Múa rối nước - Gia bảo của con cháu rồng tiên
Mộc mạc về tạo hình, giản dị trong cốt truyện, vô cùng tinh xảo trong kỹ thuật biểu diễn nhưng không kém phần gần gũi, đáng yêu, múa rối nước đã không ngừng tạo nên những ấn tượng sâu đậm về một bộ môn nghệ thuật sân khấu có một không hai trên thế giới. Thú vị hơn, những trò rối gây mê hoặc tất cả chúng tôi lại đang được trình diễn tại thành phố biển Nha Trang, cách cái nôi khởi thủy của nghệ thuật múa rối nước trên 3.000km.
Điểm nhấn văn minh lúa nước
Ra đời từ nền văn minh lúa nước, từ những trò diễn mang yếu tố dân gian, múa rối nước đã trở thành một bộ môn nghệ thuật truyền thống, một di sản văn hóa phi vật thể cần được gìn giữ và quảng bá, nhất là tại một trung tâm du lịch quốc tế như thành phố biển Nha Trang. Chính thức đưa vào phục vụ từ năm 2014, trung tâm múa rối nước Nha Trang định hình sứ mệnh thông qua chương trình biểu diễn định kỳ giới thiệu cái đẹp và tinh thần nhân văn của múa rối nước đến với du khách. Được chọn lọc từ 400 trò rối trong kho tàng rối cổ Việt Nam, 15 tiết mục đặc sắc nhất, hấp dẫn nhất sẽ liên tục được các nghệ nhân tinh tế thể hiện, thông qua các màn rối kinh điển như: Tễu giáo trò, Em bé chăn trâu, Đánh cáo bắt vịt, Nhi đồng hí thủy, Đua thuyền, Múa tứ linh… Những diễn viên tài hoa đứng sau màn diễn điều khiển và trò rối hoạt bát trong môi trường nước cùng với sự giao hoà mọi sắc màu, cảnh quan sân khấu, phản quang bóng nước… làm cho những nhân vật trở nên lung linh, huyền ảo, tăng thêm sức biểu hiện nội dung sâu sắc và làm sống dậy không khí lễ hội của vùng quê Bắc bộ. Phải chăng đó chính là sức hút cũng là sức sống nội tại tiềm ẩn giải thích cho câu hỏi lớn vì sao múa rối nước lại có mặt ở hầu hết các tỉnh thành lớn trong cả nước, vượt qua cả những loại hình nghệ thuật khác?
Trò chuyện với chúng tôi sau buổi diễn, ông Scott Zaari du khách Canada chia sẻ: “Chúng tôi đến đây vì sự tò mò đối với múa rối nước. Đây mà một loại hình nghệ thuật rất độc đáo của Việt Nam, hoàn toàn không giống với loại hình rối cổ truyền của Thái Lan hay Indonexia mà chúng tôi đã từng xem. Tài tình nhất là việc làm thế nào để con rối bằng gỗ nổi trên mặt nước và có chuyển động nhịp nhàng theo từng tiết mục, rất thú vị”
Di sản cho mai sau
Cũng nằm trong quy hoạch chung để gìn giữ và bảo tồn di sản văn hóa Việt Nam của nhà nước, trung tâm múa rối nước Nha Trang được đầu tư bài bản theo đúng mô hình nhà hát hiện đại, có sự đầu tư đúng mức nhắm đến các du khách am hiểu và sành điệu không chỉ tại Việt Nam. Theo ước tính, hiện nay nghệ thuật múa rối nước đã được quảng bá đến hơn 40 quốc gia, khẳng định sự độc đáo cũng như bản quyền thương hiệu trong bảo tàng sân khấu thế giới. Vì thế, việc dàn dựng chương trình tại đây không chỉ đảm bảo các yếu tố dân gian truyền thống mang tính phường hội mà còn phải cân bằng bởi sự chuyên nghiệp của một chương trình nghệ thuật phục vụ cho công chúng thời nay. Đặc biệt hơn tất cả, việc mở rộng đề tài, tạo hình con rối hoàn toàn mới, cho tới mạnh dạn mở rộng cả không gian biểu diễn rối nước dường như đều ít nhiều được thêm chút “Nhân khí” nhờ vào chính chữ tâm của những người đang và nắm giữ “linh hồn của đồng ruộng Việt Nam”.
Sự trở lại của khán giả trong nước hay những tràng pháo tay ngợi ca của bạn bè quốc tế chắc chắn là niềm động viên vô cùng to lớn. Đối với họ - những người nghệ nhân đã chọn cái nghiệp cho mình thì “sân khấu rối nước mở ra cho chúng tôi những tiềm năng sáng tạo rất lớn, như một mảnh đất màu mỡ mà chúng tôi có quyền khai phá để gìn giữ và phát huy gia bảo của con cháu Rồng Tiên”.
Theo DN&ĐT
