“Vàng trắng” của đảo Việt

Yến Sào (tổ yến) từ lâu đã được xếp vào hàng thượng phẩm, chỉ dành cho tầng lớp vua chúa, quý tộc. Tương truyền, từ thời nhà Tần (năm 221 TCN – 206 TCN), vua Tần Thủy Hoàng đã sử dụng yến sào như một món ăn thường ngày. Tại Việt Nam, yến sào được xếp vào hàng Bát Trân (tám loại thức ăn quý), gồm yến sào, nem công, chả phụng, da tê ngưu, chân voi, bàn tay gấu, gân nai, môi đười ươi. Trải qua bao biến cố lịch sử, danh sách Bát Trân có nhiều đổi thay, nhưng yến sào vẫn giữ được ngôi vị của mình. Thậm chí, món súp yến sào còn được mệnh danh là “món trứng cá caviar của phương Đông”

Nghiên cứu để phát triển

Tổ yến được thu hoạch là tổ của chim yến hàng, Aerodramus Fuciphagus Germani, được biết dưới tên yến đảo. Bởi lẽ, tổ yến được tìm thấy trên vách đá, hang động ngoài các đảo xa nơi chim yến sinh sống và làm tổ; việc khai thác những tổ yến này khá nguy hiểm, đòi hỏi sự dẻo dai, dũng cảm và dày dặn kinh nghiệm. Loại yến sào này thường có giá cao nhất so với các loại yến sào khác.

Do vậy, nghiên cứu khoa học, áp dụng các công nghệ hiện đại vào phát triển nguồn tài nguyên yến sào đảo thiên nhiên nhằm nâng cao chất lượng, đáp ứng nhu cầu thị trường là việc làm thường xuyên có tính quyết định của các công ty kinh doanh yến sào tại Việt Nam.

Là người có nhiều trải nghiệm về yến đảo và nghề nuôi yến, ông Lê Hữu Hoàng – Tổng giám đốc Công ty TNHH Nhà nước MTV Yến Sào Khánh Hòa, đơn vị vừa được Tổ chức Kỷ lục Châu Á trao tặng chứng nhận kỷ lục “số lượng hang đảo yến nhiều nhất, sản lượng khai thác yến sào đảo thiên nhiên lớn nhất Châu Á” vào ngày 29/3 vừa qua, chia sẻ, từ những năm 2000, đơn vị này đã tiến hành khảo sát, nghiên cứu các giải pháp kỹ thuật nhằm phát triển quần thể đàn chim yến, từ đó hình thành luận điểm khoa học mới: “Sự phát triển của quần thể chim yến Hàng gắn liền với sự hình thành của các hang đảo mới”. Điều này được giới nghiên cứu về yến đảo đánh giá có tính đột phá, làm thay đổi quan điểm của các nhà khoa học nghiên cứu, bởi trước đó, họ chỉ xem chim yến sống và làm tổ tại một nơi nhất định.

Theo ông Hoàng, nhờ vào các nghiên cứu này mà Yến Sào Khánh Hòa đã tiến hành di đàn chim yến thành công đến nhiều đảo như Hải Đăng, Đông Tằm, Hòn Mai, Mũi Tàu, Bàng Lớn... Trước đó, sau khi khảo sát các hang đảo yến từ Ninh Hòa đến Cam Ranh, đơn vị này đã phải cải tạo lòng hang, tính toán độ ẩm, nhiệt độ, ánh sáng, mái che, gió... cho phù hợp với đặc tính của loài chim yến. Mặt khác, đơn vị đã thành lập tổ cứu hộ chim yến con bị rơi xuống đáy hang, được đưa về Trung tâm Nghiên cứu khoa học chăm sóc và nuôi thành công trên 90%, thực hiện di đàn và dẫn dụ chim yến nhằm phát triển và nhân đàn chim yến hàng.

Đặc biệt, đề tài khoa học “Quy trình công nghệ, kỹ thuật ấp nở nhân tạo và nuôi chim yến hàng qua từng giai đoạn phát triển” của Yến Sào Khánh Hòa đã được chuyển giao công nghệ nuôi yến trong nhà cho nhiều tổ chức, cá nhân trên toàn quốc; tỷ lệ chim sống sót và trưởng thành bằng phương pháp ấp nuôi nhân tạo so với chim bố mẹ ấp nuôi tự nhiên đạt hơn 90%, góp phần vào việc gia tăng quần thể chim yến hàng tại Việt Nam.

Chỉ với 8 đảo, 40 hang ban đầu, đến nay, Yến Sào Khánh Hòa đã có tới 32 đảo, 169 hang lớn nhỏ trải dài từ Quảng Bình đến Côn Đảo.

Vị thế yến đảo Việt

Với hơn 10 triệu dân và là trung tâm kinh tế của Việt Nam, TP.HCM là thị trường tiêu thụ rộng lớn sản phẩm tưởng chừng như “xa xỉ” này. Tuy vậy, theo ông chủ một nhà yến ở Tiền Giang, nhu cầu tiêu thụ yến sào rất lớn dẫn đến có tình trạng pha trộn hoặc làm giả yến sào. Đơn cử, yến sào giả thường được pha trộn thêm các tạp chất như da cá, nấm, tảo để tăng trọng lượng hoặc sử dụng các loại thuốc nhuộm tự nhiên để thay đổi màu sắc yến sào màu trắng nhằm bán với giá cao hơn.

