiệp đạt trên 636 nghìn tỷ đồng.

Hoạt động của thị trường trái phiếu đã hỗ trợ tích cực trong việc tái cơ cấu danh mục nợ Chính phủ cả về khối lượng, kỳ hạn và chi phí huy động, góp phần tăng tính bền vững của nợ Chính phủ theo đúng chủ trương của Đảng, Chính phủ về tái cơ cấu ngân sách và nợ công. Kỳ hạn phát hành trái phiếu Chính phủ duy trì ở mức cao 13,92 năm trong khi lãi suất phát hành bình quân giảm. Trong 3 tháng đầu năm 2022, giá trị giao dịch bình quân đạt 12,7 nghìn tỷ đồng/phiên, tăng 12,2% so với bình quân 2021.

Trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp có sự tăng trưởng cả về số lượng doanh nghiệp phát hành và nhà đầu tư mua trái phiếu. Tổng khối lượng phát hành riêng lẻ năm 2021 là 605 nghìn tỷ đồng, tăng 38,8% so với năm 2020. Khối lượng TPDN phát hành ra công chúng là 31 nghìn tỷ đồng. Trong Quý I/2022, khối lượng TPDN phát hành riêng lẻ tiếp tục tăng ở mức 105,5 nghìn tỷ đồng; đồng thời, các doanh nghiệp đã chào bán trên 5.000 tỷ đồng trái phiếu ra công chúng. Các tổ chức tín dụng là nhóm phát hành lớn nhất, chiếm 36,2% tổng khối lượng phát hành, các doanh nghiệp bất động sản chiếm 33,26% tổng khối lượng phát hành.

Hoạt động của các công ty đại chúng, doanh nghiệp niêm yết được cải thiện.

Quy mô tổng tài sản của các công ty niêm yết năm 2021 đạt 12.300 nghìn tỷ đồng, tăng 15,5% so với năm 2020. Lợi nhuận của các công ty niêm yết tăng 35,1% so với năm 2020. Tỷ suất sinh lời cũng được cải thiện so với năm trước (tăng từ 13,1% năm 2020 lên 14,6% năm 2021).

Kết quả kinh doanh của công ty niêm yết và công ty đại chúng chưa niêm yết cho thấy hoạt động của công ty đại chúng đã từng bước phục hồi và thích nghi với tình hình dịch bệnh COVID-19. Điều này đã làm động lực thúc đẩy tăng trưởng lợi nhuận và tỷ suất sinh lời của các công ty đại chúng.

Nhà đầu tư tiếp tục hoạt động tích cực trên thị trường

Năm 2021 và các tháng đầu năm 2022 cũng ghi nhận quy mô nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán tăng nhanh. Tính đến hết năm 2021, số lượng tài khoản chứng khoán trên 4,3 triệu tài khoản. Số lượng nhà đầu tư nước ngoài cũng gia tăng với tổng giá trị danh mục của nhà đầu tư nước ngoài cuối năm 2021 đạt 54,9 tỷ USD, tăng hơn 21% so với cuối năm 2020.

Trong 5 tuần gần đây, nhà đầu tư nước ngoài mua ròng cổ phiếu, chứng chỉ quỹ với giá trị 3.589 tỷ đồng (khoảng 155 triệu USD). Đây là những số liệu cho thấy nhà đầu tư nước ngoài tin tưởng vào thị trường chứng khoán Việt Nam.

 Hoạt động quản lý giám sát được nâng cao, tăng tính tuân thủ của thị trường

Công tác thanh tra, kiểm tra cũng được tập trung thực hiện với 467 đoàn thanh tra, kiểm tra chuyên ngành trong 5 năm qua. Tính trong năm 2021, mặc dù dịch bệnh vẫn tổ chức 11 đoàn thanh tra, đã hủy bỏ chiến lược chào bán trái phiếu và xử phạt hành chính khoảng 2.000 quyết định, chuyển cơ quan điều tra 34 vụ, có 3 văn bản chấn chỉnh, cảnh báo kiểm tra thị trường; 4 lần Bộ Tài chính đã cảnh báo trên VTV, 51 thông cáo báo chí trên nhiều báo đài… Cơ chế về quản lý giám sát, xử phạt vi phạm hành chính tiếp tục được hoàn thiện nhằm tăng cường năng lực phát hiện hành vi vi phạm trên thị trường.

