Du xuân qua những miền lễ hội

Lễ hội Chùa Hương (kéo dài từ mùng 6 Tết đến hết tháng 3 âm lịch)

Nhắc đến lễ hội lớn tại miền Bắc, chắc chắn hầu hết mọi người sẽ nhớ đến lễ hội chùa Hương như một tâm điểm tín ngưỡng truyền thống của dân tộc. Chùa Hương tương truyền là nơi đất Phật linh thiêng, nơi Bồ Tát Quan Thế Âm ứng hiện tu hành nên chỉ cần thành tâm hướng Phật, mọi nguyện cầu nhân dịp đầu xuân sẽ thành hiện thực. Hơn nữa, quần thể chùa Hương là một tổng thể tín ngưỡng tại Việt Nam quy tụ Đạo, Nho giáo và Phật giáo với nhiều đền, chùa, miếu nổi tiếng cùng nhiều truyền thuyết huyền bí.

Người dân tại các tỉnh phía Bắc thường tranh thủ đi trẩy hội chùa Hương khi cửa rừng Hương Sơn mở ra, hoa nở tràn núi đồi và vạn vật chìm trong màn sương huyền ảo. Vào mùa hội, ngày cũng như đêm, các chuyến đò ở bến Đục suối Yến rộn ràng không bao giờ thôi tấp nập khách đội lễ vãn cảnh chùa.

Quẩn thể chùa Hương gồm bến Đục, suối Yến, đền Trình, núi Ngũ Nhạc, chùa Thiên Trù, động Hương tích, suối Giải Oan, đền Cửa Vòng, chùa Cả và nhiều di tích tâm linh khác. Chùa Thiên Trù là nơi diễn ra phần lễ chính với nhiều nghi thức cúng Phật linh thiêng và trang trọng, luôn nghi ngút khói hương quanh năm cùng chật kín tăng ni, Phật tử khắp mọi nơi đổ.

Cũng chính tại sân chùa Thiên Trù mỗi năm lại rộn ràng những tiết mục văn nghệmang âm hưởng dân ca Bắc Bộ.Phần hội tại Chùa Hương rất nhộn nhịp với các hoạt động như bơi thuyền, leo núi và các chiếu hát chèo, hát văn tại sân chùa hay sân nhà tổ với các động tác chèo đò, những đoạn hát lục bát vần điệu liên quan đến tích nhà Phật.

Nếu không thể leo núi, bạn có thể chọn cáp treo tuy nhiên, bạn sẽ bỏ qua nhiều điểm tham quan dọc đường. Còn nếu chịu khó kiên nhẫn leo hết chặng đường dài thì theo quan niệm sẽ tỏ lòng thành tâm lễ Phật.

Mệnh danh là “Nam Thiên đệ nhất động”, tức động đẹp nhất trời nam với dáng hình con rồng chúa đang há miệng vờn ngọc, động Hương Tích là quần thể hàng vạn nhũ đã nhấp nhô tạo nên những hình ảnh kì bí như bầu sữa mẹ ngày đêm tí tách nhỏ giọt, đụn gạo, đụn vàng, đụn tiền, núi cô, núi cậu, cây vàng và cây bạc. Người dân quan niệm rằng sau khi lễ tượng Phật Bà Quan Âm bằng đá xanh, tạc vào thời Tây Sơn Cảnh Thịnh năm thứ hai (1793), đi một vòng trong động và sờ tay vào những tạo hình của nhũ đá thì cả năm sẽ ấm no và sung túc.

Hội Lim (từ ngày 12 đến 14 tháng Giêng âm lịch)

Đây là lễ hội lớn nhất tỉnh Bắc Ninh nổi tiếng với làn điệu dân ca quan họ ngọt ngào, trữ tình và sâu lắng, điển hình của vùng Bắc Bộ.Hội Lim là một lễ hội lớn được tổ chức vào ngày 12 và 14 tháng Giêng hàng năm, trên địa bàn huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh.

Trong ngày này, các Liền anh Liền chị có cơ hội được giao lưu hát giao duyên, thể hiện giọng ca quan họ truyền thống ở Bắc Ninh như là hát mời trầu, hát gọi đò đến con sáo sang sông, con nhện giăng mùng.Các làn điệu quan họ với nội dung ca ngợi công lao dựng và giữ nước của các anh hùng dân tộc, hát về cảnh đẹp đồng quê, về sản xuất lao động và hát về tình yêu đôi lứa.

Ngoài ra, du khách được trực tiếp tham gia vào các trò chơi dân gian như đấu võ, đấu vật, đấu cờ, đu tiên, thi dệt cửi, nấu cơm. Khi hội Lim kết thúc, những làn điệu dân ca trong trẻo và hình ảnh những cô gái Bắc Bộ trong tà áo mớ ba mớ bảy sặc sỡ sẽ lưu giữ mãi trong kí ức của mỗi người.

