Daria Mishukova: “Đất nước Việt Nam có một sức cuốn hút rất đặc biệt với tôi”

Sinh ra và lớn lên tại thành phố cảng phía Đông của nước Nga - Vladivostok, thế nhưng Daria Mishukova lại rất thích tiếng Việt và văn hóa Việt Nam. Cuốn sách đầu tay của cô, với tựa đề “Việt Nam - Đất nước con Rồng cháu Tiên” đã nhanh chóng được bạn đọc và báo chí Việt Nam đánh giá là cuốn sách hay nhất về đất nước Việt Nam viết bằng tiếng Nga trong giai đoạn hiện đại.

“Việt Nam - Đất nước con Rồng cháu Tiên” được in lần đầu bằng tiếng Nga năm 2007, sau đó được tái bản nhiều lần và được in bản tiếng Việt do chính tác giả dịch vào năm 2013. Tuy nhiên, có thể nói dù cuốn sách đã xuất bản được gần 10 năm qua nhưng mỗi lần nhắc đến cuốn sách này thì người Việt Nam lại nhớ đến một cô gái người Nga, với cái tên quen thuộc – Daria Mishukova.

Có dịp gặp và trò chuyện với Daria ở TP.HCM, chúng tôi được cô chia sẻ thêm nhiều thông tin thú vị liên quan đến quá trình thực hiện cuốn sách này, cũng như được cô cho biết những dự định của cô trong việc giới thiệu và quảng bá văn hóa, du lịch Việt Nam đến với du khách Nga và bạn bè quốc tế.

Daria cho biết, ấn tượng đầu tiên của cô đối với đất nước Việt Nam chính là bởi ở thành phố cô sống có mối quan hệ gắn bó với Việt Nam không chỉ về kinh tế, thương mại, vận tải đường biển, mà còn về lịch sử và văn hóa. Một trong những chứng minh nổi bật về góc nhìn ngoại giao là thị trưởng thành phố Vladivostok quyết định vào năm 2008 có đặt một tấm bia tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh để ghi nhớ sự kiện Người đã đến thăm Vladivostok hai lần vào những năm của thập niên 20 của thế kỷ trước. Ngoài ra, thành phố này còn là trung tâm Việt Nam học lớn, không hề thua kém so với các trung tâm Việt Nam học khác tại thủ đô Moskva và thành phố Xanh Petecbua.

“Daria đã rất tò mò mà yêu thích đất nước của các bạn ngay từ ấu thơ, vì vậy ngay sau khi tốt nghiệp phổ thông, Daria đã xin đăng ký vào học tiếng Việt tại Trường Đại học tổng hợp quốc gia Viễn Đông chỉ để được… cảm thụ một nền văn hóa có 4.000 năm lịch sử”.

Vậy là, từ những cảm nhận đầu tiên về đất nước Việt Nam, Daria đã đi đến một quyết định lớn trong sự nghiệp, đi sâu vào học tiếng, nghiên cứu về văn hóa, lịch sử, văn, phong tục tập quán của người Việt, với quan niệm “không thể hiểu được linh hồn ngôn ngữ nếu không hiểu tư duy của người Việt”.

Năm 2001, khi còn là sinh viên nhưng Daria đã tham gia giảng dạy cho sinh viên năm thứ 4 theo quyết định của trường về văn hóa Việt Nam. Tiếp đó, trong những năm viết luận án tiến sĩ và giảng dạy ở trường đại học, Daria đã được bổ nhiệm làm Phó GĐ Trung tâm văn hoá Việt Nam tại Vladivostok. Ngoài thời gian ở trường, chị còn tổ chức nhiều chương trình cầu nối giữa hai nền văn hóa Nga – Việt. Năm 2005, Daria đã đề ra sáng kiến tổ chức lễ trình diễn áo dài Việt Nam tại Vladivostok thu hút sự chú ý của đông đảo công chúng xứ sở Bạch Dương. Cũng trong thời gian này, Daria còn tổ chức cuộc thi về tiếng Việt giữa các học sinh và sinh viên tại Nga, và cho đến nay hoạt động này vẫn tiếp tục được duy trì tổ chức hàng năm.

Tuy nhiên, những năm học đại học, nhiều người Việt Nam ở trong nước vẫn chưa biết đến nhiều các hoạt động của Daria, cho đến khi cuốn sách “Việt Nam - Đất nước con rồng cháu tiên” được xuất bản bằng tiếng Nga vào năm 2007.

Ngay khi cuốn sách được xuất bản, bạn đọc trong nước, du khách Nga tại Việt Nam, kể cả người Nga ở trong nước đã đặc biệt chú ý đến. Cuốn sách thậm chí sau đó được Tổng lãnh sự quán Việt Nam tại Vladivostok sử dụng như tài liệu quan trọng để giới thiệu về văn hóa Việt Nam qua con đường ngoại giao. Ngoài ra, nhiều du khách Nga khi sang Việt Nam du lịch cũng coi cuốn sách như cẩm nang du lịch bỏ túi không thể thiếu của mình.