Phát sinh những rủi ro tiềm ẩn

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả tích cực nêu trên, tình hình tăng trưởng nhanh của thị trường chứng khoán, thị trường trái phiếu thời gian gầy đây đã phát sinh những rủi ro tiềm ẩn, cụ thể:

Trên thị trường cổ phiếu, thị trường chứng khoán phái sinh xuất hiện các hiện tượng thao túng giá, làm giá và ngày càng tinh vi, nhiều mã chứng khoán được đẩy giá lên cao không gắn với tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Nghĩa vụ công bố thông tin của một số doanh nghiệp đại chúng, công ty niêm yết, nhà đầu tư còn chưa đảm bảo chất lượng.

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp tăng trưởng nhanh tiếp tục phát sinh rủi ro do có các nhà đầu tư cá nhân chưa hiểu biết rõ về pháp luật trong việc đầu tư, giao dịch TPDN riêng lẻ tham gia mua TPDN. Một số trường hợp đã có hành vi gian lận khi xác định trở thành nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp để mua TPDN riêng lẻ. Tình hình tài chính của một số doanh nghiệp phát hành còn hạn chế; một số doanh nghiệp có mục đích sử dụng vốn không đúng với thông tin đã công bố.

Mặc dù đã triển khai đồng bộ các giải pháp tái cơ cấu các tổ chức kinh doanh chứng khoán, chất lượng hoạt động của các tổ chức cung cấp dịch vụ trên thị trường còn chưa đồng đều, còn xảy ra các hành vi tiêu cực. Một số tổ chức kiểm toán, tổ chức thẩm định giá năng lực còn hạn chế, chưa đáp ứng các chuẩn mực nghề nghiệp. Một số tổ chức đại lý phát hành, tổ chức phân phối trái phiếu doanh nghiệp chưa tuân thủ đúng pháp luật.

Các hiện tượng rủi ro trên xuất phát từ cả nguyên nhân khách quan và chủ quan. Bên cạnh các yếu tố khách quan từ ảnh hưởng của dịch bệnh, biến động thị trường tài chính trong nước và quốc tế; thị trường vốn, trị trường trái phiếu đang trong giai đoạn đầu của quá trình phát triển nên còn nhiều biến động, những tồn tại, hạn chế nêu trên chủ yếu xuất phát từ các nguyên nhân cụ thể:

Thị trường chứng khoán phát triển quá nhanh, mặc dù công tác thanh tra, giám sát đã được triển khai trong thời gian gần đây song chưa đáp ứng được yêu cầu của thị trường;

Tình hình chấp hành quy định pháp luật của các doanh nghiệp, nhà đầu tư, tổ chức cung cấp dịch vụ chưa cao;

Một số tổ chức cung cấp dịch vụ trên thị trường chứng khoán như tổ chức kiểm toán, kế toán, thẩm định giá... không đáp ứng yêu cau chất lượng và vi phạm đạo đức nghề nghiệp;

Còn nhiều nhà đầu tư cá nhân chưa được trang bị đầy đủ kiến thức về pháp luật và hiểu biết về thị trường, mua bán theo tin đồn, chạy theo lãi suất cao, tiềm ẩn nhiều rủi ro.

Định hướng điều hành và phát triển thị trường vốn an toàn, lành mạnh và hiệu quả

Trong thời gian qua, thực hiện chủ trương của Đảng, các Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, toàn ngành Tài chính đã đoàn kết, chung sức, đồng lòng, bám sát tình hình thực tiễn, chủ động đề xuất và tổ chức triển khai các giải pháp chính sách, quyết tâm phấn đấu hoàn thành cao nhất nhiệm vụ, góp phần thực hiện thắng lợi "mục tiêu vụ kép".

