Vàng miếng SJC: Nghịch lý thị trường, thuận đường vào túi ai?

Tính cách người Việt có những điểm rất đặc biệt, sẵn sàng phản ứng gay gắt khi quyền lợi bị động chạm; nhưng lại vui vẻ, ngoan ngoãn chấp nhận những điều phi lý đến nghịch lý chỉ để ve vuốt, thỏa mãn cho thói quen tiêu dùng của mình.

Ô tô thì chỉ thích xe “ăn chắc mặc bền” như Toyota, vàng thì phải là vàng miếng SJC, cho dù “ếch nào chả là thịt”.

Thói quen này tất nhiên là điểm để đội hình kinh doanh lão luyện, cùng sự tiếp tay của bộ phận đi đêm với nhau tạo “lợi ích nhóm” thao túng, khống chế thị trường vàng của nhóm “cá mập”, nuôi dài rồi “xén lông cừu” các nhà đầu tư, thu lợi nhuận.

Tâm lý phòng thủ cũng như ước mơ sở hữu vàng như dạng tích trữ thì không phải chỉ có người Việt Nam. Sự hấp dẫn của kim loại quý giá này có cả truyền thuyết về câu chuyện vua Midas thích vàng. Quốc gia, cá nhân nào sở hữu nhiều vàng được coi là hùng mạnh, giàu có.

Cho nên người Việt Nam giữ vàng miếng SJC như một sự bảo chứng cho niềm tin về giá trị, không chịu sự tác động của ngoại cảnh, cho dù giá chênh lệch với các loại vàng khác cùng giá chênh so với giá thế giới ở mức không tưởng. 

Với chênh lệch lớn như vậy, có thể sẽ có dòng vàng được buôn lậu từ các kênh qua biên giới, đường hàng không với đủ hình thức, tinh vi, mưu ma chước quỷ để đưa vàng vào Việt Nam hưởng giá chênh lệch, dưới sự mắt nhắm, mắt mở bao che của một số người.

SJC có được vị thế này là cả quá trình xây dựng với uy tín sản phẩm tạo dựng SJC thành “đơn vị tiêu chuẩn” để đo lường chất lượng vàng. Đặc biệt từ khi Nghị định 24/2012 có hiệu lực, vàng miếng SJC do NHNN độc quyền sản xuất. Theo đó, giá vàng miêng SJC được đẩy lên cao chót vót so với các thương hiệu khác.

Đại biểu Nguyễn Phương Thủy (Hà Nội)

Đại biểu Nguyễn Phương Thủy (Hà Nội) cho biết: “Chênh lệch quá khác biệt giữa vàng miếng SJC với giá vàng trang sức SJC cùng hàm lượng hay giá vàng miếng SJC với giá vàng miếng các thương hiệu khác. Điều này gây tâm lý hoang mang, bất an cho người dân, làm giảm niềm tin giá trị đồng tiền Việt Nam, gia tăng lạm phát”.

Câu chất vấn này đúng thật là đại diện tiếng nói của nhân dân có cả sự bức xúc đi kèm. Không ai nói ra nhưng ai cũng hiểu để kiếm được ngoại tệ phải “đổ mồ hôi, sôi nước mắt”, “nhịn mồm, nhịn miệng” xuất đi những thứ tốt nhất. Để rồi dòng ngoại tệ quý giá đó âm thầm chảy đi cho vàng lậu chảy về, tạo ra sự nghịch lý thị trường nhưng thuận đường vào túi của nhóm cơ hội thao túng.

Như đại biểu Phương Thủy nói: “Vậy trách nhiệm của Ngân hàng nhà nước để giải quyết như thế nào… Liệu có sự bắt tay thao túng giá vàng miếng SJC?”. 

Câu hỏi này như Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đánh giá là “vừa hay, vừa khó”, là đề tài rất thích hợp để các tài năng “kinh bang tế thế" được phát huy.

Câu trả lời của thống đốc Nguyễn Thị Hồng chắc chắn chưa thỏa đáng câu chất vất của Đại biểu Quốc hội cũng như bức xúc của nhân dân. Người dân không cần phải tìm hiểu nguyên nhân và thông cảm với cái khó khách quan, chủ quan của Ngân hàng nhà nước. Cái Đại biểu Quốc hội, nhân dân cần là giải pháp để phá thế độc quyền của vàng miếng SJC, tạo sân chơi bình đẳng, lành mạnh.

Việc chống vàng hóa trong nền kinh tế để tránh đông cứng dòng tiền với thực hiện Nghị định 24 không phải việc của người dân. Cái người dân cần là mua vàng với đúng giá trị thực của đồng tiền bỏ ra, không bị “cá mập” ăn chặn, giá vàng trong nước phải cân bằng và bình ổn, chứ người dân đâu có ăn lương để khống chế việc không nhập vàng về sản xuất vàng miếng, dẫn đến nguồn cung bị giảm.

Nên chăng đã đến lúc bỏ độc quyền sản xuất vàng miếng SJC, đồng thời cấp phép thêm một số thương hiệu vàng miếng khác để tạo sự cạnh tranh công bằng, bình đẳng trên thị trường, góp phần xóa bỏ chênh lệch giá vàng quá lớn giữa các thương hiệu. Rất mong vàng sớm trở về với giá trị thực!