Bịt kẽ hở DNNN “trốn” niêm yết

Kể từ ngày 1/11 tới, DNNN bán cổ phần lần đầu ra công chúng (IPO), số cổ phiếu bán đấu giá thành công sau 20 ngày có thể giao dịch trên thị trường UPCOM mà không cần DN đợi đăng ký giao dịch hay không.

Theo lãnh đạo Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX), quy định mới này nhằm “bịt” kẽ hở mà DN 100% vốn nhà nước sau CPH lợi dụng để né tránh việc niêm yết, đồng thời gắn CPH với đấu giá tạo hiệu ứng mới trên sàn niêm yết…

Khi IPO bắt buộc phải niêm yết

Năm 2011, Bộ Tài chính ban hành quy định sau khi IPO thì các DNNN được khuyến khích đăng ký giao dịch trên sàn UPCOM. Tuy nhiên, vì quy định chỉ mang tính chất khuyến khích mà không ràng buộc nên hầu hết các DN thực hiện không nghiêm, “trốn” đăng ký giao dịch dù đã CPH nhiều năm, đồng thời cũng tránh việc niêm yết trên Sở giao dịch chứng khoán.

Để thay đổi tình trạng này, kể từ ngày 1/11 tới, các DNNN ngay khi đấu giá, IPO phải gắn luôn với với đăng ký giao dịch cổ phần trên UPCOM. Chỉ 20 ngày kể từ khi hết hạn thanh toán tiền mua cổ phần qua đấu giá, nhà đầu tư trúng đấu giá đã có thể mang cổ phần giao dịch trên UPCOM.

Theo ông Nguyễn Anh Phong – Phó Tổng giám đốc HNX thì đây chỉ là thay đổi mang tính kỹ thuật, tuy nhiên tạo ra hiệu ứng đột phá nhất từ trước đến nay đối với vấn đề cổ phần hóa DNNN.

Nếu như Quyết định 51/2014/QĐ-TTg đã tạo được bước tiến khi bắt buộc các DNNN đưa cổ phiếu sau đấu giá vào giao dịch tập trung trên UPCOM trong vòng 90 ngày kể từ ngày DN được cấp Giấy chứng nhận đăng ký DN thì Thông tư 115/2016/TT- BTC đã tiến thêm một bước dài khi quy định đăng ký đấu giá đồng thời với đăng ký giao dịch cổ phần trên UPCOM, nghĩa là cơ chế tự động đăng ký giao dịch trên UPCOM. Điều này giúp đưa phương thức cổ phần hóa, IPO ở VN đến gần với thông lệ quốc tế. Theo đó, IPO phải gắn với giao dịch trên sàn chứng khoán. Khi nộp hồ sơ đăng ký IPO, DN phải đưa ra kế hoạch niêm yết cổ phần chào bán trên sàn chứng khoán và khi DN được chấp thuận tiến hành IPO cũng đồng nghĩa với việc cổ phần đó đã được chứng nhận niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán.

Gắn CPH với đấu giá trên sàn

Có thể nói, kể từ khi hình thành thị trường UPCoM đã mang lại lợi ích cho tất cả các DN tham gia trên thị trường. Trước tiên, là lợi ích cho các nhà đầu tư, giúp họ có thêm sự lựa chọn hàng hóa để đầu tư, tiếp đến là tăng tính an toàn trong các hoạt động giao dịch và hoạt động thanh toán.

“Vì các hoạt động giao dịch và hoạt động thanh toán được thực hiện, quản lý bởi cơ quan, tổ chức nhà nước nên các hoạt động giao dịch sẽ an toàn hơn nhiều so với những giao dịch đầy rủi ro bên ngoài” – ông Phong khẳng định. Mặt khác, khi DN tham gia thị trường UPCoM cũng là cơ hội tiếp cận vào kênh huy động vốn mới, ngoài kênh huy động vốn của ngân hàng.

Đồng thời thị trường UPCoM ra đời cũng tạo điều kiện cho các cơ quan quản lý thu hẹp thị trường tự do, thúc đẩy việc cổ phần hóa của các DNNN.

Để hạn chế những rủi ro cho các nhà đầu tư khi giao dịch trên thị trường UPCoM, HNX cũng có một loạt những giải pháp hỗ trợ các nhà đầu tư như: Áp dụng các quy định trên thị trường UPCoM giống như các quy định trên thị trường niêm yết. Bên cạnh đó, HNX đã cho áp dụng hệ thống công bố thông tin điện tử. giúp các DN chủ động công bố thông tin tới công chúng đầu tư. Theo thống kê, từ HNX, 100% các DN trên thị trường UPCoM đã thực hiện công bố thông tin qua hệ thống này.

Cho đến thời điểm này, số lượng các DN trên thị trường UPCoM là 302, xấp xỉ các DN niêm yết trên sàn HOSE và 3/4 số lượng các DN niêm yết trên sàn HNX. Tuy nhiên, quy mô và chất lượng của các DN trên UPCoM lại chưa đồng đều. Vì vậy, với tốc độ cổ phần hóa DNNN như hiện nay, cùng với các quy định đã được thông qua thì tốc độ phát triển của thị trường UPCoM sẽ phát triển rất mạnh.

Theo ông Đặng Quyết Tiến-Phó Cục trưởng Cục Tài chính DN, Bộ Tài chính, sắp tới, Bộ phối hợp với HNX thực hiện sửa đổi Thông tư 196 về hướng dẫn bán cổ phần lần đầu và quản lý, sử dụng tiền thu từ CPH của các DN 100% vốn nhà nước, thực hiện chuyển đổi thành CTCP – gắn đấu giá CPH với đăng ký giao dịch trên thị trường UPCoM, rút ngắn thời gian cổ phiếu chưa đưa vào lưu thông.

Nếu Thông tư này được sửa đổi sẽ hỗ trợ rất tốt cho tiến trình cổ phần hóa DNNN cũng như hỗ trợ cho tiến trình phát triển thị trường UPCoM.

Theo Phương Hà DĐDN