Bộ Tài chính phối hợp chặt chẽ giữa chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ, cùng với sự điều hành liên thông giữa thị trường vốn và thị trường tín dụng để đảm bảo phát triển ổn định thị trường tài chính và ổn định kinh tế vĩ mô và các cân đối lớn của nền kinh tế.

Bám sát các chỉ đạo của Đảng, Chính phủ, và định hướng tại Chiến lược Tài chính đến năm 2030, để đáp ứng nhu cầu vốn cho kinh tế, công tác điều hành thị trường chứng khoán, thị trường trái phiếu của Bộ Tài chính trong thời gian tới tiếp tục duy trì theo hướng đảm bảo thị trường hoạt động an toàn, minh bạch, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư; tập trung vào một số giải pháp chính như sau:

Thứ nhất, tổ chức điều hành thị trường gắn với hoàn thiện khung khổ pháp lý:

Đối với thị trường cổ phiếu: Tập trung nâng cao chất lượng hàng hóa, thúc đẩy cổ phần hóa, thoái vốn doanh nghiệp nhà nước gắn với niêm yết trên thị trường chứng khoán; tăng cường tính tuân thủ của các doanh nghiệp trên thị trường. Trước mắt tập trung triển khai các giải pháp, chính sách nhằm hỗ trợ doanh nghiệp và TTCK vượt qua các khó khăn do dịch bệnh COVID-19 như cắt giảm thủ tục hành chính, điều chỉnh giảm giá dịch vụ, các khoản phí, lệ phí trong lĩnh vực chứng khoán, đề xuất các giải pháp hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho các tổ chức niêm yết, công ty đại chúng và tổ chức kinh doanh chứng khoán trong bối cảnh dịch bệnh; triển khai các giải pháp đảm bảo hệ thống giao dịch vận hành an toàn, thông suốt.

Đối với thị trường trái phiếu Chính phủ: Phát triển thị trường trái phiếu Chính phủ trở thành thị trường chuẩn trên thị trường tài chính đáp ứng nhu cầu huy động vốn cho ngân sách Nhà nước và hỗ trợ công tác tái cơ cấu ngân sách và nợ công theo hướng an toàn, bền vững; đảm bảo huy động nguồn lực triển khai kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế.

Đối với thị trường trái phiếu doanh nghiệp: Phát triển thị trường TPDN theo hướng bền vững để trở thành kênh huy động vốn quan trọng cho các doanh nghiệp, trong đó tập trung phát triển thị trường thứ cấp minh bạch, xây dựng chuẩn mực thị trường, tách bạch rõ giữa trái phiếu phát hành ra công chúng và phát hành riêng lẻ.

Trước mắt, Bộ Tài chính sẽ khẩn trương trình Chính phủ sửa đổi quy định về phát hành TPDN riêng lẻ tại Nghị định số 153/2020/NĐCP theo hướng siết chặt một cách hợp lý, quản lý chặt chẽ các công ty chứng khoán tư vấn phát hành; các doanh nghiệp yếu kém không được phát hành; thu hẹp lại mục tiêu huy động trái phiếu chỉ phục vụ cho việc đầu tư triển khai dự án; doanh nghiệp sau khi phát hành phải thông báo ngay cho Sở GDCK, UBCKNN và thường xuyên có công bố thông tin về việc sử dụng tiền từ huy động trái phiếu. .

Bộ Tài chính cũng sẽ nghiên cứu, kiến nghị Chính phủ để trình Quốc hội rà soát tổng thể các quy định tại Luật Chứng khoán bao gồm phạm vi phát hành ra công chúng, phát hành riêng lẻ, khái niệm nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp tại Luật Chứng khoán và các quy định về xử lý vi phạm trên thị trường chứng khoán và một số nội dung liên quan

Thứ hai, tích cực triển khai công tác tái cấu trúc thị trường chứng khoán, nâng cao sức cạnh tranh và chất lượng của các định chế trung gian thị trường.

Đối với các tổ chức trung gian thị trường bao gồm các công ty chứng khoán, tổ chức kiểm toán, tổ chức thẩm định giá, công ty quản lý quỹ, tổ chức xếp hạng tín nhiệm..., tập trung vào nâng cao đạo đức nghề nghiệp, chất lượng dịch vụ của các tổ chức cung cấp dịch vụ.

