HAG lâm nguy, NutiFood sẽ ra sao?
CTCP Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai (mã chứng khoán HAG) vừa công bố BCTC quý IV-2015 sau kiểm toán với “bút phê” của Công ty Kiểm toán Ernst & Young (EY) “lo ngại về khả năng hoạt động liên tục của tập đoàn này”.
Thế nhưng, trong văn bản giải trình, ông Võ Trường Sơn, Tổng Giám đốc HAG, cho biết về diễn biến và kết quả của nghiệp vụ cơ cấu nợ. Theo đó, HAG đang làm việc với các chủ nợ và xin phê duyệt từ các cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Do yêu cầu bảo mật của các chủ nợ cũng như của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, nên HAG không được phép công bố các thông chi tiết về diễn biến và nội dung tái cơ cấu trước khi nghiệp vụ hoàn thành. Với cách giải trình như vậy, HAG càng khiến NĐT và cổ đông thêm lo ngại về tình hình tài chính của HAG và đẩy mạnh bán ra để cắt lỗ.
Thiệt hại của cô đông là khá rõ ràng, vì thông tin xấu đã phản ánh vào giá CP HAG trên TTCK. Tuy nhiên, với các đối tác của HAG thiệt hại không thể định lượng nếu không nói là rất lớn. Đơn cử là hợp tác giữa HAG với CTCP Thực phẩm Dinh dưỡng NutiFood (NutiFood) được ký kết giữa năm 2014 với tổng kinh phí cho dự án hơn 11.000 tỷ đồng, trong đó HAG góp 6.300 tỷ đồng.
Theo biên bản hợp tác, HAG sẽ phát triển đàn bò sữa với số lượng 120.000 con (50% bò sữa, 50% bò thịt), còn NutiFood đầu tư xây dựng nhà máy sữa tươi tại Gia Lai với kinh phí 5.000 tỷ đồng, công suất 500 triệu lít sữa/năm để bao tiêu toàn bộ lượng sữa từ trang trại HAG. Tháng 9-2015 vừa qua, NutiFood đã cho ra mắt sản phẩm mới Nuti sữa tươi 100% (ảnh), đồng thời công bố thêm dự án hợp tác phát triển vùng nguyên liệu cho sữa đậu nành giữa NutiFood, HAG và Viện Khoa học kỹ thuật Nông nghiệp Miền Nam.
Theo báo cáo tài chính hợp nhất đã kiểm toán 2015, tại thời điểm 31-12-2015, vay ngắn hạn của HAG là 3.200 tỷ đồng (tăng 1.857 tỷ đồng). Để ngân hàng chấp nhận những khoản vay này, HAG đã phải thế chấp nhiều tài sản, trong đó có đàn bò đang hợp tác với NutiFood. Giả sử nếu hoạt động tái cơ cấu nợ của HAG với các chủ nợ không thành công, đàn bò của HAG sẽ bị ngân hàng phát mãi, đồng nghĩa với dây chuyền sản xuất sữa tươi hàng ngàn tỷ đồng của NutiFood lâm vào cảnh thiếu nguyên liệu. Thậm chí dự án hợp tác sản xuất sữa đậu nành giữa HAG và NutiFood mới được ký kết có nguy cơ đổ vỡ.
Không chỉ có đàn bò, nhiều tài sản khác của HAG cũng bị mang ra thế chấp cho ngân hàng, kể cả đứa con tinh thần của bầu Đức là Học viện Bóng đá HAGL Arsenal JGM. Theo công bố của Tạp chí Forbes mới đây, một trong những chủ sở hữu của Arsenal là Alisher Usmanov xếp ở vị trí thứ 71 trong các tỷ phú thế giới, với tổng tài sản 9,4 tỷ bảng Anh năm 2015 và trở thành ông chủ giàu có nhất ở giải ngoại hạng Anh (Premier League). Có lẽ tỷ phú người Nga này chắc hẳn sẽ không ngờ đến viễn cảnh học viện bóng đá mang tên Arsenal nếu bị một ngân hàng tại Việt Nam phát mãi. Và khi đó thương hiệu của Arsenal chắc chắn bị ảnh hưởng.
Trong cái rủi của người này lại là cái may của người khác. Đó là trường hợp của Công ty TNHH MTV Việt Nam Kỹ nghệ súc sản (Vissan). Thực tế kế hoạch nhập bò của HAG được hình thành từ “cuộc tình” tay 3 giữa HAG, NutiFood và Vissan nhưng nửa chừng “gãy gánh”. Theo giải thích của Vissan, doanh nghiệp này không tiếp tục tiêu thụ thịt bò của HAG do bò chưa đủ khối lượng để mang lại hiệu quả kinh tế nên Vissan đã ngưng mua bò Úc của HAG. Sau khi từ chối tái kết hợp với HAG, Vissan đã bán 14% cổ phần cho CTCP Tập đoàn Masan (MSN) với giá bán 160.000 đồng/CP, dù trước đó giá IPO của Vissan chỉ có 80.053 đồng/CP. Với thương vụ này Vissan thu về số tiền khủng là 1.427 tỷ đồng.