Vốn cho DN tư nhân : Nhìn từ... cho vay tiêu dùng

DN nhỏ góp mặt trong thị trường cho vay tiêu dùng

Hoàng Nguyễn là GĐ một DN nhỏ kinh doanh các dịch vụ Media đã duy trì DN nhỏ của mình suốt 4 năm và không có nguồn vốn để đầu tư thêm vì được “đồng nào xào đồng đó”. Vốn vay ngân hàng đối với Hoàng Nguyễn là một “giấc mơ” quá xa. Bởi anh không có tài sản đảm bảo thế chấp, cũng không có những hợp đồng trị giá vài tỷ đến vài chục tỷ đồng cho những DN lớn, để có cơ sở bảo lãnh khi vay tín dụng của các ngân hàng.

“Một trong những phương thức để chúng tôi cầm cự mà không phải tốn thời gian đi gõ cửa các nhà băng, là tham gia các tổ chức Hội hè câu lạc bộ của các DN trên địa bàn và có những tổ chức đã chú trọng đến nhu cầu kết nối. Tham gia trong một chapter của BNI, với hội viên chừng 30-40 người, chúng tôi cứ sử dụng dịch vụ của nhau vòng quanh, tự tạo điều kiện cho nhau để tăng thu nhập. Đối với những hợp đồng có trị giá một chút mà không được ứng trước, thì tôi chủ động đi vay tín chấp ngân hàng theo dạng tiêu dùng. Lãi suất cao, không thể thấp dưới 20%/ năm, nhưng đổi lại vài chục triệu đồng thì không quá khó vay. Vòng quay vốn nhanh, nhu cầu nhanh, vay xong trả liền cũng giảm bớt áp lực”.

Cho vay tiêu dùng theo thống kê hiện đang chiếm khoảng dưới 10% tổng dư nợ tín dụng trong nền kinh tế - TS. Cấn Văn Lực, chuyên gia ngân hàng cho biết và theo ông, đây là con số nhỏ và cần được nâng lên. Mục tiêu của nền kinh tế là vay tiêu dùng phải được tăng tới 30% trong tổng dư nợ. Song chất lượng cho vay tiêu dùng dù là một thị trường hết sức tiềm năng, nhưng cũng đầy rủi ro, và rủi ro nợ đẻ nợ vẫn luôn treo trên đầu những DN nhỏ “dám” vay tiêu dùng để kinh doanh.

Rủi ro không chỉ riêng DN

Trên thị trường hiện tại, nhiều ngân hàng đang đẩy mạnh bán lẻ và cho vay tiêu dùng. Song ở mảng cho vay tiêu dùng có tốc độ tăng chóng mạnh, không nhiều tổ chức làm được. Ví dụ như VPBank đã dám chấp nhận rủi ro để hiện giờ chính mảng này làm nên giá trị cho ngân hàng. Hiện nay, trung bình mỗi tháng ngân hàng này phê duyệt 240 khoản vay và chiếm gần 50% thị phần. Và các khoản vay tiêu dùng của VPBank đa phần đều đến từ Cty con FE Credit. Đó cũng là một minh chứng đối với lợi thế của những ngân hàng sở hữu những Cty tài chính trên thị trường cho vay “khoản nhỏ”.

Trở lại với những trường hợp như của Hoàng Nguyễn Media. Họ thực tế đã và đang là nhóm đối tượng “đóng góp” vào thị trường cho vay tiêu dùng ở tư cách một động lực thúc đẩy tăng trưởng tín dụng mạnh hơn, trên mức 10% trong tổng dư nợ tương lai. Hy vọng các DN vừa và nhỏ, sẽ có được một “miếng bánh” nhất định, nhất là khi kỳ vọng “bơm vốn” cuối năm đang được đặt ra với “mục tiêu” tăng trưởng tín dụng 2017 tới 22%. Tín dụng tiêu dùng sẽ được nới rộng hơn, cơ hội để các ngân hàng “nhìn xuống” những khoản vay của DN nhỏ, siêu nhỏ mà không có tài sản đảm bảo qua cửa vay tiêu dùng hay cũng có thể rộng hơn.

Dù vậy, chỉ ở thế bí thì mới phải chấp nhận lãi suất cao, Hoàng Nguyễn nói. Anh cũng cho biết thêm nhiều bạn bè khởi nghiệp các dự án kinh doanh quán cà phê, trà sữa, cũng đa phần nhờ người nhà có “tín nhiệm” vay thế chấp để có nguồn. So với các quốc gia đã phát triển cho vay tiêu dùng chiếm từ 30- 50% tổng tín dụng, mảng cho vay tiêu dùng ở VN vẫn đang dẫm chân do “lấn cấn” giữa yếu tố lãi suất cao với nhu cầu vay, TS Đinh Thế Hiển nhận xét. Ông phân tích, những cá nhân có nhu cầu vay tiêu dùng chính đáng và có khả năng chấp nhận rủi ro cao thông thường phải có thu nhập ổn định, nguồn tiền trả nợ vay đến từ nguồn thu có chứng minh được. Còn với DN đi vay, khả năng rủi ro luôn thường trực. “Tư duy rằng hộ cá thể kinh doanh hoặc DN khởi nghiệp đi vay vốn tiêu dùng để kinh doanh thì sẽ giải được bài toán, đó có thể là khởi động của 1 sai lầm. Bởi DN như vậy rất có thể mất vốn. Nợ chồng nợ. Bản thân ngân hàng nếu chạy đua tăng trưởng tín dụng với các đối tượng vay tiêu dùng để kinh doanh như vậy, cũng có tỷ lệ rủi ro nợ quá hạn và nợ mất vốn cao. Nếu không cẩn thận sẽ là một gánh nặng tương lai làm tăng thêm nợ xấu”.