Rà soát, phân loại đối với từng tổ chức cung cấp dịch vụ, trường hợp sai phạm sẽ rút giấy phép; khuyến khích các tổ chức cung cấp dịch vụ trên thị trường chứng khoán triển khai ứng dụng fintech, phù hợp với nhu cầu của nhà đầu tư và sự phát triển của thị trường. Đồng thời, tiếp tục phát triển hoạt động dịch vụ xếp hạng tín nhiệm, khuyến khích việc cung cấp dịch vụ và nâng cao năng lực của các tổ chức này.

Thứ ba, cải thiện chất lượng cầu đầu tư hướng tới cầu đầu tư bền vững.

Thúc đẩy việc hình thành và hoạt động của các định chế đầu tư chuyên nghiệp và nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp, ưu tiên phát triển nhà đầu tư dài hạn như các quỹ đầu tư, các quỹ hưu trí tự nguyện, doanh nghiệp bảo hiểm...; Tăng cường đào tạo, phát triển nhà đầu tư cá nhân có đầy đủ kiến thức khi tham gia thị trường thông qua công tác tuyên truyền, tăng cường cung cấp thông tin chính thống giúp nâng cao nhận thức, hiểu biết và kỹ năng tài chính của nhà đầu tư. Đồng thời cung cấp thông tin chính thống, chính xác về chủ trương, định hướng điều hành và tình hình kinh tế vĩ mô, thị trường chứng khoán, an toàn hệ thống tài chính, tiền tệ.

Thứ tư, nâng cao hiệu quả công tác giám sát.

Để đáp ứng yêu cầu quản lý, giám sát thị trường trong bối cảnh các hành vi vi phạm ngày càng tinh vi, đa dạng, trong thời gian tới, Bộ Tài chính tiếp tục chỉ đạo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và các đơn vị chức năng tăng cường công tác thanh tra, giám sát để vừa đảm bảo cho sự phát triển của thị trường, vừa phát hiện, xử lý các hành vi thao túng trên thị trường chứng khoán, đặc biệt là thị trường cổ phiếu và trái phiếu doanh nghiệp như đưa thông tin sai lệch hay dùng nhiều tài khoản giao dịch bất thường...

Theo đó, những hành vi thao túng phải được xử phạt nghiêm minh, những doanh nghiệp thực hiện đúng quy định thì phải được hỗ trợ để phát triển một cách hiệu quả và bền vững. Bộ Tài chính cũng sẽ tăng nguồn lực thanh tra cho Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và ứng dụng công nghệ trong hỗ trợ nghiệp vụ quản lý và giám sát chặt chẽ, kịp thời.

Thứ năm, tăng cường công tác phối hợp giữa các Bộ, ngành và hoạt động hợp tác quốc tế

Bộ Tài chính tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Ngân hàng Nhà nước, Bộ Kế hoạch & Đầu tư và các Bộ, ngành liên quan trong công tác điều hành và quản lý giám sát thị trường chứng khoán, thị trường trái phiếu với thị trường tiền tệ, tín dụng ngân hàng bảo đảm tính công khai, minh bạch trên thị trường vốn, ổn định thị trường tài chính, qua đó góp phần ổn định kinh tế vĩ mô.

Về công tác thông tin, tuyên truyền, Bộ Tài chính và các Bộ, ngành sẽ phối hợp với Bộ Thông tin và truyền thông, các cơ quan báo chí tăng cường cơ chế phối hợp để đảm bảo hiệu quả công tác tuyên truyền, cung cấp thông tin xác thực về quan điểm, định hướng chỉ đạo của Chính phủ để ổn định tâm lý thị trường, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp, nhà đầu tư an tâm tham gia huy động vốn và đầu tư trên thị trường vốn một cách hiệu quả.

Đồng thời, phối hợp với các tổ chức quốc tế triển khai các giải pháp để sớm nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam theo lộ trình đã đặt ra.