Theo vị này, các thương hiệu yến có uy tín thường kiểm định chất lượng tổ yến thô trước khi chế biến thành phẩm, như đo quang phổ hồng ngoại chuyển đổi chuỗi Fourier (FTIR) để phân biệt yến sào nguyên chất và yến sào đã bị pha trộn, hoặc sử dụng phương pháp thủy phân protein để xác định axit amin rồi đối chiếu với mẫu yến sào nguyên chất.

Trao đổi với ĐS.Doanh nghiệp & Đầu tư, ông Lê Hữu Hoàng cho biết, với nguồn nguyên liệu quý chất lượng cao từ thiên nhiên, đơn vị này đã sản xuất hơn 40 dòng sản phẩm cao cấp, nổi bật là dòng sản phẩm yến đảo thiên nhiên nguyên tổ và yến đảo thiên nhiên tinh chế.

Quá trình 25 năm hình thành và phát triển của Công ty Yến Sào Khánh Hòa đã giúp ông Hoàng có nhiều vui buồn với nghề kinh doanh đặc biệt mà ông thường bảo là “cơ duyên”. Năm 1990, đơn vị này thành lập, đến năm 2002 xây dựng thành công nhà máy nước giải khát cao cấp yến sào – nhà máy đầu tiên của ngành yến sào Việt Nam, tiên phong thực hiện “sứ mệnh” sản xuất công nghiệp trong lĩnh vực chế biến các sản phẩm từ yến sào đảo thiên nhiên Khánh Hòa. Đến năm 2005, nhà máy này đã hoàn thành hệ thống tiêu chuẩn chất lượng ISO, HACCP lẫn nhiều tiêu chuẩn quốc tế khác để có thể vươn xa hơn: Xuất khẩu sản phẩm yến lọ!

Năm 2007, trên cơ sở thành công của dự án thực nghiệm nuôi chim yến hàng với quy trình ấp nở nhân tạo, Yến Sào Khánh Hòa đã thành lập Trung tâm Kỹ thuật nuôi chim yến trong nhà Sanatech, đầu tư nhiều công trình trọng điểm và triển khai Nhà máy Thực phẩm cao cấp Sanest Foods vào hoạt động. Yến Sào Khánh Hòa đã có bước phát triển mới: Bánh cao cấp yến sào Sanest Cake!

Lần lượt nhiều nhà máy trực thuộc ra đời: Nhà máy Nước giải khát cao cấp Yến sào Cam Ranh, công suất 50 triệu sản phẩm/năm, Nhà máy Chế biến nguyên liệu yến sào, công suất 30 triệu sản phẩm/năm, Nhà máy Nước giải khát Sanna tại Cam Ranh…, văn phòng đại diện và showroom giới thiệu sản phẩm tại Champasak (Lào), chi nhánh tại Phnôm Pênh (Campuchia), văn phòng đại diện tại Úc và cửa hàng giới thiệu sản phẩm tại Singapore... đã mở ra cơ hội mới, nâng cao vị thế của Yến Sào Khánh Hòa để thực hiện mục tiêu “phủ sóng” khắp thế giới của ông Lê Hữu Hoàng. Ông Hoàng nhớ như in từng cột mốc lịch sử của Yến Sào Khánh Hòa, nhất là lần đầu tiên sản phẩm xuất ngoại. Gương mặt ông rạng rỡ khi nói về lô hàng đầu tiên ấy.

Một việc quan trọng luôn được ông Lê Hữu Hoàng nhắc lại nhiều lần khi trò chuyện với chúng tôi là lực lượng tự vệ chuyên trách của Yến Sào Khánh Hòa. Bởi lẽ, ngoài việc phát triển các hang đảo yến, công tác an ninh quốc phòng luôn được công ty quan tâm. Lực lượng nòng cốt này được đào tạo, huấn luyện quân sự chuyên nghiệp, bồi dưỡng chính trị, bảo vệ và khai thác yến sào... nhằm đáp ứng tốt nhiệm vụ tuần tra, bảo vệ an toàn tuyến biển đảo và các địa bàn do Yến Sào Khánh Hòa quản lý.

Yến sào Khánh Hòa đã có mặt trên 21 quốc gia và vùng lãnh thổ. Tại Việt Nam, thương hiệu Yến Sào Khánh Hòa đã có mặt trong nhiều cửa hàng, hệ thống siêu thị với trên 1.000 nhà phân phối, đại lý rộng khắp. Hiện công ty có 23 đơn vị trực thuộc và 3 công ty thành viên; các đơn vị luôn vượt kế hoạch chỉ tiêu sản lượng yến sào và doanh thu được giao. Năm 2014, tổng doanh thu của Yến Sào Khánh Hòa đạt hơn 3.900 tỷ đồng, tăng gấp gần 40 lần so với năm 2005, nộp ngân sách 382 tỷ đồng.

Ngày 21/3, Công ty TNHH Nhà nước MTV Yến Sào Khánh Hòa đã đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhất do Chủ tịch nước trao tặng, nhân kỷ niệm 25 năm thành lập. Trước đó, công ty đã được trao tặng nhiều phần thưởng cao quý khác, như Huân chương Lao động hạng Nhì, Ba của Chủ tịch nước; Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ và các bộ, ngành; Bằng khen của UBND tỉnh Khánh Hòa và nhiều giải thưởng quan trọng: Thương hiệu Mạnh, Hàng Việt Nam chất lượng cao, Top 10 Thương hiệu Việt uy tín, Top 500 doanh nghiệp lớn nhất Việt Nam, top 10 Thương hiệu xanh Đông Nam Á, Thương hiệu nổi tiếng Asean,...

Theo DN&ĐT