“Đôi lúc, trước những sinh hoạt bình thường của người Việt nhưng luôn khiến tôi rất tò mò, và sau đó tôi tìm được lời giải thích từ bạn bè. Chẳng hạn như phụ nữ Nga thường rất ngạc nhiên khi chứng kiến người Việt sử dụng chiếc kéo văn phòng trong số các dụng cụ làm bếp. Hỏi ra, mới biết phụ nữ Việt có thói quen dùng kéo để cắt nem, salad và các gia vị khác. Điều này tuyệt nhiên không có ở Nga, vì phụ nữ Nga chỉ dùng dao vacác dụng cụ bếp để chế biến tất cả”, Daria chia sẻ khi nói về cuốn sách được chú ý của mình.

Trong “Việt Nam - Đất nước con rồng cháu tiên”, Daria cũng chia sẻ các cảm nhận của mình dưới góc nhìn hết sức độc đáo và mới mẻ của một nhà nghiên cứu trẻ tuổi: từ phố cổ Hà Nội tới các món ăn âm - dương và các loại hình văn hóa truyền thống của người Việt…Tất cả đều được Daria giới thiệu và miêu tả thực tế, rất tỷ mỉ và nghiêm túc.

Daria khoe với chúng tôi một niềm vui lớn, khi cô vinh dự được Bộ VH-TT&DL trao kỷ niệm chương vào năm 2012 vì những đóng góp của chị trong quảng bá hình ảnh văn hóa, đất nước và con người Việt Nam. Đó là những thành quả rất xứng đáng dành cho một người bạn Nga với tình yêu và đâm mê đặc biệt với văn hóa, đất nước và con người Việt Nam.

Có thể nói, thông qua đọc cuốn sách “Việt Nam - Đất nước con rồng cháu tiên” mà ngày càng nhiều người Nga biết đến đất nước Việt Nam tươi đẹp, hiếu khách. “Một đất nước có hàng ngàn năm lịch sử, có truyền thống đấu tranh bất khuất và đặc biệt có mối quan hệ gần gũi, thân thiết với nước Nga, quê hương của tôi”, Daria chia sẻ.

Gặp lại Daria trong những ngày hè oi ả ở Việt Nam, chúng tôi được cô cho biết, đang ấp ủ nhiều dự định “bén duyên” mới với văn hóa Việt. Hiện cô đang dành nhiều thời gian tìm các truyền thuyết thế giới về ngọc trai và đa quý. “Đây là một đề tài vô cùng hấp dẫn. Đi sâu hơn để tìm hiểu và tăng lên hiểu biết, lúc nào cũng khám phá nhiều điều thú vị và bất ngờ. Chắc chắn ở Việt Nam có người đã từng nghe về những viên ngọc nổi tiếng như ngoc trai “Pearl of Lao Tzu”, cũng được nhiều người biết với tên khác là “Pearl of Allah”. Cũng có thông tin bằng tiếng Việt về ngọc trai La Peregrina, đã qua bàn tay của nhiều hoa hậu qua các thời đại và được gắn liên với tên của Elizabeth Taylor trong thế kỷ XX”. Tuy nhiên, Daria rất ngạc nhiên vì đa số người Việt vẫn chưa biết đến một viên ngọc nổi tiếng có xuất sứ từ chính Việt Nam, có tên “Sunrise Pearl” (Bảo Đại Pearl) có từ thời Nguyễn, được cả thế giới công nhận là viên ngọc có hình tròn lý tưởng trên thế giới”, Daria say sưa chia sẻ.

Daria cũng dự định tiếp tục tham gia vào hoạt động quảng bá du lịch Việt Nam. Cô cho biết, cách đây vài năm đã có một bài viết của Giáo sư Vladimir Kolotov, với tựa đề “Việt Nam trong gương soi của sách du lịch”. Trong bài viết này, Giáo sư Kolotov đã phân tích sự khác nhau giữa nội dung những cuốn sách du lịch về Việt Nam đang bán trong các cửa hàng sách của nước Nga. Ông cũng đã góp phần chỉnh sửa nhiều nội dung sai lệch so với quan niệm của người Việt, chẳng hạn có cuốn sách đưa ra thông tin, rằng “18 đời vua Hùng không có đóng góp đáng kể trong việc xây dựng đất nước” và một số thông tin có tính chất tương tự khác. Cuối bài, Giáo sư Kolotov kết luận “Với kiến thức như vậy về lịch sử Việt Nam, nên gọi xe cấp cứu”.

“Daria nghĩ rằng, trong khi tạo ấn tượng về Việt Nam cho người nước ngoài để quảng bá về Việt Nam thì nên có sự tham gia của các nhà nghiên cứu nước ngoài. Sự quan tâm của các học giả này sẽ giúp việc chuyển ngữ nhanh hơn, cũng như đưa văn hóa của các bạn đến gần hơn với thế giới”.

Nguyễn Thành Luân