14:19 ngày 22/04/2022

Thị trường vốn phát triển nhanh cả về chiều rộng và chiều sâu

Phát biểu khai mạc, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ: Như chúng ta đã biết, sau hơn 35 năm thực hiện chủ trương đổi mới, mở cửa và hội nhập của Đảng, đất nước ta đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng, to lớn, có ý nghĩa lịch sử, như đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã khẳng định: "Đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín như ngày nay". Trong đó, có sự đóng góp quan trọng của thị trường vốn - kênh dẫn vốn trung và dài hạn; cùng thị trường tiền tệ - kênh dẫn vốn ngắn hạn để cấu thành nên thị trường tài chính – đóng vai trò rất quan trọng, là huyết mạch của nền kinh tế.

Theo Thủ tướng Phạm Minh Chính, thời gian qua, thị trường vốn của Việt Nam phát triển nhanh cả về chiều rộng và chiều sâu. Quy mô, sản phẩm, thanh khoản tăng nhanh, góp phần huy động được nguồn lực tài chính rất quan trọng cho nền kinh tế, hỗ trợ và bổ sung cho kênh cung ứng vốn truyền thống là tín dụng ngân hàng.

Thị trường vốn đã hình thành và vận hành đầy đủ các cấu phần bao gồm: Thị trường cổ phiếu, thị trường trái phiếu, thị trường chứng khoán phái sinh.

"Quy mô tăng trưởng bình quân 28,5%/năm giai đoạn 2016-2021, năm 2021 đạt 134,5% GDP, gấp 3,5 lần năm 2015. Giá trị giao dịch hàng ngày tăng mạnh, bình quân từ đầu năm đến nay đạt 30,8 nghìn tỷ đồng, tăng 15,9% so với cùng kỳ năm 2021. Số lượng tài khoản chứng khoán mở mới vượt trước 3 năm so với mục tiêu đề ra", Thủ tướng dẫn chứng.

Xử lý nghiêm các sai phạm để bảo vệ các nhà đầu tư, doanh nghiệp chân chính

"Tuy nhiên bên cạnh những kết quả tích cực đã đạt được, chúng ta cũng thẳng thắn nhìn nhận thị trường vốn còn những hạn chế, bất cập về cấu trúc thị trường, hạ tầng, công nghệ, nguồn nhân lực, hệ thống thông tin thị trường... Cá biệt còn một số tổ chức, cá nhân vi phạm quy định pháp luật khi tham gia thị trường", Thủ tướng nêu rõ.

Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định: Những sai phạm chỉ là thiểu số. Việc xử lý là cần thiết, góp phần bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho đại đa số các nhà đầu tư, doanh nghiệp chân chính, hoạt động lành mạnh, tuân thủ pháp luật.

Đây cũng là bước đi cần thiết làm trong sạch thị trường, để thị trường tốt hơn, lành mạnh hơn, an toàn, bền vững hơn.

Quan điểm chỉ đạo xuyên suốt, nhất quán phát triển thị trường vốn

Theo Thủ tướng Phạm Minh Chính: Về vấn đề này, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã có nhiều văn bản chỉ đạo, không chỉ thời gian gần đây mà từ nửa sau của năm 2021 (ngay sau thời gian Chính phủ nhiệm kỳ này được kiện toàn). Trong đó, quan điểm chỉ đạo xuyên suốt, nhất quán là:

Thứ nhất, khuyến khích, tạo mọi thuận lợi cho tổ chức, cá nhân tham gia thị trường, hoạt động lành mạnh, hiệu quả, tuân thủ đúng quy định của pháp luật.

Thứ hai, kiên quyết xử lý những cá nhân, tổ chức cố tình vi phạm quy định, lợi ích nhóm, trục lợi bất hợp pháp và bảo vệ lợi ích của nhà đầu tư, doanh nghiệp tôn trọng và tuân thủ pháp luật.

Thứ ba, thực hiện mọi biện pháp cần thiết để ổn định và phát triển thị trường công khai, minh bạch, an toàn, lành mạnh, bền vững, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội mang lại hạnh phúc, ấm no cho nhân dân.

