“Rào cản” DNNVV tiếp cận Quỹ SMEDF

Trong cuộc phỏng vấn mới đấy với báo Diễn đàn Doanh nghiệp, bà Hoàng Thị Hồng - Giám đốc Quỹ phát triển DNNVV (SMEDF) cho biết tỉ lệ DNNVV chưa tiếp cận được nguồn vốn còn cao là bởi Quỹ đang trong quá trình khởi động, tiếp cận doanh nghiệp.

- Bà có đánh giá như thế nào về tình hình “sức khỏe” của các DNNVV hiện nay. Và điều đó ảnh hưởng thế nào tới việc tìm kiếm các đối tượng cho vay của Quỹ?Việc thẩm định các hồ sơ từ Quỹ và từ các ngân hàng ủy thác khác diễn ra như thế nào?

Cả nước có khoảng 535.500 DNNVV. Khối này đóng góp khoảng 45% GDP, 31% vào tổng thu ngân sách và chiếm khoảng 35% vốn đầu tư của cộng đồng DN nói chung, thu hút hơn 5 triệu việc làm…Tuy chiếm số đông nhưng DNNVV được đánh giá là yếu và chưa mạnh. Do quy mô chủ yếu là nhỏ và siêu nhỏ nên DNNVV khó tham gia vào các chuỗi cung ứng giá trị trong và ngoài nước, khó tham gia công nghiệp phụ trợ. Hạn chế về nguồn nhân lực, công nghệ, quản trị doanh nghiệp, khó khăn trong việc tiếp cận tín dụng, tìm kiếm thị trường, hỗ trợ thông tin, pháp lý…làm cho DNNVV không thể phát triển và lớn mạnh được. Có tới khoảng 70% DNNVV khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn. Số lượng DNNVV thực tế được tiếp cận nguồn vốn này còn ở mức thấp, tiếp cận được thì lại phải chịu mức lãi suất cao, từ 9% đến 11% (thông tin từ Ngân hàng Nhà nước).

Để có thể tiếp cận nguồn vốn của Quỹ, các DNNVV cần chủ động hơn trong việc tiếp cận thông tin và nâng cao năng lực nội tại của mình như: đầu tư sản xuất sản phẩm chất lượng có giá trị gia tăng cao, nâng cao năng lực quản trị điều hành của người quản lý DN, …Tính minh bạch về tài chính của DN cũng là một yếu tố quan trọng để Quỹ và Ngân hàng đánh giá DN.

Bên cạnh đó, để lập dự án, phương án sản xuất kinh doanh có tính khả thi cao,  DN cần nắm bắt, đánh giá được thị trường, thị phần sản phẩm của DN, đưa ra chiến lược quản trị tài chính phù hợp nhằm xây dựng phương án tài chính hợp lý để thực hiện dự án. DN cũng cần lưu ý sử dụng, đầu tư máy móc thiết bị công nghệ hiện đại, tránh việc sử dụng công nghệ lạc hậu dẫn đến việc đạt điểm ưu tiên thấp. Nếu DN có nhu cầu, Quỹ sẽ mời một số chuyên gia tham gia đánh giá, tư vấn miễn phí dự án, phương án sản xuất kinh doanh của DN. Ngoài ra, các DNNVV có hoạt động sản xuất sạch, tăng trưởng xanh hướng đến phát triển bền vững sẽ được Quỹ quan tâm hơn so với các DNNVV sản xuất thông thường

DNNVV có 2 cách tiếp cận, nộp hồ sơ xin vay vốn. Quỹ và 04 ngân hàng nhận ủy thác đều có Bộ phận tư vấn, tiếp nhận hồ sơ (Call Center), có thể tư vấn trực tiếp cho các DNNVV hoàn thiện hồ sơ vay vốn và giải đáp thắc mắc thông qua số hotline hoặc email. Các DNNVV có thể nộp hồ sơ trực tiếp tại Quỹ hoặc nộp qua chi nhánh 04 ngân hàng nhận ủy thác trên toàn quốc. Các ngân hàng nhận ủy thác từ Quỹ sẽ tiến hành thẩm định hồ sơ vay vốn của DNNVV, tính khả thi của dự án và gửi lên Quỹ để xét duyệt tiêu chí ưu tiên, đối tượng ưu tiên hỗ trợ.

- Có nhiều nhận định cho rằng quỹ phát triển DNNVV chưa thực sự phát huy hết hiệu quả khi nhiều DNNVV vẫn chưa tiếp cận được nguồn vốn. Vậy Quỹ có đánh giá như thế nào về nhận định này?