Lễ hội Cầu Ngư (Ngày 12 tháng Giêng âm lịch)

Nếu miền Bắc là trọng điểm của Việt Nam, là nơi tập trung nét tinh hoa văn hóa cổ xưa của đất nước thì miền Trung và miền Nam cũng có những nét riêng cổ kính dù ít nhiều hiện đại hơn.

Điền hình là lễ hội của nhân dân làng Thái Dương hạ, thị trấn Thuận An, huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế. Lễ hội được tổ chức vào ngày 12 tháng Giêng âm lịch hằng năm, để tưởng nhớ vị thành hoàng của làng là Trương Quý Công (biệt danh của Trương Thiều), người gốc Thanh Hoá, Ông là người có công dạy cho dân nghèo đánh cá và buôn bán ghe mành. Thường cứ ba năm một lần, làng tổ chức đại lễ rất linh đình, có tổ chức các trò mô tả những sinh hoạt của nghề đánh cá, trong đó có “bủa lưới” mang ý nghĩa trình nghề, khắc họa đậm nét ghi lễ dân gian của cư dân vùng ven biển.

Tại sân đình, người dân diễn trò bủa lưới, trò quệ, giạ xúc ruốc, bủa lưới nậu lưới… Đám trẻ hoá trang thành những con cá nhỏ, người lớn thì quây thành vòng tròn tượng trưng cho hình ảnh người ngư dân đánh bắt được cá, giữ và không có cá thoát ra.Sau khi đánh bắt, “cá” được đem đi cúng Thành Hoàng, cá thì được đưa ra chợ bán. Người dân tái hiện lại cảnh những chợ cá tấp nập người mua kẻ bán tấp nập. Lễ hội Cầu Ngư hầu như địa phương giáp biển nào cũng tổ chức song lễ hội tại Huế thì hài hước và đặc biệt nhất.

Lễ hội Cầu Ngư còn có cuộc thi đua ghe (còn gọi là trải) sôi động trên phá Tam Giang, quy tụ rất nhiều tay chèo xuất sắc của vùng.

Lễ hội Đền Bà Đen (từ chiều 30 Tết Nguyên Đán đến hết tháng 2 Âm lịch)

Lễ hội còn được gọi là lễ hội đền Linh Sơn Thánh Mẫu, được xây trên lưng chừng núi Bà Đen, Tây Ninh cao độ 380m. Đến nay, đền được trùng tu nhiều lần, và từ chân núi đi lên đã làm một con đường bậc thang cho người đi bộ. Lễ hội được tổ chức vào đầu mùa xuân, sau Tết nguyên đán, từ ngày 10 đến rằm tháng Giêng. Hằng năm, đến ngày lễ hội Đền Bà Đen, dân chúng các tỉnh đến rất đông để đến xin phước lành bà Linh Sơn Thánh Mẫu có đến cả trăm ngàn người.

Đây là điểm du lịch linh thiêng mà người dân tại TP.HCM, Bình Dương, Đồng Nai đổ về rất đông.Từ chân núi đi lên, rất nhiều chùa chiền, miếu, hang động và tượng như Điện Bà, Chùa Phật, Động Thanh Long, Động Huyền Môn, Động Kim Quang, Hang Gió, Tháp Tổ nhưng Điện Bà là đông nhất, quanh năm nhang khói nghi ngút.

Điện Bà nằm ở lưng chừng núi với bức tượng Bà được tạc bằng đồng đen, khoác trên mình y phục lộng lẫy và trang sức lấp lánh. Với những thương nhân, họ quan niệm rằng đầu năm đến viếng và “vay mượn” Bà, nhờ vìa Bà, lộc Bà, cả năm sẽ làm ăn thuận lợi, tài lộc kéo về rồi đến ngày vía Bà đi trả lễ, tạ ơn Bà.

Gần đỉnh núi là miếu Sơn Thần. Sau chặng đường leo núi, cảm giác lạc vào chốn bồng lai tiên cảnh thực sự rất kì diệu với nhiều đám mây bay dưới chân. Chặng đường đòi hỏi kiên nhẫn và thử thách này thích hợp với những bạn trẻ muốn chinh phục nóc nhà Nam Bộ. Tầm mắt thì hướng ra, bao quanh hồ Dầu Tiếng đẹp thơ mộng và những cánh đồng lúa thẳng cánh cò bay là bức tranh đồng quê bình yên đến lạ trong lòng du khách.

Từ Tây Ninh, sau khi tham dự lễ hội, du khách thường mua về rất nhiều đặc sản như bánh tráng, muối tôm, bánh canh Trảng Bàng, nem bưởi hoặc mắm me nổi tiếng thơm ngon quên sầu. Vừa vãn cảnh đầu năm, vừa thưởng thức đặc sản chỉ có thể là những niềm vui giản dị mà ý nghĩa trong mùa xuân.

P.V