Thông điệp mà Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đưa ra là: Làm trong sạch, lành mạnh thị trường, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của cộng đồng nhà đầu tư, doanh nghiệp, đưa thị trường vào quỹ đạo phát triển nhanh, hiệu quả, bền vững.

Thủ tướng nêu rõ, chúng ta hoàn toàn không chủ quan, mà có căn cứ vững chắc, tin tưởng vào sự phát triển của thị trường, xuất phát từ thực tiễn tình hình, triển vọng phát triển của nền kinh tế Việt Nam, cũng như quan điểm mà nhiều tổ chức tài chính, tiền tệ, chuyên gia quốc tế, trong nước có uy tín đều khẳng định: Thị trường vốn, thị trường chứng khoán Việt Nam có những yếu tố nền tảng vững chắc từ tiềm lực, triển vọng của nền kinh tế và sự năng động, hiệu quả của khu vực sản xuất kinh doanh và có sự giúp đỡ của bạn bè quốc tế. Với những điều kiện đó chúng ta có thể vươn lên trở thành một trong những thị trường mới nổi thành công của khu vực và thế giới.

Cần làm gì để thị trường phát triển ổn định, an toàn, bền vững?

Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị mỗi đại biểu phát biểu không quá 7 phút với nội dung tập trung vào một số vấn đề trọng tâm sau đây:

Một là, đánh giá thực trạng tình hình và xu thế vận động, phát triển của thị trường. Nhận diện những vấn đề chính sách chủ yếu đặt ra là gì? Các biện pháp cụ thể khắc phục trong ngắn hạn và định hướng chiến lược, giải pháp trong trung hạn và dài hạn? Môi trường vĩ mô cần làm gì? Thể chế cần làm gì? Hạ tầng, công nghệ cần làm gì?... Để thị trường phát triển ổn định, an toàn, hiệu quả và bền vững chúng ta cần phải làm gì?

Thứ hai, về cơ chế quản lý, kiểm tra, giám sát thị trường, cần trả lời những câu hỏi: Tại sao vẫn còn và vẫn để xảy ra các trường hợp thao túng thị trường, vi phạm quy định pháp luật về phát hành trái phiếu doanh nghiệp? Phải chăng do công tác kiểm tra, giám sát hay sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng hay do hành vi vi phạm quá tinh vi, phức tạp khó phát hiện? Giải pháp cụ thể nào, thuộc trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân nào để thị trường phát triển lành mạnh, bền vững, hiệu quả?

Ba là, về thông tin thị trường, tính công khai, minh bạch và trách nhiệm giải trình. Vì sao các chủ thể tham gia thị trường vẫn chưa tuân thủ tốt các quy định về công bố, bảo đảm tính chính xác của thông tin? Trách nhiệm của cơ quan quản lý, kiểm tra, giám sát, kiểm toán ở đâu? Cần giải pháp cụ thể là gì để sớm khắc phục được tình trạng này?

Bốn là, cần có cơ chế, chính sách, biện pháp gì để bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của các chủ thể, nhà đầu tư, doanh nghiệp tham gia thị trường?

Năm là, về công tác thông tin, truyền thông. Chúng ta đã thực sự làm tốt công tác này chưa? Còn yếu kém ở khâu nào? Cấp nào? Ngành nào? Cân đối hàm lượng thông tin tốt chưa? Tại sao vẫn còn tình trạng tràn lan tin đồn sai sự thật, gây hoang mang dư luận làm giảm lòng tin của nhà đầu tư? Phương pháp tiếp cận, cách giải quyết vấn đề và giải pháp truyền thông hiệu quả là gì?

Sáu là, ngay sau hội nghị này, Chính phủ cần ban hành văn bản gì để triển khai các nhiệm vụ và giải pháp để ổn định và phát triển thị trường vốn an toàn, minh bạch, hiệu quả, bền vững góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế. Đảm bảo xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ, hội nhập sâu rộng.

Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài chính, Văn phòng Chính phủ, các cơ quan liên quan ghi chép đầy đủ, tổng hợp toàn diện, tiếp thu tối đa ý kiến của các đại biểu để hoàn thiện báo cáo và hoàn thiện văn bản dự thảo và trình ban hành sau hội nghị này.