Số lượng DNNVV được hỗ trợ từ Quỹ là chưa nhiều. Tuy nhiên, đây mới là giai đoạn Quỹ khởi động, tiếp cận doanh nghiệp. Ngoài ra, do nguồn vốn hỗ trợ có hạn không thể dàn trải hết cho tất cả DNNVV hiện nay (số lượng DNNVV chiếm tỷ lệ 98-99% trong tổng số 600 nghìn DN đăng ký hoạt động) nên Quỹ không đặt mục tiêu giải ngân ồ ạt mà tập trung các DNNVV có trọng tâm, trọng điểm theo các lĩnh vực ưu tiên, định hướng của Chính phủ. Đến tháng 11/2017, đã có khoảng 1600 lượt DNNVV tiếp cận, tìm hiểu thông tin về các chương trình hỗ trợ tài chính của Quỹ thông qua các kênh hội thảo, diễn đàn, truyền thông, Call Center…

Bên cạnh đó, việc ủy thác cho các NHTM từ nguồn vốn của Quỹ chỉ là vốn mồi để huy động tối đa nguồn lực nội tại từ chính các NH này khi cam kết tham gia, đồng hành cùng Quỹ hỗ trợ DNNVV. Cụ thể, theo số liệu báo cáo 2016 của 03 NH nhận ủy thác từ Quỹ, các NH đã chuyển dần khẩu vị cho vay DN lớn sang các DNNVV (không chỉ cho vay DN thương mại mà còn tập trung cả DN sản xuất, chế biến) và các NH đã giải ngân cho 29.249 DNNVV với tổng số vốn 235.346.100 tỷ đồng. Kết quả nói trên chính là tín hiệu đáng mừng cho thấy tiềm năng, tính khả thi của hoạt động hỗ trợ tài chính cho DNNVV sau hơn 1 năm Quỹ chính thức đi vào hoạt động.

- Bà có thể cho biết cụ thể nhóm đối tượng ưu tiên và cụ thể hạn mức vay cũng như tiến độ thẩm định, giải ngân từ đầu năm đến nay?

Năm 2017, Quỹ tiếp tục triển khai chương trình hỗ trợ tài chính cho DNNVV sản xuất kinh doanh, đầu tư xây dựng cơ bản với tổng hạn mức 560 tỷ đồng, 04 chương trình cụ thể sau:

Với DNNVV đổi mới, sáng tạo. Hạn mức chương trình 100 tỷ đồng. Hỗ trợ tối đa 10 tỷ đồng/dự án. Lãi suất 7%/năm cố định trong suốt thời gian vay vốn tối đa lên đến 7 năm.

Đối với DNNVV trong lĩnh vực nông, lâm nghiệp, thủy sản. Hạn mức chương trình 180 tỷ đồng. Hỗ trợ tối đa 20 tỷ đồng/dự án. Lãi suất 7%/năm cố định trong suốt thời gian vay vốn tối đa lên đến 7 năm.

Với DNNVV trong lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo. Hạn mức chương trình 180 tỷ đồng. Hỗ trợ tối đa 25 tỷ đồng/dự án. Lãi suất 7%/năm cố định trong suốt thời gian vay vốn tối đa lên đến 7 năm.

Còn DNNVV trong lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo. Hạn mức chương trình 100 tỷ đồng. Hỗ trợ tối đa 25 tỷ đồng/dự án. Lãi suất 7%/năm cố định trong suốt thời gian vay vốn tối đa lên đến 7 năm.

- Thưa bà, Quỹ có dự định sẽ mở rộng hơn nữa đối tượng ưu tiên, hạn mức cũng như các thủ tục để các DNNVV có cơ hội nhiều hơn tiếp cận nguồn vốn ưu đãi trong thời gian tới?

Hiện nay, Quỹ đang dự thảo Nghị định về tổ chức và hoạt động của Quỹ để triển khai quy định tại Điều 20 Luật Hỗ trợ DNNVV có hiệu lực từ 01/1/2018. Qua đó, Quỹ sẽ mở rộng các phương thức hỗ trợ cho DNNVV so với hiện tại chỉ ủy thác thông qua các NHTM, ngoài ra sẽ tập trung hỗ trợ chính cho các đối tượng DNNVV khởi nghiệp, sáng tạo và DNNVV tham gia cụm liên kết ngành, chuỗi giá trị.

Xin cảm ơn bà.